Reformacja zapoczątkowana została wystąpieniem niemieckiego mnicha Marcina Lutra w 1517 roku, kiedy to na drzwiach kościoła w Wittenberdze przybił on 95 swoich tez skierowanych przeciw odpustom. Odpusty były wówczas praktyką dozwoloną przez Kościół, polegającą na możliwości zwolnienia z kar czyśćca poprzez czynienie dobrych uczynków lub opłatę. Według Lutra natomiast do zbawienia mogła prowadzić tylko wiara (zgodnie z maksymą sola fides). Luter założył, że człowiek może być zbawiony nie ze względu na własne zasługi, ale przez ofiarę Jezusa Chrystusa. Taki pogląd nazywa się doktryną fiducji. Wstrząsnęło to Stolicą Apostolską jako herezja. Przeciw Lutrowi wydano bullę, którą mnich publicznie spalił, a wkrótce wydano na niego ekskomunikę i nakaz banicji. Z czasem, w Augsburgu, spisano akt nowej wiary, opartej na Ewangelii (stąd: Kościół ewangelicko-augsburski), a w Spirze urządzono protest przeciw ograniczeniom nowego wyznania (stąd nazwa: protestantyzm). Luter miał odtąd coraz więcej zwolenników.
Mianem reformacja określa się cały ruch religijny, społeczny i polityczny, zapoczątkowany przez Lutra. Reformacja doprowadziła do rozłamu w Kościele katolickim. Wyznania protestanckie również różniły się między sobą. Do dziś jest wiele Kościołów protestanckich – należących do religii chrześcijańskiej, ale nie podlegających Rzymowi.
W Niemczech, gdzie rozpoczął swoją działalność Luter, badacze wydzielają dwie fazy reformacji: nurt mieszczański oraz plebejsko-chłopski. Pierwszy stanowił odważną i silną opozycję przeciw władzy Kościoła. Mieszczaństwo stało się klasą posiadającą, tak samo jak do niedawna feudałowie. Majątki obłudnego kleru, szerzącego demoralizację, stały się celem żądań, przepustką do uniezależnienia się od Rzymu. Drugi nurt reformacyjny wiąże się z wojną chłopską w latach 1524-1525.
Głównym hasłem reformacji europejskiej był powrót do Ewangelii, do oryginału Pisma Świętego. W średniowieczu posługiwano się Wulgatą, czyli łacińskim przekładem Pisma Świętego, dokonanym przez św. Hieronima. Myśliciele Renesansu sięgnęli do tekstów oryginalnych, przy analizie których odkryli, iż w przekładzie znajdują się błędy. Zapoczątkowało to teologiczne dysputy nad interpretacją poszczególnych fragmentów Pisma.
strona: - 1 - - 2 - - 3 -