klp.plWstęp
1. Jak rozumiesz pojęcia „siły” i „słabości” człowieka? W jaki sposób determinują one życie człowieka?
2. „Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego jako zbiór opowieści o różnych postawach człowieka wobec obozowej rzeczywistości, która niszczyła go psychicznie, wykorzystując jego słabości iw której musiał on odnaleźć w sobie siłę, aby przeżyć i zachować swoje człowieczeństwo.
Rozwinięcie
1. Słabość człowieka wobec systemu i nieludzkich warunków, w jakich przyszło mu żyć:
a) Trudne warunki życia, zupełna izolacja od świata zewnętrznego, pozbawienie wszelkich praw oraz wyniszczająca fizycznie praca, sprowadzająca człowieka do roli jednostki siły roboczej sprawiały, że jego osobowość ulegała stopniowej degradacji i powoli tracił poczucie wartości moralnych, ważnych w normalnym życiu.
b) Więźniowie stają się obojętni na krzywdę drugiego człowieka, w milczeniu akceptują brutalne prawa, narzucone im przez system obozowy i „urków”. Nie sprzeciwiają się, kiedy na ich oczach gwałcone są kobiety, gdy dobijani są słabsi współwięźniowie czy też dokonywane są samosądy. Najważniejszym priorytetem staje się walka o przetrwanie i dbałość wyłącznie o siebie.
c) Człowiek zaczyna kierować się potrzebą zaspokojenia nieustannie odczuwanego głodu. Aby zdobyć pożywienie potrafi osiągnąć dno upodlenia – poniża się, grzebiąc w śmietniku bądź żebrząc o odrobinę jedzenia. Głód okazuje się silniejszy od człowieka, który wbrew sobie poddaje się (córka generała z Mołodeczna po przyjeździe do obozu starała się zachować kobiecą godność, zmuszona głodem do oddania się Polence, stała się prostytutką).
d) Więzień obozu pracy dostosowuje się do reguł, obowiązujących wśród skazańców, wierząc, że dzięki temu będzie mógł przeżyć. (Marusia, posłusznie wypełniająca rozkaz Kowala i godząca się na zbiorowy gwałt)
e) Żyje w nieustannym strachu, który ma rozmaite podłoża. Człowiek boi się śmierci, współtowarzyszy, głodu, utraty resztek sił, umożliwiających mu pracę. Wszechobecny strach czyni go słabym, niszczy go psychicznie.
f) Z biegiem czasu człowiek słaby psychicznie zaczyna wierzyć w spreparowaną przez władzę winę i przyznaje się do rzeczy, których w rzeczywistości nie popełnił („zabójca Stalina”, początkowo Kostylew).
g) Słabość więźniów przyspiesza proces zezwierzęcenia. Człowiek zaczyna kierować się przede wszystkim potrzebami biologicznymi, zapominając o prawdziwych wartościach, takich jak: współczucie, chęć niesienia pomocy, miłość, przyjaźń, zaufanie.
2. Siła człowieka:
a) Siła człowieka, żyjącego w nieludzkich warunkach obozu pracy, może mieć różnorodny charakter. To, co w normalnym życiu postrzegamy jako słabość, można nazwać siłą w warunkach, dobiegających od normy. Siłą więźniów była chęć przeżycia za wszelką cenę, nawet za cenę drugiego człowieka.
b) Grudziński przybliża kilku więźniów, którzy swoją postawą wykazali, że nawet w nieludzkich warunkach są w stanie podjąć walkę o zachowanie swego człowieczeństwa, wykazując się godną podziwu siłą charakteru i pragnieniem pozostania wiernym swoim zasadom: Kostylew przypalający rękę w ogniu, aby nie pracować dla systemu, który osądził go na podstawie fałszywych dowodów, Rusto Karinen podejmujący próbę ucieczki wbrew rozsądkowi, Natalia Lwowna, która poprzez próbę samobójstwa chciała sama zadecydować o czasie i sposobie śmierci, Jewgienija Fiodorowna odnajdująca prawdziwe szczęście w miłości do Jarosława R.
c) Siłą wykazywali się wszyscy więźniowie obozu pracy, mając w sobie tyle woli życia, aby podjąć walkę o przetrwanie, niezależnie od swej postawy wobec rzeczywistości.
Zakończenie
„Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego to utwór o sile i słabości człowieka w świecie pozbawionym wszelkich zasad moralnych i norm etycznych. Zastanów się, czy można obiektywnie ocenić bohaterów powieści? Jakie czynniki decydowały o ich sile bądź słabości?
Autor: