Znaczenie ziemi w Chłopach Reymonta

Szczególne znaczenie w życiu lipieckich chłopów ma ziemia. Po pierwsze posiadanie gruntu świadczy o wysokim statusie społecznym danego gospodarza. Im więcej morgów, tym większe poważania w gromadzie oraz bogactwo – uprawa była jednym z głównych źródeł dochodu chłopów. Nie posiadać ziemi, znaczy tyle, co być skazanym na ciągłą poniewierkę, na dobroć innych ludzi.

Bardzo silnie podkreślane jest w powieści znaczenie ziemi, jako żywicielki, tej,która daje życie. Jednak aby dostać coś od ziemi, trzeba najpierw coś w nią zainwestować, ofiarować jej trud pracy. Między chłopem a ziemią, na której pracuje istnieje szczególny związek. Pisze się o niej często jak o istocie żyjącej, przez co jeszcze bliższej człowiekowi, który w pewnym sensie upodabnia się do ziemi: „podnosili szare, jak ta ziemia, twarze” lub jednoczy z nią: „serca tętniały w jedno z tą ziemią świętą”

Szczególna wartość ziemi sprawiała, że stawała się ona przedmiotem konfliktów, między dziećmi a rodzicami – tak jak to było u Borynów. Antek chciał, żeby ojciec przepisał na niego gospodarkę, bo pragnął być na swoim, czuć się niezależnym. Chłopi jako gromada walczyli o ziemię z panami:

Pan, ścierwo, na chłopskich ziemiach siedzi, chłopski las sprzedaje, z chłopskiej łaski żyje, a będzie się tu na naród zmawiał!

W końcu ziemia to również przedmiot ze sfery sacrum, w powieści przynależy jej stały epitet „święta”. Świętość ziemi oraz jej bliskość człowiekowi została najpełniej ukazana w symbolicznej scenie śmierci Macieja Boryny.

  Dowiedz się więcej