Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl

Motyw przemijania w Chłopach


Istota przemijania pojawia się w powieści Reymonta „Chłopi” już w tytułach poszczególnych jej tomów – Jesień, Zima, Wiosna, Lato. Jest to pełny rok, który przechodzi od jesiennego zamierania przyrody, poprzez zimową martwotę do wiosennego ożywienia i letniego rozkwitu oraz owocowania.

W ten porządek wpisane są działania ludzi – bohaterów powieści. Wiąże się z tym ich praca, która ma swój początek i koniec. Wiążą się też z tym cyklem inne zdarzenia tworzące fabułę powieści – ludzkie radości i dramaty. Autor powieści każdy wątek otwiera, prowadzi go do punktu kulminacyjnego i zamyka. Po upływie opisanego roku wiemy dokładnie kto w Lipcach umarł, kto się urodził, komu poszczęściło się a kto popadł w nieszczęście.

Od natury człowiek uczy się mądrości życia i mądrości umierania, bo w przyrodzie śmierć stanowi nieodłączny element jej porządku. Miejsce ojców zastępują ich dzieci. Tworzy się jakby koło czasowe, gdyż opisany cykl jest powtarzalny. W tym odizolowanym od reszty świata środowisku żyje się w ścisłym związku z uprawianą ziemią, z porami roku wymuszającymi kolejność prac, w uzależnieniu od plonów, jakie wyda ziemia.

Pory roku mają też wpływ na stany psychiczne i życie osobiste bohaterów, ponieważ przyroda stawia im swoje wymagania. W okresach absorbujących zajęć najzwyczajniej nie mają czasu dla siebie. Okresy te jednak mijają i wówczas dochodzą do głosu sprawy osobiste.

Czytelnik może oglądać chłopską egzystencję z różnych perspektyw – widzieć ją przez pryzmat mijających pór roku, przez cykl obrzędów czy kalendarz liturgiczny. Jak określił prof. Wyka – akcja „Chłopów” rozgrywa się w „bezczasie historycznym”. Stwarza to wrażenie nieprzemijalności egzystencji przy jednoczesnym przemijaniu kolejnych cyklów natury.

Motyw pracy w „Chłopach” Reymonta


Praca obok posiadania ziemi odgrywa w społeczności wiejskiej ogromne znaczenie. Jest ona źródłem utrzymania człowieka i ziemi, która nie może leżeć odłogiem i stawia swoje wymagania. Praca na roli wymaga przede wszystkim, dostosowania się do cyklu biologicznego przyrody – to przyroda dyktuje człowiekowi swoje warunki. Taką sytuację mamy przedstawioną w powieści Reymonta „Chłopi”.

Jeden z głównych jej bohaterów, Maciej Boryna jest najbogatszym gospodarzem we wsi. Z tego powodu cieszy się w społeczności wiejskiej dużym autorytetem. W jego przypadku samo posiadanie ziemi jest ważne ale musi iść w parze z możliwością wykonywania ciężkiej pracy na polu i w zagrodzie. Maciej jest starszym lecz silnym mężczyzną, który ze wszystkim sobie dobrze radzi. Stąd bierze się jego poczucie własnej wartości i znaczenia, jak również prawo do dyktowania innym swoich warunków.

Jego przeciwieństwem jest córka Dominikowej, Jagna. Co prawda, Jagna jest kobietą i jej rola jest inna niż rola mężczyzny, ale Jagna nie chce wywiązywać się ze swojej roli kobiety wiejskiej. Jagna nie przymuszana do pracy w gospodarstwie traci poczucie więzi ze społecznością wiejską, popada w melancholię i momentami życie wydaje jej się bezsensowne. W świecie, który tworzy wokół siebie praca nie odgrywa większej roli, chociaż Jagna czasami ma jakieś zajęcie w domu lub w zagrodzie.

Syn Macieja, Antek ciężko pracuje w gospodarstwie ojca , nie ma jednak satysfakcji z pracy, ponieważ nie ma własnej ziemi i jest od ojca uzależniony materialnie. Gdy przyjdzie mu wynajmować się do roboty w tartaku, okaże się wówczas, że jego dochody są zbyt małe, by utrzymywać siebie i rodzinę. Na wsi ludzie wynajmujący się jako siła robocza żyją bardzo skromnie lub w biedzie / parobcy, Jagustynka /. Ci, którzy nie są zdolni do pracy, wegetują przy rodzinie lub, tak jak Agata, idą na żebry.

W powieści Reymonta są też bohaterowie, którzy dzięki wytrwałości i pracy osiągnęli godną pozycję. Taka jest żona Antka, Hanka i taki jest syn Dominikowej, Szymek.

Motyw ziemi w „Chłopach” Reymonta


Powieść Władysława Reymonta „Chłopi” pokazuje związek człowieka z ziemią, na której żyje, którą pielęgnuje i uprawia, i która jest jego żywicielką.

Zabieganie o ziemię, o posiadanie jej na własność stanowi jeden z głównych problemów mieszkańców wsi. Antek Boryna, który pracuje w gospodarstwie swojego ojca i ma przyzwoite warunki życia, nie może pogodzić się z faktem, że uprawiana przez niego ziemia nie jest jego własnością.

Maciej Boryna swój autorytet i pozycję głowy rodziny Borynów zawdzięcza posiadanej ziemi. Przepisanie jej na dzieci oznacza dla niego zepchnięcie na margines w społeczności wiejskiej. Praca na własnej ziemi daje mu satysfakcję i poczucie własnej wartości. Decyzja Macieja o odpisaniu 6 morgów gruntu przyszłej żonie, Jagnie wywołuje u Borynów awanturę rodzinną – chodzi głównie o utracenie kawałka ziemi. W ogóle, małżeństwo Boryny z Jagną dochodzi do skutku z powodów majątkowych a tym majątkiem jest ziemia.

Syn Dominikowej, Szymek nie może ożenić się z wybraną przez siebie dziewczyną, ponieważ matka nie chce biednej synowej, która w posagu nie wniesie nawet kawałka pola. Małżeństwo dopiero wtedy zostaje zawarte, gdy dziedzic sprzedaje narzeczonym po dobrej cenie grunt.

Jagustynka żyje w nędzy i musi najmować się do różnych prac we wsi, gdyż przepisała swoją ziemię na dzieci, które ją wygnały.

Mateusz, który jest cieślą i wynajmuje się do pracy w tartaku tak naprawdę nie jest atrakcyjnym kawalerem, ponieważ nie osiadł na roli. To samo dotyczy parobków, którzy nie mogą porównywać się nawet z biednym gospodarzem.

Opisana przez Reymonta śmierć Macieja Boryny jest symbolicznym połączeniem się z ziemią człowieka, który poświęcił jej swoje życie. W tej ostatniej chwili Boryna wychodzi na pole, by jeszcze raz je zasiać, chociaż jest to już tylko pusty gest.

Motyw wyobcowania w „Chłopach” Reymonta


Społeczność wiejska przedstawiona w powieści Reymonta „Chłopi” stanowi zwartą grupę, w której każdy ma swoje określone miejsce. Jedni starają się utrzymywać je, jak Maciej Boryna; inni czekają aż coś się zmieni / Antek Boryna czy Szymek Dominikowej /. Osobą, która do tej społeczności nie pasuje jest córka Dominikowej, Jagna.

Jagna jest inna niż pozostałe kobiety wiejskie. Nie musi pracować w polu, bo robią to za nią bracia. Dzięki temu zachowuje urodę / jasna twarz, gładkie ręce /. Matka nie zapędza jej do pracy w gospodarstwie. Chce tylko, by bogato wyszła za mąż. Jagna nic nie musi, toteż życie wydaje jej się jałowe i pozbawione sensu. Miewa chimeryczne nastroje. Jest przy tym osobą wrażliwą na piękno natury i na wzornictwo ludowe / odświętne stroje /. Sama potrafi malować niezwykłe pisanki. Te cechy w społeczności wiejskiej nie mają jednak żadnego znaczenia. Kobiety wiejskie patrzą na nią krzywo, gdy stroi się do pracy, którą czasami jednak wykonuje. Jagna nie jest lubiana. Jej atutem jest bogactwo matki.

Uroda Jagny przyciąga do niej mężczyzn. Ona sama lubi ich uwodzić. Romanse uprzyjemniają jej nudne życie. Poddaje się swoim żądzom w przekonaniu, że nie może przeciwstawiać się własnej naturze. Romanse te nie mają żadnego znaczenia, ponieważ do niczego nie mogą prowadzić – Mateusz jest biedny, Antek i wójt są żonaci a Jasio ma zostać księdzem. Małżeństwo z dużo starszym od siebie Maciejem Boryną też nie jest w stanie zrobić z Jagny gospodyni wiejskiej.
W efekcie Jagna zostaje upokorzona i odrzucona przez społeczność wiejską, w którą nie potrafiła wpisać się i naruszała obowiązujące w niej zasady.

Na najlepszej drodze do wyobcowania się ze społeczności Lipiec jest też Antek. Jego bunt przeciwko ojcu robi z niego nędzarza, który unika kontaktów z ludźmi. Dalszy rozwój wypadków powoduje, że Antek trafia do aresztu. Zostaje wprawdzie zwolniony za kaucją ale czeka go rozprawa sądowa i wyrok za zabójstwo borowego. Chce sprzedać wszystko i uciekać przed wyrokiem do Ameryki lecz żona nie zgadza się na to. W tej sytuacji to, co dzieje się w Lipcach przestaje go obchodzić. Może teraz liczyć tylko na Hankę, która zajmie się gospodarstwem pozostawionym przez ojca.

Motyw starości w „Chłopach” Reymonta


O starości mówi się często, że jest to „jesień życia”. Swoim sposobem istnienia odpowiada ona tej porze roku. W powieści Reymonta „Chłopi”, w której bohaterowie żyją zgodnie z rytmem natury, ich starzenie się przebiega zgodnie z ich własnym cyklem biologicznym.

Jeden z głównych bohaterów powieści, Maciej Boryna jest mężczyzną w starszym wieku ale silnym, sprawnym fizycznie i nie wyglądającym na swoje lata. Maciej boi się starości i nie chce o niej myśleć. Nie wypuszcza z rąk majątku i nie daje się zepchnąć dzieciom na margines / chodzi o odpis ziemi /. Ciągle myśli o pomnażaniu posiadanych gruntów oraz o umacnianiu swojej pozycji. Z tego powodu decyduje się na małżeństwo z młodą dziewczyną, biorąc jednocześnie pod uwagę majątek jej matki. Nie przewiduje w najbliższym czasie odsunięcia się na ubocze. Rzeczywiście, nie jest mu dane dożyć późnej starości – umiera na wiosnę z powodu rany odniesionej w walce o las.

Wstrząsającym obrazem starości jest postać starej Agaty. Agata dla rodziny stanowi jedynie obciążenie. Nie nadaje się już do pracy i nie ma już dla niej miejsca w chałupie. Jesienią, jak wędrowny ptak, opuszcza swoją rodzinną wieś. Idzie w dalsze strony na żebraczą tułaczkę. Do Lipiec wróci dopiero na wiosnę, by tutaj umrzeć. Przewidując swoją bliską śmierć, Agata odkłada użebrane pieniądze. W zamian za nie rodzina obiecała jej, że na tę ostatnią godzinę zabiorą ją do chaty, położą pod pierzyną i zawołają do niej księdza.

Nie lepszy jest też los Jagustynki, która na starość odpisała swoją ziemię dzieciom. Wypędzona z chałupy musi najmować się do różnych prac na wsi, dopóki starczy jej sił. Z czasem podzieli pewnie los Agaty.

Ojciec Hanki, stary Bylica żyje w biedzie przy boku drugiej córki, Weroniki. Jest zdziecinniałym staruszkiem, którego nikt poważnie nie traktuje i specjalnie o niego nie troszczy się. On też nie chce wiele od dzieci. Hanka stara się wspierać go ale on uważa, że jest to zbyteczne.

I wreszcie, Kuba Socha – stary ale pracowity parobek, z którego postrzał w nogę robi kalekę. Jego stan zdrowia nikogo nie interesuje - pozostawiony zostaje sam sobie. Kuba nie chce, by odwieziono go do szpitala, nie chce też wołać do siebie księdza, bo nie uchodzi przyjmować go w stajni. Sam próbuje zaradzić cierpieniu, obcinając zakażoną nogę. Umiera z wykrwawienia w czasie, gdy inni bawią się na weselu.

W swojej powieści Reymont pokazuje, że w naturalnym cyklu biologicznym starość jest zjawiskiem nieuchronnym ale surowe, proste obyczaje wiejskie nakazują, by starzy ludzie odsunęli się na ubocze i nie obciążali sobą innych.

Motyw miłości w „Chłopach”


Bywają różne rodzaje miłości. Jest miłość między kobietą i mężczyzną, jest miłość macierzyńska, jest miłość idealna czyli wydumana, jest miłość do ojczyzny, która w swojej pierwotnej postaci jest miłością do ziemi.

Reymont w powieści „Chłopi” przedstawia środowisko wiejskie, żyjące z dziada pradziada we wsi Lipce. Wspólną cechą tych ludzi jest przywiązanie do ziemi, na której żyją i która ich żywi. Jest w tym coś więcej, niż tylko konieczność zabiegania o materialne korzyści czy zwykłe przetrwanie. Najlepiej widać to po Macieju Borynie. W jego przypadku jest to prawdziwa miłość do ziemi.

Przykładem bezinteresownej miłości do całego świata jest Józka. Jest to dziewczyna pełna chęci do życia, ufna w stosunku do wszystkich i wszystkim życzliwa. Józka jest jednak jeszcze bardzo dziecinna.

Jej przeciwieństwem jest Jagna zapatrzona w siebie, poszukująca jakiejś idealnej miłości, która mogłaby ją porwać.

Hanka, żona Antka jest wzorem miłości macierzyńskiej, wierności małżeńskiej i troskliwości rodzinnej / troszczy się o własnego ojca ale też pielęgnuje chorego Macieja /.

Szymek i Nastka są kochającą się parą, która musi własnymi siłami zapewnić sobie warunki do wspólnego życia. Przeszkody nie zniechęcają ich do bycia ze sobą.

Tereska w czasie pobytu męża w wojsku nie dotrzymuje mu wierności. Powrót męża przeraża ją. Wbrew najgorszym przewidywaniom, spotyka się z jego strony z wyrozumiałością i wybaczeniem.

Najbardziej skomplikowana pod względem emocjonalnym jest postać Antka. Antek poddaje się swoim namiętnościom ale jego stosunek do kobiet jest pozbawiony głębokich uczuć. Znęca się psychicznie nad Hanką a losy Jagny są mu obojętne. Są w nim jednak uczucia rodzinne. Gwałtownie reaguje na pobicie ojca w czasie walki o las i przeżywa prawdziwą rozpacz, widząc w jakim stanie jest ojciec. Cieszy go też przyjście na świat trzeciego dziecka.

Motyw tańca w „Chłopach”


W powieści Władysława Reymonta „Chłopi” nie mogło zabraknąć tańca, który rozpowszechniony jest we wszystkich kulturach. Przy pomocy tańca ludzie od wieków wyrażali swoje stany emocjonalne. Bohaterowie Reymonta z upodobaniem tańczyli na hucznych uroczystościach, takich jak zaręczyny czy wesela. Odbywały się też tańce bez żadnej okazji w karczmie, w okresie, gdy nie było prac polowych.

Autor powieści opisując dynamikę i barwność tańca ludowego, tworzył słowami obrazy zbliżone do współczesnego mu malarstwa, którego najlepszym przykładem są obrazy Axentowicza poświęcone tematyce chłopskiej.

Wesele Jagusi z Maciejem Boryną jest wypełnione tańcem, który towarzyszy innym tradycyjnym obrzędom związanym z zaślubinami. Panna młoda ma obowiązek zatańczyć z każdym mężczyzną choć jeden raz. Punktem kulminacyjnym tej zabawy jest taniec państwa młodych. Boryna z zapałem porywa żonę do tańca przy dźwiękach przygrywającej z mazurska kapeli. Jej strojna spódnica i rozwiane wstążki nadają tej scenie szczególną barwność. Taki widok przykuwa uwagę zebranych gości: „Zbili się wszyscy we drzwiach, to po kątach, przycichli i ze zdumieniem poglądali a on niezmordowanie hulał (...)”. Reymont w tej scenie ukazał całą dynamikę i żywiołowość tańca ludowego, wyrażającego radość życia.

Zupełnie inny charakter ma taniec Antka z Jagną. Jagusia jest już wówczas żoną Macieja. Ich taniec w karczmie wzbudza zgorszenie wśród ludzi. Kończy się to rodzinną awanturą między Maciejem i Antkiem. Stary Boryna skonsternowany taką sytuacją musi tłumaczyć żonę przed mieszkańcami wsi, którzy dopatrzyli się w jej tańcu erotyki.

Motyw rodziny w „Chłopach” Reymonta


Wzorcowym modelem rodziny w „Chłopach” Reymonta jest patriarchat. Rządzi w niej mężczyzna, który jest głową rodziny. Inni członkowie rodziny są mu podporządkowani. Do niego należą decyzje w sprawach majątkowych i zarządzanie gospodarstwem. Siła fizyczna, zdolność do pracy i stan posiadania budują autorytet głowy rodziny.

Taką wzorcową rodziną jest rodzina Borynów. Maciej Boryna posiada dużo ziemi, jest najbogatszym gospodarzem we wsi. W jego rodzinie jest sporo rąk do pracy – Antek, Hanka, Józka, dwóch parobków. Maciej zarządza gospodarstwem, załatwia sprawy w mieście i sam też potrafi pracować na roli. Po to, by rodzina była pełna, Boryna postanawia po raz kolejny ożenić się. Potrzebna jest mu gospodyni, która pilnowałaby jego interesów w domu.

Syn Macieja, Antek ma żonę i dwójkę dzieci i dla nich jest on ojcem rodziny ale jego pozycja jest słaba. Żyje przy własnym ojcu i jest od niego uzależniony materialnie. Rządzić może jedynie swoją żoną Hanką. Ten brak samodzielności prowadzi do konfliktów.

Nietypową rodziną jest rodzina Dominikowej. Rządzi w niej kobieta. Dominikowa jest zamożną wdową o despotycznym charakterze. Na roli pracują jej synowie. Zatrudnia też parobków. Jej córka. Jagna nie musi pracować w polu. Matka chce ją dobrze wydać za mąż i w tym widzi jej przyszłość. Społeczność wiejska niechętnie odnosi się do Dominikowej i do Jagny.

W biednych rodzinach patriarchalne zasady są mniej rygorystycznie przestrzegane. Taką rodzinę tworzą np. Szymek i Nastka. Stary Bylica też nie ma wiele do powiedzenia w tych trudnych warunkach, w jakich żyje.

Trudna jest na wsi sytuacja ludzi starych i nieprzydatnych do pracy. Powinni oni znaleźć swoje miejsce przy rodzinie ale ta nie zawsze chce się nimi zajmować. Maciej Boryna widząc takie przypadki, boi się chwili, gdy będzie musiał przepisać na dzieci swoją ziemię.

Motyw śmierci w „Chłopach”


Śmierć w powieści Reymonta „Chłopi” ma wymiar egzystencjalny. Spleciona jest z cyklem naturalnym przyrody, w której życie rodzi się, rozwija i na koniec obumiera. Z cyklem tym związany jest też rok liturgiczny. Zaduszki nazywane tu wypominkami przywołują pamięć o zmarłych i o przeszłości, która łączy z nimi żywych.


W cyklu jednego roku pisarz przedstawił śmierć trzech mieszkańców Lipiec. Każda z tych śmierci była inna i miała swoje znaczenie symboliczne.

Kuba umierał w samotności, w stajni, podczas hucznego wesela Macieja Boryny. Cierpiał i nie wiedział jak sobie pomóc. Nie wołał księdza, bo księdza nie woła się do parobka i na dodatek umierającego w budynku gospodarczym, na sianie. Nie chciał też stracić nogi, ponieważ jako kaleka nie byłby zdolny do pracy. Rozwijająca się gangrena i związane z tym cierpienie zmusiły go do odrąbania sobie nogi. Umarł z wykrwawienia zapomniany przez wszystkich w tym ostatnim momencie. Pamięć o nim zachował pan Jacek ze dworu, z którym Kuba był w powstaniu.

Maciej Boryna umiera przez całą wiosnę we własnym domu, złożony chorobą i pod opieką rodziny. Za jego życia przychodzi na świat kolejny wnuk, któremu Hanka daje imię Rocho. W ostatnich chwilach swojego życia Boryna odzyskuje siły, podnosi się z pościeli i niezauważony przez domowników wychodzi na pole by siać. Umiera na swojej ziemi, łącząc się z nią symbolicznie i dosłownie. Jego śmierć jest patetyczna.

Agata, która utrzymuje się z żebractwa, marzy o godziwej śmierci – w chałupie, pod własną pierzyną i z modlitwą księdza. Nie chce by stało się to gdzieś poza Lipcami, w czasie żebraczej tułaczki. W tym celu Agata oszczędza pieniądze. Stara się nie być obciążeniem dla rodziny, bo pogrzeb to duży wydatek. Jej ostatnie życzenie zostaje spełnione, ponieważ zapracowała na to.

Motyw konfliktu pokoleń w „Chłopach”


Najbardziej widocznym w „W Chłopach” konfliktem między młodym i starym pokoleniem jest układ Macieja Boryny z synem, Antkiem. Boryna jest surowym ojcem ale zapewnia Antkowi oraz jego żonie i dzieciom przyzwoite warunki życia. Antkowi ciąży to materialne uzależnienie od ojca. Chciałby funkcjonować jako samodzielny gospodarz. Domaga się od ojca, by ten przepisał na niego ziemię. Nie chce służyć w gospodarstwie Macieja za parobka. Maciej jednak nie zamierza odsunąć się od zarządzania swoim majątkiem ani też rozdrabniać go. Jednak, gdy postanawia ożenić się, odpisuje Jagnie 6 morgów gruntu. Staje się to przyczyną poważnego konfliktu rodzinnego. Dzieciom małżeństwo ojca wydaje się niestosowne i na dodatek pozbawia je praw do całości majątku po ojcu.


Drugą zamożną rodziną, w której młode pokolenie zepchnięte jest na margines i domaga się swoich praw, jest rodzina Dominikowej. Despotyczna matka wykorzystuje synów do pracy na roli ale uniemożliwia im usamodzielnienie się i kontroluje ich. Szymek, który chce ożenić się z ubogą dziewczyną, Nastką walczy z matką. W końcu postanawia o własnych siłach stworzyć swoje gospodarstwo. Jego siostra, Jagna poddaje się woli matki, która widzi dla niej przyszłość w korzystnym pod względem materialnym małżeństwie. Jagna swoją wolność realizuje przez ciągłe romansowanie i zmienianie partnerów.

Młodym człowiekiem uzależnionym od rodziny jest też Jaś organistów. Matka decyduje o jego przyszłości i pilnuje, by trzymał się wyznaczonego przez nią kierunku. Jej syn ma zostać księdzem. Jaś pod wpływem Jagny próbuje naruszyć narzucone mu zasady ale przyłapany na tym wyraża skruchę i poddaje się woli matki. Razem z lipeckimi chłopami zostaje wysłany na pielgrzymkę do Częstochowy.

Motyw ojca w „Chłopach”


W powieści Reymonta „Chłopi” Maciej Boryna jest postacią, która najpełniej przedstawia wizerunek ojca. Jest on głową chłopskiego rodu Borynów. O jego autorytecie decyduje przede wszystkim stan posiadania. Jako najbogatszy gospodarz we wsi cieszy się szacunkiem wspólnoty wiejskiej. Potrafi dobrze zarządzać swoim majątkiem.

Maciej Boryna ma czworo dzieci. W jego domu mieszka dorastająca córka, Józka i dorosły syn, Antek z żoną i dwójką małych dzieci. Córka, Magda wyszła za mąż za kowala i żyje w jego gospodarstwie. Syn Grzela jest w wojsku.

Boryna pełni w swoim domu rolę nadrzędną. Od jego decyzji zależy wszystko. Jest ojcem surowym i wymagającym. Wszyscy domownicy pracują w jego gospodarstwie. W zamian za to mają porządny dom, są odziani i nie chodzą głodni. Boryna wymaga od nich porządnej pracy w gospodarstwie. Zaniedbanie pracy w polu lub zagrodzie jest poważnym uchybieniem. Wszystko odbywa się pod jego okiem. Pieniądze dzieciom daje niechętnie. Uważa, że najlepiej sam zdecyduje co trzeba im kupić. Ma prawo nagradzać je i karać.

Taki stan rzeczy nie odpowiada jego synowi, Antkowi. Buntuje się on przeciwko władzy ojcowskiej. Chce żyć samodzielnie ale nie ma własnej ziemi. Jest rozgoryczony taką sytuacją, co bywa przyczyną konfliktów z ojcem. Decyzja Macieja o ożenku z Jagną i zapisaniu jej 6 morgów ziemi wywołuje awanturę rodzinną. W wyniku tej awantury Maciej wyrzuca z domu syna z synową. Antek musi pogodzić się z decyzją ojca. Jest zresztą, zbyt dumny na to, żeby przepraszać go.

Zupełnym zaprzeczeniem Macieja Boryny jest ojciec Hanki, stary Bylica. Jest on na tyle biedny, że nie ma nawet ochoty narzucać swoim dzieciom jakichś warunków. Pojednanie Antka z ojcem następuje dopiero w momencie, gdy stary Boryna zostaje ranny w trakcie walki o las. Wtedy nagle ujawniają się uczucia rodzinne.

Motyw samotności w gromadzie w „Chłopach”


Bohaterowie powieści Władysława Reymonta „Chłopi” żyją w zwartej grupie, która tworzy wiejską wspólnotę. Jednak każdy z bohaterów ma własne, osobiste problemy dzielące go od innych. Najmniej takich problemów ma chyba Józka. Jest to dorastająca dziewczyna, która odczuwa głęboką więź z rodziną, z dziewczętami i kobietami, z którymi pracuje w polu czy spotyka się na wieczornicach, a nawet z Witkiem, sierotą służącym u Borynów jako parobek. Józka jest jednak jeszcze dziecinna.

Najbardziej samotną bohaterką w powieści jest Jagna. Jej odmienność, własny świat, który wokół siebie tworzy, powodują, że społeczność wiejska patrzy na nią niechętnym okiem. Jej romanse mające ubarwić nudne, pozbawione sensu życie na wsi wywołują w końcu skandal i społeczność wiejska postanawia upokorzyć dziewczynę, w brutalny sposób wyrzucając ją ze swojej gromady.

Maciej Boryna również czuje się samotny. Żaden z gospodarzy nie ma takich problemów jak on. Zgromadził duży majątek i musi to utrzymać w swoich rękach. Nie może wszystkiego osobiście dopatrzeć. Na dodatek, czuje się osaczony przez dzieci, które próbują wyłudzić od niego ziemię i rozdzielić ją między siebie. Najlepiej rozumie go chyba Dominikowa, gdyż jej sytuacja jest podobna.

Są w Lipcach też osoby, którym samotność nie przeszkadza. Taki jest Mateusz. Opuszcza wieś, by gdzieś pracować jako cieśla; po jakimś czasie wraca do Lipiec, gdzie znajduje sobie inną robotę. Nie ma nic ale siebie może utrzymać. O przyszłości na razie nie myśli.

Żebraczka Agata jest stara i nie zastanawia się nad swoją samotnością. Zabiega tylko o to, żeby jej śmierć była godna.

Antek Boryna skonfliktowany z ojcem też czuje się samotny. Żona, Hanka nie może zrozumieć jego problemu związanego z uzależnieniem materialnym od ojca, ponieważ jest kobietą. W efekcie
Hanka przeżywa samotność w małżeństwie, zdradzana przez męża i obarczona obowiązkami matki. Dalszy rozwój wypadków zmusza ją do wzięcia na siebie odpowiedzialności za rodzinę i gospodarstwo pozostawione przez teścia. Jej mąż, jako człowiek, którego czeka więzienie nie może być już dla niej żadnym oparciem. Ma jednak to szczęście, że pozostaje w dobrej sytuacji materialnej.


Na koniec można by jeszcze wymienić Jasia, który w pewnym momencie wątpi w swoje powołanie kapłańskie wymuszane, w gruncie rzeczy przez matkę, która w ten sposób chce realizować własne ambicje. Jaś jednak szybko wycofuje się z tych wątpliwości i wyraża skruchę.



Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij






  Dowiedz się więcej
1  Chłopi, Wiosna - streszczenie
2  Naturalizm w "Chłopach"
3  Rola pracy w życiu mieszkańców Lipiec