klp.pl1. Okres archaiczny (1150-480 p.n.e)
O pierwszym etapie okresu archaicznego, tzw. okresie ciemnym (1150-900 p.n.e.), wiemy stosunkowo niewiele. Jedyne zachowane zabytki z tego okresu to zdobnictwo ceramiczne.
Sztuka wczesnoarchaiczna (900-720 p.n.e.) to głównie świątynie predoryckie, wybudowane z kamienia, jeszcze bez kolumnady, z wykształconym w tym czasie fryzem zwanym tryglifem. Rzeźba tego okresu to głównie małe figurki o charakterze wotywnym lub kultowym, wykonane z gliny lub brązu. Ceramika wczesnoarchaiczna stosuje ornamenty geometryczne, wizerunki zwierząt i ludzi. Styl geometryczny znalazł najpełniejszy wyraz w tzw. wazach dipylońskich – naczynia nagrobne, znalezione w pobliżu bramy Dipylon w Atenach.
Sztuka dojrzałego archaizmu (720-620 p.n.e.) kształtuje się pod wpływem twórczości starożytnego Wschodu, głównie Egiptu i Mezopotamii. Świątynie tego okresu posiadają już zewnętrzną kolumnadę (tzw. perystazę), która była najprawdopodobniej wzorowana na kolumnadzie ze świątyń egipskich. W tym czasie wykształcają się dwa porządki architektoniczne: dorycki i joński.
Cechy porządku doryckiego:
- kolumna bez bazy, pokryta ostro ściętymi żłobkami,
- kapitel (zwieńczenie kolumny) składający się z poduszki i czworokątnej płyty,
- belkowanie (elementy nad kolumną) składa się z części gładkiej oraz z powtarzających się tryglifów i metop
- kolumna smuklejsza od doryckiej,
- baza trójczłonowa,
- kapitel składa się z dwóch wywiniętych ku dołowi wolut (tzw. ślimacznice),
- belkowanie złożone z trójczłonowego architrawu i fryzu wypełnionego ciągłą dekoracją figuralną
Rzeźba okresu dojrzałego archaizmu podobna jest do rzeźb egipskich – ciała są wyprostowane, ręce sztywne, ułożone wzdłuż tułowia. Postaci są statyczne, zawsze portretowane od przodu. Do najsłynniejszych rzeźb z tego okresu należy wielki posąg Posejdona.
strona: - 1 - - 2 - - 3 -
Autor: