Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl Lektury Analizy i interpretacje Motywy literackie Epoki
Antygona oraz Kreon to bohaterowie pierwszoplanowi dramatu Sofoklesa – obie postacie zostały zaczerpnięte z mitów tebańskich.

Powiązania rodzinne przedstawione w mitologii nie zostały zmienione. Wiemy, że Antygona była siostrzenicą Kreona. Wraz z jego żoną Eurydyką i dwoma synami zamieszkiwali pałac na terenie Teb. Występujący w dramacie dziedzic nosił imię Hajmon. Stąd wniosek, że gdyby nie doszło do konfliktu między postaciami, Kreon dla Antygony stałby się również teściem.

Sofokles przywołuje głównych bohaterów w sytuacji, która rozwija historię z mitów tebańskich, tworząc możliwy ciąg dalszy wydarzeń.

Sofokles jednocześnie przedstawił nam Antygonę i Kreona w konflikcie przekonań, ukazując zarazem ich wspólne cechy charakteru. Obie postacie są bardzo pewne swoich poglądów i wyznawanych zasad. Starają się nimi kierować w podejmowaniu decyzji życiowych bez względu na wszystko.

Upór obojga oraz ich zaangażowanie w konflikt nie przyćmiewa ogromnej miłości i przywiązania do członków swojej rodziny. Antygona nie tylko przez wzgląd na prawa boskie zdecydowała się pochować brata. Obu z nich kochała tak samo i nie była w stanie odmówić jednemu z nich prawa do pochówku, a tym samym wprowadzenia do świata zmarłych.

Również w stosunku do siostry Antygona odnosiła się w słowach krytyki, jednakże finalnie nie pragnęła jej zguby. Nie pozwoliła przyjąć Ismenie połowy winy na siebie, ocalając w ten sposób jej życie.
Nie chcę twej śmierci, a nie zwij twym dziełem 
Coś nie sprawiła; mój zgon starczy bratu.

W rozmowie Kreona z synem wyraźnie widoczna jest troska władcy o losy Hajmona. Pragnie jego dobra, odwodząc go od rozpaczy po Antygonie. Przedstawia mu swoje racje, ukazując wyższość prawa nad uczuciami.



Na tym przykładzie przedstawia synowi wzór godnego władcy, chcąc tym samym, aby Hajmon wyciągnął nauki z tej sytuacji. Kreon został pokazany jako osoba bardzo stanowcza i o dużej wiedzy. Po stracie syna oraz żony pochłonęła go rozpacz, która jednocześnie dowodziła jego miłości i przywiązania do bliskich, wcześniej skrzętnie skrywanych. Szczególnie świadczą o tym słowa Kreona:
Złe się jak burza nade mną zerwało, 
Nie widzę końca mej męce: 
Syna zmarłego dźwigałem ja w ręce, 
A teraz żony martwe widzę ciało. 
O biada! matczyna
Rozpacz dognała już syna.

Obie postacie są bardzo porywcze. Działają pod wpływem emocji i chwili. Trudno odwieść je od podjętych decyzji, głównie przez upór, którym się cechują. Antygona bardzo szybko podejmuje decyzję o pochowaniu brata wbrew zakazowi. Kreon w gniewie szybko obarcza winą również Ismenę.



Podobnie władcy Teb oraz jego siostrzenicy nie można zarzucić braku pewności siebie. Antygona nie próbuje wybielać swojej winy, Kreon dopuszcza się samosądu spadkobierców tronu, uważając swoje zdanie za słuszne i niepodważalne.

Bohaterowie są pewni, że działają w obronie większych praw. Antygona i Kreon stają w wiecznym konflikcie sacrum i profanum po dwóch różnych stronach. Wierzą, że walczą w obronie wyższych celów. Antygona staje po stronie odwiecznych praw boskich, Kreon jest głosem w obronie praw śmiertelnych. Żadne z nich nie jest w stanie przekonać drugiego do swojej racji.

Kreon i Antygona posiadają kilka cech charakteru, które różnią ich od siebie. Antygona jest osobą odważną. Zdaje sobie sprawę z kary za złamanie zakazu, a mimo to podejmuje się pochowania brata. Kreon zaś obstaje przy swoim wyborze kierowany uporem oraz strachem przed buntem w przyszłości ze strony ludu. Wspomina o możliwych przyszłych konsekwencjach w trakcie rozmowy z synem i choć jego obawy były słuszne, nie możemy przypisać mu odwagi, a raczej dobrą znajomość zachowań ludzkich i polityki.



Wiemy za sprawą lamentu przed zamknięciem w grocie, że Antygona jest osobą młodą. Nie zaznała jeszcze w pełni życia, nie została mężatką, dlatego możemy domniemywać, że była nastolatką. Kreon był bratem jej matki, która zarazem była również matką Edypa. Wiemy więc, że władca był co najmniej dwa pokolenia starszy od Antygony. Niestety ani z wypowiedzi, ani z didaskaliów nie mamy bardziej szczegółowych informacji na temat bohaterów. Jedyne wskazówki co do ich ubioru zyskujemy z kontekstu. Z relacji strażnika wiemy, że Antygona chodziła w szalu.



Kreon i Antygona w odczuciu czytelnika to bardzo porywcze i uparte osobowości. To bohaterowie pewni swoich racji, którzy są gotowi poświęcić wszystko w obronie własnych przekonań. W opinii Tebańczyków Antygona jest szlachetną osobą, a to z kolei wpływa na ich negatywną ocenę postępowania władcy. 

Sam Kreon nie jest postacią negatywną. Broni praw śmiertelników, chce dobrze dla państwa i swojej rodziny, co też napędza jego upór w dążeniu do wykonania kary. Antygona okazuje się równie uparta, nie miała jednak zamiaru zrezygnować z własnych zasad moralnych i narazić się na gniew bogów. Konflikt ten był nie do rozstrzygnięcia w odniesieniu do podstawowych kategorii dobra i zła ze względu na liczne podobieństwa ich charakterów.



Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij






  Dowiedz się więcej
1  Antygona - streszczenie szczegółowe
2  Tragizm bohaterów Antygony Sofoklesa
3  Wypisz racje Antygony i Kreona (z cytatami)