Nawiązania biblijne w literaturze

Biblia od wieków niezmiennie pozostaje źródłem inspiracji właściwie dla wszystkich dziedzin sztuki. Zajmuje bardzo ważne miejsce w europejskiej kulturze i tożsamości. Pismo Święte to skarbnica symboli, archetypów oraz toposów literackich.

Nawiązania literackie (przykłady):

Średniowiecze: poezja religijne (Bogurodzica, Żale Matki Bożej pod krzyżem, twórczość Władysława z Gielniowa);

Renesans: J. Kochanowski – Psałterz Dawidów, Czego chcesz od nas, Panie, Zuzanna; P. Skarga – Kazania sejmowe ; M. Rej - Żywot Józefa ; M. Sęp Szarzyński - Rytmy, abo wiersze polskie

Barok: poezje D. Naborowskiego, W. Potockiego, J. Baki, W. Kochowskiego

Oświecenie:: F. Karpiński - Pieni nabożne ; K. Benisławska - Pieśni sobie śpiewane

Romantyzm: A. Mickiewicz – Dziady, cz.III, Księgi narodu polskiego, Księgi pielgrzymstwa polskiego ; J. Słowacki – Smutno mi, Boże, Anhelli ; poezja C. K. Norwida; Z. Krasiński – Nie-boska komedia , Irydion ;

Pozytywizm: Sienkiewicz– Qvo vadis ; B. Prus - Placówka ;

Młoda Polska: – hymny Kasprowicza (motyw apokalipsy), motyw franciszkański u Kasprowicza i Staffa

Literatura współczesna: C. Miłosz – Piosenka o końcu świata ; W. Szymborska – Żona Lota ; twórczość J. Twardowskiego; T. Konwicki - Mała Apokalipsa ; T. Rózewicz - drewno;

Literatura powszechna: M. Bułhakow, Mistrz i Małgorzata ; M. Twain ; J. Steinbeck, Na wschód od Edenu ; T. Mann Józef i jego bracia ; L. Tołstoj Zmartwychwstanie i wiele innych.

Nawiązania w sztukach plastycznych (przykłady):

- Leonardo da Vinci, Ostatnia wieczerza
- Michał Anioł, Sąd Ostateczny
- Albrecht Durer, cykl Apokalipsa
- Rafael Santi, Złożenie do grobu, Święta Rodzina, Madonna sykstyńska
- Wit Stwosz - ołtarz w Kościele Maraickim
- Michał Anioł, Pieta
- Rembrant, Caravaggio, Rubens – sceny ofiary z Izaaka
- Pieter Bruegel Starszy, Wieża Babel

Nawiązania w muzyce:

- J. S. Bach – pasje wg św. Mateusza i św. Jana, Magnificat
- G. F. Heandel – oratorium Mesjasz
- K. Szymanowski, Stabat Mater
- K. Penderecki, Dies irae

  Dowiedz się więcej