klp.pl
Dobrze wiedzieć
Przydawka to część zdania, która opisuje rzeczownik oraz zaimek rzeczowny w zdaniu, w tym również podmiot.
Przydawka to część zdania, która opisuje rzeczownik oraz zaimek rzeczowny w zdaniu, w tym również podmiot.
Przydawka odpowiada na pytania:
- Jaki? Jaka? Jakie?
- Który? Która? Które?
- Czyj? Czyja? Czyje?
- Ile? Ilu?
- Czego? Z czego? Od czego?
Dobrze wiedzieć
Zauważ, że nie każdy rzeczownik lub zaimek rzeczowny w zdaniu będzie pełnił funkcję podmiotu, czyli wykonawcy czynności. Przydawka określa każdy rzeczownik – a nie tylko podmiot.
Zauważ, że nie każdy rzeczownik lub zaimek rzeczowny w zdaniu będzie pełnił funkcję podmiotu, czyli wykonawcy czynności. Przydawka określa każdy rzeczownik – a nie tylko podmiot.
Spójrz na poniższe przykłady. Dla ułatwienia pogrubiliśmy w nich przydawki:
W pokoju stoi ładny kwiatek.
Moja mama nie ma jasnych włosów.
Filmy Finchera to dobre kino.
Zapraszamy do sali gier.
Rzut oszczepem jest trudnym sportem.
Jak widzisz, funkcję przydawki może przyjmować wiele części mowy. Może być bowiem wyrażona na różne sposoby.
Najczęściej przyjmowane formy przydawki:
- rzeczownik (np. czyste serce, ładny obraz, dobry piesek);
- zaimek przymiotny (np. mój pokój, twoja mama, jego rozpacz);
- imiesłów przymiotnikowy czynny (np. sprzątany pokój, pita kawa);
- imiesłów przymiotnikowy bierny (np. posprzątany pokój, wypita kawa);
- liczebnik (np. drugi pokój, ósmy rząd, dwunasta godzina);
- wyrażenie przyimkowe (np. doniczka z plastiku, obraz na ścianie).
Rodzaje przydawek
1. Przydawka przymiotna - określa rzeczownik za pomocą przymiotnika, zaimka przymiotnego lub imiesłowu przymiotnikowego.
Przykład z przymiotnikiem: "ładna dziewczyna".
Przykład z zaimkiem przymiotnym: "moja dziewczyna".
Przykład z imiesłowem przymiotnikowym: "gadające głowy".
2. Przydawka rzeczowna - wyraża się za pomocą rzeczownika w mianowniku, który odpowiada na pytania kto? co? i określa inny rzeczownik.
Przykład: "film „Gran Torino”".
3. Przydawka dopełniaczowa - wyraża się za pomocą rzeczownika w dopełniaczu, który odpowiada na pytania kogo? czego? i określa inny rzeczownik.
Przykład: "kraina potworów".
4. Przydawka przyimkowa - składa się z wyrażenia przyimkowego, które określa rzeczownik.
Przykład: "prezent dla nauczyciela".
5. Przydawka dopełnieniowa - określa rzeczownik utworzony od czasownika.
Przykład: "rzut oszczepem".
6. Przydawka okolicznikowa - występuje z rzeczownikami, które zostały utworzone od czasowników, i w zdaniu zachowuje się jak okolicznik.
Przykład: "wyprawa na ryby".
7. Przydawka charakteryzująca - stoi przed rzeczownikiem i pokazuje charakter przedmiotów.
Przykład: "czarna kawa".
8. Przydawka klasyfikująca - stoi za rzeczownikiem i klasyfikuje rzeczownik pod względem rodzaju, gatunku itp.
Przykład: "kawa czarna".
Autor: