Tło historyczne W pustyni i w puszczy

Ciekawego spostrzeżenia dokonał badacz literacki Wiesław Kot: Bardzo prawdopodobne, o czym jednak Sienkiewicz nie wspomina, że Tarkowski i Rawlison pozostawali (…) na usługach wywiadu wojskowego, ponieważ kanał przez nich nadzorowany miał przede wszystkim ogromne znaczenie strategiczne. Stawia to, zwłaszcza Władysława Tarkowskiego, niedawnego powstańca styczniowego, w sytuacji dość dwuznacznej.

Drugim wydarzeniem opisanym przez Sienkiewicza jest powstanie mahdystów. Jego genezę opisują słowa pana Rawlisona: Rząd egipski nie zabrał tam nikomu wolności (…) ale ją setkom tysięcy, a może i milionom ludzi przywrócił. W Kordofanie, w Darfurze i w Sudanie nie było w ostatnich czasach żadnych państw niezależnych. Zaledwie tu i ówdzie jakiś mały władca rościł prawo do niektórych ziem i zagarniał je wbrew woli ich mieszkańców, przemocą. Przeważnie jednak były one zamieszkałe przez niezawisłe pokolenia Arabo-Murzynów, to jest przez ludzi mających w sobie krew obu tych ras. Pokolenia te żyły w ustawicznej wojnie. Napadały na siebie wzajem i zabierały sobie konie, wielbłądy, bydło rogate i przede wszystkim niewolników. Popełniano przy tym wiele okrucieństw. Ale najgorsi byli kupcy polujący na kość słoniową i niewolników.

Utworzyli oni jakby osobną klasę ludzi, do której należeli wszyscy niemal naczelnicy pokoleń i zamożniejsi kupcy. Ci czynili zbrojne wyprawy daleko w głąb Afryki, grabiąc wszędy kły słoniowe i chwytając tysiące ludzi: mężczyzn, kobiet i dzieci. Niszczyli przy tym wsie i osady, pustoszyli pola, przelewali rzeki krwi i zabijali bez litości wszystkich opornych. Sienkiewicz pominął fakt, iż powstanie miało przede wszystkim charakter niepodległościowy i było skierowane przeciwko najeźdźcom. Autor powieści sugerował, że dołączający się do Mahdiego wojownicy robili to dla korzyści materialnych, swawoli czy zamiłowania do mordów. Tak naprawdę powstanie cieszyło się powodzeniem, ponieważ życie w Egipcie w tamtych czasach przypominało wegetację. Udział w walkach był tak naprawdę dla nich szansą na oswobodzenie się spod opresji brytyjskiej. Sam Mahdi został przedstawiony w powieści jako ucieleśnienie zła. W historii zapisał się on zupełnie inaczej. Muhammad Ahmad ibn Abd Allach pochodził z biednej rodziny. Jako dziecko przejawiał wielkie zainteresowanie Koranem i teologią Islamu. Jako szesnastolatek nauczał już innych sekretów tej religii wędrując po pustyni. Z czasem do swoich przypowieści zaczął wplatać wątki niepodległości Egiptu, co przysporzyło mu rzesze zwolenników.



strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej