Nazwa Renesans pochodzi od francuskiego słowa renaissance, które oznacza powtórne narodziny. Terminem tym nazywany jest okres w historii idei, sztuki i literatury, trwający od XIV do XVI wieku. W polskim literaturoznawstwie epokę tę określa się również mianem Odrodzenia. Był to bowiem czas, w którym odrodził się po pierwsze człowiek, po drugie nauka i sztuka, po trzecie starożytność, po czwarte wreszcie – odrodziła się ciekawość świata. We Włoszech używa się także terminu Quattrocento, gdyż na lata 1400. (XV w.) przypadają szczytowe osiągnięcia Renesansu włoskiego.
Odrodzenie oznacza przede wszystkim ożycie nowożytnego piśmiennictwa, intensywny rozwój sztuki, a zwłaszcza rozkwit literatur narodowych, malarstwa, rzeźby i architektury. Powtórnie narodziły się ideały Starożytności, jednak w zupełnie nowym odczytaniu ludzi Renesansu. Przez wiele lat niesłusznie oceniano epokę Średniowiecza, jako wieki ciemne pod względem osiągnięć naukowych, filozofii czy sztuki. Odrodzenie ludzkości – Renesans – miało kontrastować z tamtym „zacofanym światem”. Jednak współcześnie zrewidowano opinie o czasach przedrenesansowych i oddano Średniowieczu sprawiedliwe miejsce w dziejach kultury. Nie zmienia to jednak faktu, że dopiero XVI wiek okazał się początkiem „współczesności”.