Ze względu na formę i sposób wypowiedzi można wyróżnić:
1. recenzję informacyjną – w swej formie zbliżona jest do sprawozdania, opisu, opowiadania, charakterystyki. Przybliża problemowy aspekt przedmiotu recenzji;
2. recenzję felietonową – w formie zbliżona jest do felietonu i prezentuje swobodne przemyślenia autora w stosunku do przedmiotu recenzji;
3. recenzję eseistyczną – jest skrajnie subiektywna i ukazuje przede wszystkim punkt widzenia autora.
Wyznaczniki recenzji
- Ocena przedmiotu recenzji powinna być rzeczowa, odpowiednio uargumentowana i oparta na sprawdzonych dowodach. Wszelkie uwagi analityczno-krytyczne muszą być wnikliwie przemyślane i obiektywne.
- Recenzja wymaga komentarza odautorskiego, który powinien być indywidualny i subiektywny.
- Recenzja powinna mieć charakter całościowego (kompleksowego) ujęcia przedmiotu.
- Ocena przedmiotu recenzji powinna być odpowiednio uzasadniona, a recenzent powinien być świadomym faktu, że jego osąd może wpłynąć na odbiór dzieła.
- Recenzja powinna odnosić się do spraw aktualnych.
- W zależności od dziedziny, do jakiej należy przedmiot recenzji, powinna być wzbogacona o specjalistyczną terminologię.
Kompozycja recenzji
Recenzja powinna składać się z dwóch elementów:
a) informacyjny – przybliżający przedmiot recenzji;
b) oceniający – skupiający się wokół przedstawienia zalet bądź wad przedmiotu recenzji, opinii krytyków, innych odbiorców oraz zawierający subiektywną ocenę recenzenta.
W kompozycji recenzji należy wyodrębnić:
1. Wstęp – stanowi część informacyjną recenzji i skupia się wokół przybliżenia odbiorcy podstawowych informacji o przedmiocie recenzji.
2. Rozwinięcie – jest częścią analityczno-krytyczną recenzji. Recenzent dokonuje obiektywnej analizy i oceny przedmiotu recenzji według ogólnie przyjętych norm i kanonów, uzupełniając ją własnymi, subiektywnymi komentarzami. Dobór kryteriów, jakimi recenzent kieruje się oceniając i analizując przedmiot recenzji, zależy wyłącznie od niego.
3. Zakończenie – jest podsumowaniem recenzji, w którym recenzent powinien zaprezentować swoją ostateczną ocenę przedmiotu recenzji, zachęcając lub zniechęcając odbiorcę do zainteresowania się przedmiotem recenzji.
Poprawnie napisana recenzja powinna zawierać:
1. Przybliżenie sylwetki twórcy recenzowanego dzieła, jego dorobku i charakteru twórczości.
2. Zaklasyfikowanie dzieła do określonego rodzaju i gatunku.
3. Próbę usytuowania dzieła w kontekście historyczno-literackim.
4. Ogólny zarys fabuły i tematyki dzieła.
5. Przybliżenie problematyki dzieła.
6. Analizę stylu i języka dzieła.
7. Wskazanie elementów oryginalnych, wyróżniające omawiane dzieło na tle innych o podobnej tematyce bądź też wskazanie elementów, które obniżają jego wartość w porównaniu do innych dzieł o podobnej problematyce.
8. Uzasadnienie, dlaczego dane dzieło stało się przedmiotem recenzji.
9. Recenzent powinien określić własny osąd dzieła, uwzględniając swoje emocje i opinie.
Jak napisać dobrą recenzję?
1. Jeśli przedmiot recenzji nie został ci narzucony przez nauczyciela, ważny jest jego wybór. Zanim przystąpisz do pisania recenzji, postaraj się zebrać wszystkie informacje o autorze dzieła, czasie wydania, wydawnictwie, recepcji dzieła, jego odbiorze przez krytykę i czytelników, wznowieniach. Ustal również kontekst biograficzny, historyczny i kulturalny dzieła.
strona: - 1 - - 2 -