Powieść o przygodach tytułowego „Szatana z siódmej klasy”, utrzymana w konwencji powieści kryminalnej, jest jednym z wielu utworów, które Kornel Makuszyński napisał dla dzieci i młodzieży. Pomimo, że od jej pierwszego wydania w 1937 roku upłynęło ponad siedemdziesiąt lat, nadal cieszy się niesłabnącą popularnością i jest jedną z najbardziej poczytnych książek pisarza.
Na to, że po „Szatana z siódmej klasy” chętnie sięgają kolejne pokolenia czytelników, wpływa wiele czynników. Makuszyński potrafił doskonale skonstruować akcję utworu, pełną napięcia, nieoczekiwanych i zaskakujących zwrotów. Świetnie i z olbrzymią dozą komizmu zarysował postacie swych bohaterów, wprowadził do fabuły elementy, typowe dla kryminałów, stworzył świat, w którym najważniejszymi wartościami są przyjaźń i szczerość, a dobro zawsze zwyciężą zło. Styl pisarza, nacechowany humorem, liryzmem, przypominający gawędziarską opowieść, uwidacznia się we wszystkich jego dziełach. Nie zabrakło go również w powieści o przygodach Adasia Cisowskiego. Te właśnie cechy decydują o tym, że utwory Makuszyńskiego są nadal aktualne i mają ponadczasową wymowę.
Powieść Kornela Makuszyńskiego: „Szatan z siódmej klasy” utrzymana jest w konwencji powieści kryminalno-detektywistycznej. Akcja utworu jest dynamiczna, szybka i pełna niespodziewanych zwrotów. Główny wątek dotyczy rozwiązania tajemnicy, którą kryje rodowy dwór państwa Gąsowskich. Wszystkie wydarzenia stopniowo zmierzają do wyjaśnienia zagadki i odnalezienia ukrytego przed ponad stu latami skarbu.
Wydarzenia, opisywane w powieści, ułożone są w porządku chronologicznym. Narrator jest wszechobecny i wszechwiedzący, lecz zachowuje swoisty dystans do świata przedstawionego i nie ukrywa swojej sympatii bądź niechęci do bohaterów. Jest świadkiem wydarzeń, o których opowiada, a narracja przypomina gawędziarską relację. W toku narracji została wykorzystana mowa niezależna, zależna i pozornie zależna.
Bohaterowie powieści przedstawieni są w sposób pośredni – poprzez własne działania oraz bezpośredni – dzięki niezwykle rzetelnej i dokładnej charakterystyce narratora. Sylwetki postaci zarysowane są szczegółowo, czytelnik zyskuje bogatą wiedzę na temat ich zachowania, wyglądu, upodobań i cech charakteru. Ważnym elementem fabuły utworu jest komizm – słowny, sytuacyjny i postaci, który łagodzi niebezpieczeństwo niektórych sytuacji.
Język powieści jest rozbudowany i barwny, dzięki wykorzystaniu przez pisarza przymiotników, porównań i rozmaitych środków stylistycznych. Autor doskonale buduje nastrój napięcia, którego punktem kulminacyjnym jest scena wykopania skrzynki przez chłopców i zabrania rzekomego skarbu przez złodzieja.
„Szatan z siódmej klasy” jest powieścią skierowaną do młodzieży i zaciekawia niezwykle atrakcyjną akcją, opowiadając o przygodach chłopca w wieku czytelnika, do którego została adresowana.
Powieść Kornela Makuszyńskiego doczekała się dwóch ekranizacji:
25 listopada 1960 roku odbyła się premiera filmu „Szatan z siódmej klasy”, w reżyserii Marii Kaniewskiej. W roli Adasia Cisowskiego wystąpił Józef Skwark, w postać profesora Gąsowskiego wcielił się Stanisław Milski, a w roli Wandy Gąsowskiej zadebiutowała Pola Raksa. Film ten jest najbardziej znaną wersją ekranizacji utworu Kornela Makuszyńskiego i wielokrotnie emitowany w Telewizji Polskiej. Maria Kaniewska w 1961 roku otrzymała za niego Nagrodę Prezesa Rady Ministrów (z uwzględnieniem całokształtu pracy włożonej w twórczość dla dzieci) oraz nagrodę Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla Dzieci w Wenecji.
13 września 2006 roku odbyła się premiera kolejnej ekranizacji „Szatana z siódmej klasy” w reżyserii Kazimierza Tarnasa. W rolę Adasia wcielił się Bartosz Fajge, a w roli profesora Gąsowskiego wystąpił Wojciech Malajkat. W filmie wystąpiła (jako gospodyni księdza) Maria Kaniewska – reżyserka pierwszej ekranizacji powieści. „Szatan z siódmej klasy” Tarnasa otrzymał nominację do Złotych Lwów. Na podstawie filmu powstał również serial telewizyjny, liczący siedem odcinków.
1.Bartelski L.M., Polscy pisarze współcześni 1939-1991, Warszawa 1987.
2.Kowalczykówna J., [wstęp do:] K. Makuszyński, Szatan z siódmej klasy, Katowice 1990.
3. Kuliczkowska K., Kornel Makuszyński (1884-1953), [w:] K. Makuszyński. Kartki z kalendarza, Kraków 1985.
Na to, że po „Szatana z siódmej klasy” chętnie sięgają kolejne pokolenia czytelników, wpływa wiele czynników. Makuszyński potrafił doskonale skonstruować akcję utworu, pełną napięcia, nieoczekiwanych i zaskakujących zwrotów. Świetnie i z olbrzymią dozą komizmu zarysował postacie swych bohaterów, wprowadził do fabuły elementy, typowe dla kryminałów, stworzył świat, w którym najważniejszymi wartościami są przyjaźń i szczerość, a dobro zawsze zwyciężą zło. Styl pisarza, nacechowany humorem, liryzmem, przypominający gawędziarską opowieść, uwidacznia się we wszystkich jego dziełach. Nie zabrakło go również w powieści o przygodach Adasia Cisowskiego. Te właśnie cechy decydują o tym, że utwory Makuszyńskiego są nadal aktualne i mają ponadczasową wymowę.
Artyzm powieści Kornela Makuszyńskiego
Powieść Kornela Makuszyńskiego: „Szatan z siódmej klasy” utrzymana jest w konwencji powieści kryminalno-detektywistycznej. Akcja utworu jest dynamiczna, szybka i pełna niespodziewanych zwrotów. Główny wątek dotyczy rozwiązania tajemnicy, którą kryje rodowy dwór państwa Gąsowskich. Wszystkie wydarzenia stopniowo zmierzają do wyjaśnienia zagadki i odnalezienia ukrytego przed ponad stu latami skarbu.
Wydarzenia, opisywane w powieści, ułożone są w porządku chronologicznym. Narrator jest wszechobecny i wszechwiedzący, lecz zachowuje swoisty dystans do świata przedstawionego i nie ukrywa swojej sympatii bądź niechęci do bohaterów. Jest świadkiem wydarzeń, o których opowiada, a narracja przypomina gawędziarską relację. W toku narracji została wykorzystana mowa niezależna, zależna i pozornie zależna.
Bohaterowie powieści przedstawieni są w sposób pośredni – poprzez własne działania oraz bezpośredni – dzięki niezwykle rzetelnej i dokładnej charakterystyce narratora. Sylwetki postaci zarysowane są szczegółowo, czytelnik zyskuje bogatą wiedzę na temat ich zachowania, wyglądu, upodobań i cech charakteru. Ważnym elementem fabuły utworu jest komizm – słowny, sytuacyjny i postaci, który łagodzi niebezpieczeństwo niektórych sytuacji.
Język powieści jest rozbudowany i barwny, dzięki wykorzystaniu przez pisarza przymiotników, porównań i rozmaitych środków stylistycznych. Autor doskonale buduje nastrój napięcia, którego punktem kulminacyjnym jest scena wykopania skrzynki przez chłopców i zabrania rzekomego skarbu przez złodzieja.
„Szatan z siódmej klasy” jest powieścią skierowaną do młodzieży i zaciekawia niezwykle atrakcyjną akcją, opowiadając o przygodach chłopca w wieku czytelnika, do którego została adresowana.
Ekranizacje „Szatana z siódmej klasy”
Powieść Kornela Makuszyńskiego doczekała się dwóch ekranizacji:
Bibliografia
1.Bartelski L.M., Polscy pisarze współcześni 1939-1991, Warszawa 1987.
2.Kowalczykówna J., [wstęp do:] K. Makuszyński, Szatan z siódmej klasy, Katowice 1990.
3. Kuliczkowska K., Kornel Makuszyński (1884-1953), [w:] K. Makuszyński. Kartki z kalendarza, Kraków 1985.
Mapa serwisu:
- Szatan z siódmej klasy - plan wydarzeń
- Szatan z siódmej klasy - streszczenie
- Szatan z siódmej klasy - opracowanie
- Czas i miejsce akcji Szatana z siódmej klasy
- Opis dworku Gąsowskich w Bejgole
- Główne wątki w powieści Kornela Makuszyńskiego
- Narracja „Szatana z siódmej klasy”
- Jak Adaś rozwiązał zagadkę, związaną z dworem państwa Gąsowskich - opis
- Jak Adaś odnalazł zaginione sto złotych - opis
- Jak Adaś odgadł, które z jego rodzeństwa zjadło lody - opis
- Jak Adaś rozwiązał zagadkę zagubionego pióra - opis
- Jak Adaś odkrył metodę egzaminowania pana Gąsowskiego - opis
- Szatan z siódmej klasy - bohaterowie
- Adam Cisowski – charakterystyka postaci
- Iwo Gąsowski – charakterystyka postaci
- Wanda Gąsowska – charakterystyka postaci
- Profesor Gąsowski – charakterystyka postaci
- cytaty
- ciekawostki