Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl Lektury Analizy i interpretacje Motywy literackie Epoki

Mit o rodzie Labdakidów

Król Teb, Lajos usłyszał w Delfach przepowiednię, że zginie z rąk własnego syna. Kiedy jego żona - Jokasta urodziła potomka, postanowił go zgładzić. Rozkazał służącemu, aby wyniósł dziecko w góry i tam je porzucił. Ten jednak nie wykonał do końca rozkazu i przekazał niemowlę pochodzącemu z Koryntu pasterzowi, który z kolei oddał je na wychowanie bezdzietnym władcom swej krainy - Polibosowi i Meropie. Edyp nie czuł się szczęśliwy.... więcej



Funkcja katharsis w „Królu Edypie”

Funkcja katharsis stanowi bodajże najważniejszy cel tragedii antycznej. Polega ona na wywołaniu emocjonalnego wstrząsu u czytelnika. Słowo „katharsis” w języku greckim oznacza „oczyszczenie”, w zabiegu tym chodzi więc o osiągnięcie stanu wewnętrznego porządku, osiągniętego po głębokiej refleksji wywołanej bezpośrednio przez utwór literacki. Aby to osiągnąć, konieczne jest wywołanie u czytelnika takich uczuć... więcej



„Król Edyp” jako tragedia przeznaczenia

Tragedia Sofoklesa, jak żadne inne dzieło antyczne, dowodziła potęgi przeznaczenia. W utworze tym widzimy, jak bohater chcąc uniknąć swojego tragicznego losu podejmuje drastyczne działania w przekonaniu, iż postępuje najlepiej, jak jest to możliwe. W rzeczywistości jednak postępuje dokładnie tak, jak zostało to przewidziane. „Król Edyp” to dowód na to, że Wyrocznia delfijska nie myliła się nigdy, a każde jej proroctwo wypełniało... więcej



„Król Edyp” Sofoklesa tragedią o ludzkich losach i postawach wobec życia

„Król Edyp” Sofoklesa został oparty na micie o Labdakidach znanym z mitologii greckiej. Sceniczną wersję legendy o młodzieńcu, który działając w dobrej wierze wyrządził wiele zła, jednocześnie wypełniając swoje przeznaczenie, można odczytywać jako przypowieść o postawach ludzkich wobec życia.

Edyp, gdy tylko dowiedział się o ciążącej nad nim tragicznej przepowiedni, postanowił opuścić Korynt, gdzie się wychował.... więcej



Obrona Edypa

Król Edyp, chociaż dopuścił się straszliwych czynów – zamordował ojca i dzielił łoże z matką – nie może być uważany za człowieka niegodziwego czy zdeprawowanego, ponieważ uczynił to zupełnie nieświadomie. Można powiedzieć, że nie mógł mieć na to najmniejszego wpływu, ponieważ było to zapisane w jego przeznaczeniu. Jeśli chcemy szukać winnych tragicznego losu bohatera, to powinniśmy wskazać na jego rodziców,... więcej



Król Edyp jako tragedia antyczna

Król Edyp spełnia wymogi tragedii antycznej w następujący sposób:

1. Zachowanie zasady trzech jedności:

• czasu (akcja ciągła, prawdopodobnie rozgrywa się w ciągu jednego dnia),
• akcji (został podjęty jeden wątek – niezawinionej zbrodni Edypa),
• miejsca (dzieje się przed pałacem w Tebach).

2. Fabuła została zaczerpnięta z mitu tebańskiego i jest realizacją stałego tematu. Fabuła zasadza się na... więcej



Charakterystyka Edypa

Król Edyp to tytułowy bohater tragedii Sofoklesa. Poznajemy go jako mężczyznę dorosłego, ojca czwórki dzieci (dwóch synów i dwóch córek). Z relacji innych bohaterów i jego wspomnień w ciągu akcji tragedii dowiadujemy się o jego przeszłości. Stąd wiemy, że jest on prawowitym synem króla Teb Lajosa i jego żony Jokasty, skazanym na niechybną śmierć z powodu przepowiedni, głoszącej, że zabije on swego ojca. Jednak sługa, który... więcej



Pozostali bohaterowie

Jokasta – obok Edypa najbarwniejsza i najtragiczniejsza postać tego dzieła. Jej pierwszy mężem był Lajos, któremu urodziła syna. Jednak bojąc się, że ten zgodnie z przepowiednią zabije swego ojca, skazała go na śmierć, zlecając wykonanie wyroku słudze. Na nieszczęście jednak dziecko zostało uratowane i wiele lat później podzieliło małżeńskie łoże z własną matką. Gdy Jokasta dowiaduje się, że mordercą Lajosa jest... więcej



Konflikt tragiczny w Królu Edypie

Tragizm w Królu Edypie jest zbudowany w nieco inny sposób niż w Antygonie. W tragedii o życiu córki Edypa główna bohaterka ma świadomość, że jakiej decyzji by nie podjęła popełni wykroczenie, albo względem praw boskich, albo względem praw ziemskich. Natomiast Edyp, gdy popełnia kolejne występki, wcale nie zdaje sobie z tego sprawy. Nie wie, że zabija własnego ojca, ani o tym, że dzieli łoże z matką (taka nieświadomość... więcej



Problem cierpienia w Królu Edypie

Można wprawdzie litość i trwogę wywołać za pomocą wystawy scenicznej [poprzez ukazanie na scenie gwałtownych i szokujących zdarzeń – uzupełnienie autorki], ale mogą się one też wyłonić ze samego układu zdarzeń, i to jest przedniejsze i godniejsze lepszego poety. Trzeba bowiem i bez względu na przedstawienie tak ułożyć fabułę, aby już słyszenie tego, co się dzieje, wywoływało uczucie trwogi i litości wobec samych zdarzeń....
więcej



Motywy literackie w „Królu Edypie”

Fatum – Gdy Edyp dowiedział się w młodości od wyroczni delfickiej, że zabije swego ojca i podzieli łoże z matką, postanowił opuścić rodziców i ruszyć w świat, by nie dopuścić do wypełnienia przepowiedni. Na nic to się jednak zdało, ponieważ ciążyło na nim fatum, czyli nieodwracalne przeznaczenie. Dramat doskonale ukazuje, że przed losem nie można uciec, ponieważ człowiek jest jedynie bezwolną marionetką, zbyt bezsilną,... więcej