Twórcami scholastyki byli Albert Wielki i św. Tomasz z Akwinu. Scholastyka jest to pewien okres w filozofii chrześcijańskiej, zbiór nurtów, których podstawowym założeniem była próba uzgodnienia prawd wiary chrześcijańskiej z rozumem naturalnym. Scholastyka była metodą rozumowania polegającą na ścisłym stosowaniu ustalonej procedury. Na rozumowanie scholastyczne składało się komentowanie tekstu, dyskusja i wyciąganie wniosków.
Podstawowe założenia scholastyki:
- Dogmaty i prawdy wiary są niepodważalne, można jednak uzasadnić je rozumowo.
- Metody rozumowego dowodzenia przejęto z Logiki Arystotelesa.
- Scholastyka stała się podstawą teologii, czyli nauki o Bogu.
Boecjusz (Anicus Maulinius severinus Boetius)
Temu filozofowi zawdzięczamy definicję osoby – indywidualna substancja natury rozumnej.
On także podzielił i zaklasyfikował nauki na dwie grupy: tzw. trivium stanowiły: gramatyka, retoryka oraz logika. Tzw. quadrivium tworzyły natomias:t arytmetyka, geometria, astronomia oraz muzyka.
Filozofia arabska
W X wieku filozofia w Europie przeżywała kryzys i rozwijała się głównie w Arabii. Na język arabski tłumaczono dzieła najważniejszych starożytnych myślicieli, m.in. Arystotelesa, którego pisma dotarły do Europy przez Arabię i na łacinę przetłumaczono je z języka arabskiego.
Najsłynniejszym filozofem arabskim był Awicenna. Jego pełne „nazwisko” brzmi: Abu Abi Al-Husejn Ibn Abn Allah Ibn Sinna. Napisał słynną Summę filozoficzną. W jego dziełach można zauważyć, iż interpretował oraz obficie korzystał z filozofii i dorobku Arystotelesa, tłumacząc go jednak na sposób platoński. Istnienie Boga tłumaczył przez tzw. argument Nieporuszonego Poruszyciela.
Drugim wielkim filozofem arabskim jest Awerroes (czyli Ibn Roszd). Uznawał on, iż najważniejsze prawdy zawarte są w filozofii – są one niezmienne i wieczne. Prawdy, którymi zajmuje się dialektyka, są „prawdopodobne”. Najgorszym rodzajem prawd dla Awerroesa były prawdy wiary i religii.
Św. Anzelm z Cantembury
Ten filozof dokonał dużo dla rozwiązania jednego z ważniejszych średniowiecznych sporów filozoficznych, a mianowicie sporu dialektyków i antydialektyków (czyli sporu filozofii i teologii bądź też rozumu i wiary). Uznał, iż najpierw musi zaistnieć wiara, która człowieka oczyszcza i kształtuje. To wiara oczyszcza intelekt z grzechu i prowadzi do prawdy. Tak oczyszczony umysł napędzany jest do wiedzy.
Św. Anzelm stworzył, podobnie jak św. Augustyn i św. Tomasz z Akwinu, tzw. dowody na istnienie Boga.
Spór o uniwersalia
Średniowiecze jest tą epoką, w której rozgorzał bardzo mocno spór o tzw. uniwersalia (inaczej powszechniki). Dotyczył on tego, czy rzeczy istnieją w rzeczach, czy też poza rzeczami, czy też może są tylko nazwami. W sporze tym ujawniły się trzy grupy poglądów:
- realizm – uniwersalia istnieją w rzeczach, w rzeczywistości;
- idealizm – istnieją poza rzeczami, jako idee, to pojęcia naszego myślenia;
- nominalizm – są to tylko nazwy, nie mają swoich odpowiedników w rzeczywistości;