klp.plW dniu 12 września akcja została oficjalnie zakończona. Do obozów zagłady wywieziono w ostatnich dniach sześćdziesiąt tysięcy osób. W getcie pozostało trzydzieści tysięcy Żydów, pracujących w fabrykach i niemieckich placówkach oraz trzy tysiące urzędników Rady Żydowskiej. Łącznie z tymi, którzy zdołali ukryć się, ocalało sześćdziesiąt tysięcy ludzi. Trwająca przez trzy miesiące akcja „przesiedlania ludności na Wschód” pochłonęła ponad trzysta dziesięć tysięcy Żydów, którzy zostali wywiezieni do Treblinki.
W miesiąc później pozostali przy życiu utwierdzili się w przekonaniu, że należało stawić opór i przedrzeć się na stronę aryjską. Bierna postawa w czasie akcji stała się dla nich hańbą. W październiku 1942 roku powstała Żydowska Organizacja Bojowa, która zjednoczyła w swych szeregach istniejące w getcie organizacje bojowe. Komendantem ŻOB-u został wybrany Mordechaj Anielewicz, a jego zastępcą – Marek Edelman. Pierwsza akcja bojowników żydowskich została skierowana przeciwko zdrajcom i kolaborantom – członkom policji gettowej i Rady Żydowskiej.
W ostatnich dniach grudnia ŻOB otrzymał pierwszy transport broni od dowództwa Armii Krajowej – dziesięć pistoletów. Na 22 stycznia 1943 roku zaplanowana została akcja odwetowa na policji żydowskiej. Nie doszła jednak do skutku, ponieważ 18 stycznia getto zostało zamknięte. Tym samym rozpoczęła się druga akcja likwidacyjna. Po raz pierwszy Żydzi, prowadzeni na Umschlagplatz, wyciągnęli broń i zaczęli strzelać do esesmanów. Ludzie zdołali uciec i schronić się w przygotowanych wcześniej kryjówkach. Zaskoczone i zdezorientowane władze niemieckie zarządziły przerwanie akcji. Pod koniec stycznia, w uznaniu za stawiony Niemcom opór, dowództwo przesłało do getta kolejny transport broni.
16 lutego 1943 roku Himmler wydał rozkaz zburzenia warszawskiej dzielnicy żydowskiej. Dowodzenie akcją powierzono generałowi policji i brigadenführerowi SS, Jurgenowi Stroopowi. 19 kwietnia, o drugiej w nocy, niemiecka żandarmeria i polska granatowa policja zaczęła obstawiać zewnętrzne mury getta. Żydowskie grupy bojowe zajęły wyznaczone stanowiska, a ludność cywilna ukryła się w przygotowanych wcześniej schronach i kryjówkach na strychach i w piwnicach. O godzinie czwartej Niemcy stopniowo wkroczyli na teren międzygetta i zaczęli formować się w plutony i kompanie. O siódmej na teren getta wprowadzono wojska zmotoryzowane, czołgi i wozy pancerne. Żydowskie grupy bojowe, rozstawione w obrębie skrzyżowania ulic Miłej i Zamenhofa, zaczęły strzelać.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Autor: