Dramat i teatr elżbietański (William Szekspir)

Odrodzenie w Anglii zbiera największe plony za panowania królowej Elżbiety, w 2. połowie XVI i na początku XVII wieku. Nastąpił wtedy okres rozwoju gospodarczego i kulturalnego, wcześniej bowiem szargał Anglią wojny religijne i dynastyczne. Wśród twórców wyróżniali się przede wszystkim William Shakespeare (Szekspir) oraz Thomas More. Pierwszy z nich reprezentował teatr, instytucję rozkwitającą w tamtych czasach, przyciągającą elitę artystyczną kraju oraz szeroką publiczność odbiorców. Morus (More) był natomiast myślicielem i miłośnikiem filozofii greckiej.

Sam gatunek dramatu wywodził się z tradycji antycznej. Renesans odziedziczył jednak poza wzorem greckim średniowieczne widowiska religijne – misteria. W okresie reformacji teatr stał się atrakcyjnym sposobem propagandy idei, co także przyczyniło się do jego rozwoju w Renesansie. Starożytny ideał opierał się na zasadach: decorum, mimezis, katharsis, zasadzie trzech jedności. Treść sztuk mogła dotyczyć środowisk elitarnych, spraw społecznych, tragicznych wyborów jednostek. Aktorzy zaś – jedynie mężczyźni – używali masek do zaznaczenia emocji postaci. Średniowiecze natomiast odgrywało sceny z życia i Męki Chrystusa (Pasja). Tak jak w Antyku, wymowa religijna sztuk teatralnych była pierwszorzędna. Dramat i teatr elżbietański wychodzą poza ramy obu tradycji. Z czasem teatr przestał być sceną dla pokazywania cnót, dobra, wartości religijnych. W Londynie uważano tę rozrywkę za niemoralną, groźną, dlatego pierwszy teatr powstał poza murami miasta w 1576 r. Jednak sami aktorzy cieszyli się szacunkiem i poważaniem społeczeństwa. Tworzyli zespoły, gromadzące też czasem dramaturgów.
William Szekspir

Szekspir żył w latach 1564-1616. Był dramaturgiem angielskim, tworzącym w czasach rządów królowej Elżbiety. Uważany jest za najwybitniejszego dramaturga wszech czasów. Nikt nie zrobił dla żadnej ze sztuk tak wiele, jak Szekspir dla teatru i dramatu. Był właściwie samoukiem, wywodzącym się z rodziny mieszczańskiej o chłopskich korzeniach. Zaczynał swoją karierę jako sługa w trupie teatralnej, potem jako aktor, aż wreszcie zaczął pisać sztuki i reżyserować przedstawienia. Dorobił się majątku, uzyskał dla rodziny szlachectwo.

Szekspir ustalił charakter dramatopisarstwa i wzór teatru, który utrzymał się przez całe czasy nowożytne. Uprawiał komedię, kroniki historyczne i tragedię. Był człowiekiem, który nie tylko przyczynił się do rozwoju angielskiego języka literackiego, ale przede wszystkim wykreował wzorce myślenia o człowieku, wybiegające nawet poza ducha Renesansu. Ponadczasowe postaci Hamleta, Makbeta, króla Leara, Romea i Julii – znane są dziś każdemu. Wpisały się w mentalność Europy tak doskonale, jak niegdyś mitologia grecka i rzymska, jak historie biblijne. Szekspir miał świadomość Renesansu, nowej epoki, potęgi rozwijających się wtedy idei humanizmu, wiary w postęp. Jego twórczość jest wyrazem doskonałego rozumienia ducha Odrodzenia, genialności w pojmowaniu ludzkiej jednostki oraz masy społecznej.

strona:   - 1 -  - 2 - 

  Dowiedz się więcej