Cechy antycznej tragedii greckiej

Cechy gatunkowe tragedii antycznej (lista)

1. Zasada zachowania trzech jedności.
2. Konflikt tragiczny bohatera osią akcji.
3. Hamartia - wina tragiczna bohatera.
4. Występowanie chóru.
5. Na scenie występuje tylko 3 aktorów (bez chóru).
6. Charakterystyczna budowa dramatu (Prologos, Parodos, Epeisodion, Stasimon, Exodos).
7. Wprowadzenie kategorii katharsis.
8. Zasada decorum.
9. Mimesis - naśladownictwo rzeczywistości.
10. Przedstawione wydarzenia oparte są na znanych wszystkim widzom mitach.

Cechy gatunkowe tragedii greckiej - rozwinięcie

1. Zachowanie zasady trzech jedności (miejsca, czasu i akcji) - jedność czasu – akcja musiała się rozegrać w ciągu doby, między wschodem a zachodem słońca. Jedność miejsca – miejsce akcji było stałe. Akcja toczy się tylko w jednym miejscu. Jedność akcji – akcja dotyczyła jednego problemu, jednego wątku.

2. Istotą akcji jest konflikt tragiczny; konflikt tragiczny polegał na z góry skazanej na porażkę walce człowieka z losem, na istnieniu dwóch równorzędnych racji (np. prawo boskie, a prawo człowieka), między którymi bohater musi wybierać.

3. Hamartia - wina tragiczna bohatera. Niezależnie od postępowania bohater tragedii ponosi klęskę.

4. Występowanie chóru. Chór stanowił ważny składnik antycznego teatru i dramatu. Początkowo był zbiorowym uczestnikiem dialogu, potem zaś wyrazicielem idei, zbiorowej mądrości. Pieśni wykonywane przez chór wnosiły ogólne refleksje, oddzielały poszczególne epizody. Pojawieniu się chóru towarzyszyła pieśń marszowa, parodos, zaś wyjściu – exodos.

5. Na scenie występują razem maksymalnie trzy osoby, wyłączając chór. Drugiego aktora do tragedii antycznej wprowadził Ajschylos, trzeciego - Sofokles.



6. Charakterystyczna budowa dramatu:

• Prologos – wprowadzenie w akcję, wstępny dialog aktorów;
• Parodos – wejście chóru na scenę;
• Epeisodion – część akcji, epizod;
• Stasimon – komentarz (pieśń) chóru;
• Exodos – wyjście chóru.

- Zobacz artykuł: Budowa dramatu antycznego.

7. Występowanie kategorii katharsis. Pojęcie to zostało wprowadzone przez Arystotelesa w Poetyce. Odnosi się do przeżyć widza w obcowaniu z tragedią, która przez to, iż wzbudza litość i trwogę widza, dokonuje oczyszczenia uczuć. Arystoteles pisał, że

Litość wzbudza w nas nieszczęście człowieka niewinnego, trwogę natomiast nieszczęście człowieka podobnego do nas

8. Zasada decorum - dostosowanie formy wypowiedzi do treści. Tragedia musiała być napisana podniosłym stylem. O śmierci, krwi informował chór lub bohaterowie.

9. Mimesis - naśladownictwo rzeczywistości. Kategoria wprowadzona przez Arystotelesa - przebieg akcji musiał być prawdopodobny rzeczywistości. Wydarzenia nierzeczywiste widz poznawał tylko przez opis bohaterów.

10. Wydarzenia oparte są na znanych wszystkim widzom mitach. Źródłem każdej tragedii była Mitologia.

Wszystkie zasady były rzadko spełniane przez tragedie i komedie starożytne. Najczęściej spełniają je tragedie Sofoklesa (Zobacz cechy tragedii antycznej w Antygonie i Królu Edypie), najrzadziej tragedie Ajschylosa.

  Dowiedz się więcej