Hamlet - charakterystyka. Czy Hamlet jest bohaterem tragicznym?

Hamlet jest księciem duńskim, synem Hamleta i Gertrudy. Bohater ma 30 lat. Ukończył uniwersytet w Wittemberdze – jeden z najprężniejszych ośrodków życia umysłowego renesansowej Europy. O jego wiedzy akademickiej świadczą wypowiedzi Hamleta, w których nie brak pojęć medycznych, astronomicznych, filozoficznych, humanistycznej wiedzy opartej na mitologii. Niewątpliwie nauki uniwersyteckie wykształciły w Hamlecie zdolność do analitycznego i refleksyjnego myślenia.

Nad tym, jak interpretować postać duńskiego księcia, dyskutowano od momentu powstania tragedii i dyskutuje się aż do tej pory. Opinie są skrajnie różne: od oskarżeń Hamleta o totalną niemoc do działania (blokujący go pesymizm, relatywizm moralny, sceptycyzm albo tchórzostwo); przez sugestie, że Hamlet chce działać, ale wciąż napotyka przeszkody zewnętrzne (manipulacje Klaudiusza). Niektóre odczytania utworu starają się przypisać Hamletowi lekkomyślność i rozchwianie młodości, różnie bowiem interpretuje się wiek 30 lat. Czytelnik zawsze musi dokonać wyboru interpretacyjnego. Pewne jest to, że Hamlet nie jest bohaterem ślepo poddającym się losowi. Bohater jest aktywny i wpada na pomysł przybrania maski, która oszuka świat albo sprawi, że się od świata ucieknie.

Maski Hamleta są doskonałe. Udawanie szaleństwa wychodzi bohaterowi tak dobrze, że nawet grabarze uważają księcia za obłąkańca. Konsekwentne udawanie kogoś innego, nieodłączny ironiczny dystans do rzeczywistości i samego siebie – to maski Hamleta, których nie zdejmuje przed nikim, poza Horacym i w kilku momentach – matką.

Melancholia Hamleta to trudniejsze zagadnienie. Charakter głównej postaci tej sztuki Szekspira jest zbudowany na elementach melancholii, ale nie odzwierciedla starożytnego modelu melancholika.

Ciekawostka:
Typologia ludzkich zachowań według żywiołów (powietrze, woda, ogień, ziemia) była znana powszechnie za czasów Szekspira. Uważano, że żywiołom odpowiadały różne płyny w organizmie człowieka. Przewaga krwi miała dać temperament sangwiniczny (krewki), przewaga flegmy – flegmatyczny, przewaga żółci – choleryczny, nadmiar zaś czarnej żółci miał tworzyć temperament melancholiczny. Dopiero równowaga tych płynów, czyli równowaga żywiołów, miała dać „dobry humor”. W Średniowieczu melancholię uznawano za chorobę, objawiającą się w smutku, pogrążaniu się w sobie, wiecznej zadumie. Renesans przyniósł angielskim dworom modę na melancholię. W 1621 r. (po śmierci Szekspira) ukazała się książka Roberta Burtona Anatomia melancholii.

O swojej melancholii mówi Hamlet w III monologu. Jednak nie jest to typowy dworski temperament, ponieważ ostentacja zachowania bohatera Szekspira wypływa nie z charakteru, ale z przyjętej przez Hamleta gry, maski.

Samotność Hamleta jest cechą równie indywidualną jak melancholia. Na „wykluczenie ze świata” Hamlet jest poniekąd skazany z góry. Tak zadecydowało postępowanie Klaudiusza, Gertrudy, Poloniusza. Siły zewnętrzne odbierają Hamletowi wszystko, co miał. Z drugiej strony Hamlet sam się izoluje od świata. Mówi do matki, że Chcąc być łagodnym, okrutnym być muszę. Hamlet jest bezlitosny dla Gertrudy i Ofelii, które przecież kocha i szanuje w głębi serca. Wobec przeciwników Hamlet jest pełen pogardy, ostentacyjnie wyraża się, że świat go brzydzi. Dokucza Poloniuszowi i Guildensternowi. Samotność Hamleta trwa aż do jego śmierci, po której dopiero Horacy ma objawić światu prawdę, dlaczego książę wybrał taką, a nie inną drogę postępowania.
Hamlet jest postacią tragiczną. Z powodu wypadków rodzinnych jest wciąż w rozterce i przygnębieniu. Od pierwszych swoich słów jest cyniczny, zawiedziony, przygnębiony. Bohater chmurzy się, jak mówi król, ale są to niebezpieczne chmury. Jest także tajemniczy - używa dwuznacznych określeń, mówi zagadkami i łapie wszystkich wokół za słówka. Młody człowiek zdaje się tkwić w rozpaczy i zagubieniu - cały jego świat wraz ze śmiercią ojca legł w gruzach. Hamlet nagle został sam. Jego ojciec nie chorował, nie był akurat na polu bitwy, gdy zmarł. Książę nie przygotował się w żaden sposób na odejście najbliższej mu osoby. Bohater podejrzewa zdradę, nie może uwierzyć w tak absurdalny zbieg okoliczności, jak ukąszenie ojca przez węża. Hamlet ponadto ma pełną świadomość, że stracił także matkę. Gertruda wyszła za mąż za Klaudiusza bardzo szybko. Hamlet czuje się oszukany, skrzywdzony, zawiedziony. Więź z matką zostaje bezpowrotnie przerwana. Przez całą sztukę królewicz będzie Gertrudzie wypominał, że sypia w kazirodczym łożu, że zdradziła ojca i jego, Hamleta. Bohater odkrywa tym samym, że świat jest pełen sprzeczności.

strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej