Koniec XIX wieku to czas narodzin ideologii nacjonalistycznej, polegajÄ…cej na wywyższaniu wartoÅ›ci swojego paÅ„stwa przy jednoczesnym wzgardzeniu innymi. ByÅ‚a ona bezpoÅ›redniÄ… przyczynÄ… wielu konfliktów miÄ™dzynarodowych. Szowinizm, czyli skrajny nacjonalizm, przejawiajÄ…cy siÄ™ otwartÄ… nienawiÅ›ciÄ… wobec innych narodów, wywoÅ‚aÅ‚ tzw. pogromy na tle etnicznym. PrzykÅ‚adem tego może być nagonka na Å»ydów. W obronie przed szowinizmem powstaÅ‚ wówczas ruch zwany syjonizmem. Teodor Herzl, który byÅ‚ jego twórcÄ…, za swój cel uważaÅ‚ zgromadzenie caÅ‚ej diaspory żydowskiej w jednym miejscu – w Palestynie.
Pangermanizm, taka wÅ‚aÅ›nie ideologia narodziÅ‚a siÄ™ w paÅ„stwach niemieckich. Jej zaÅ‚ożeniem byÅ‚o połączenie wszystkich Niemców, Austriaków, Szwajcarów i Skandynawów w jedno wielkie imperium. Ideolodzy zwiÄ…zani z tym nurtem wprowadzili nowe wówczas pojÄ™cia – Niemcy jako naród panów oraz kult czystej rasy. Analogicznie wobec pangermanizmu wyksztaÅ‚ciÅ‚a siÄ™ ideologia panslawizmu. ZakÅ‚adaÅ‚a ona zjednanie wszystkich narodów sÅ‚owiaÅ„skich, poza RosjÄ…, w jedno wielkie paÅ„stwo.
Wiek XIX przyniósł ze sobą rozwój masowych partii robotniczych. Po upadku Komuny Paryskiej ruchy socjalistyczne na Zachodzie wyraźnie osłabły i straciły na ważności. Jednak w 1889, w setną rocznicę wybuchu Rewolucji Francuskiej, doszło do powstania II Międzynarodówki. Ustalono wówczas, że czerwony sztandar stanie się symbolem ruchu komunistycznego, a dzień 1 maja stanie się świętem pracy. W programach politycznych partii proletariackich dominowały postulaty samorządności, zwiększenia wolności obywatelskich, równouprawnienia kobiet, świeckości państwa, darmowej służby zdrowia.
W Petersburgu w 1895 roku powstaÅ‚ ZwiÄ…zek Walki o Wyzwolenie Klasy Robotniczej. Jednym z najaktywniejszych jego czÅ‚onków byÅ‚ WÅ‚odzimierz Lenin. Za swojÄ… dziaÅ‚alność konspiracyjnÄ… w latach 1893-1895 zostaÅ‚ skazany na zesÅ‚anie. Po odbyciu kary Lenin udaÅ‚ siÄ™ na emigracjÄ™. PowróciÅ‚ do Rosji, w 1905 roku, by stanąć na czele rewolucji. Rewolta byÅ‚a jedynÄ… drogÄ…, wedÅ‚ug ideologii komunistycznej, na przejÄ™cie wÅ‚adzy w paÅ„stwie i zaprowadzenie rzÄ…dów proletariatu. W idealnym paÅ„stwie komunistycznym miaÅ‚o nie być podziałów, konfliktów, grup narodowych. Wszyscy mieli stanowić jedność, kolektyw. Typowym hasÅ‚em bolszewików, czyli zwolenników Lenina, byÅ‚o Proletariusze wszystkich krajów, łączcie siÄ™. Wojna z JaponiÄ… z 1904 roku pokazaÅ‚a, że Rosja carska to „kolos na glinianych nogach”, dlatego w caÅ‚ym paÅ„stwie nasiliÅ‚a siÄ™ fala strajków. Pierwsza rewolucja bolszewicka z 1905 roku przyniosÅ‚a liberalizacjÄ™ życia politycznego w Rosji, co niosÅ‚o za sobÄ… legalizacjÄ™ partii opozycyjnych wobec cara.
strona: - 1 - - 2 - - 3 -