Mit tebański - streszczenie

Według mitologii Teby zostały założone przez Kadmosa - syna króla Agenora i brata Europy uważanej za najpiękniejszą kobietę na świecie. Jego siostra została porwana przez Zeusa. Ojciec wysłał młodzieńca na poszukiwanie Europy i rozkazał, aby nie wracał do kraju bez niej.

Kadmos, mimo wysiłków, nie odnalazł siostry. Nie mógł wrócić do domu, zatem udał się po radę do wyroczni delfickiej. Ta poradziła, aby podążył na jałówką mającą znamię w kształcie księżyca. Zwierzę doprowadziło go do Beocji, gdzie założył Kadmeę, czyli późniejsze Teby.

Bohater wysłał swoich kompanów po wodę, gdyż chciał złożyć bogom ofiarę w podzięce za pomoc. Jego towarzysze przez długi czas nie wracali, więc postanowił ich poszukać. Okazało się, że zostali zabici przez smoka. Kadmos pokonał bestię, a jej zęby zakopał. Wtedy z ziemi wyrośli potężni wojownicy, którzy zaczęli ze sobą walczyć. Mężczyźni, którzy z potyczki wyszli zwycięsko, pomogli Kadmosowi zbudować miasto. Kadmos był dobrym i mądrym władcą. Poślubił Harmonię, córkę Afrodyty i Aresa.

Po pewnym czasie rodzinę Kadmosa zaczęły dotykać liczne nieszczęścia. Akteon, jego wnuk, został zagryziony przez psy, jedną córkę spaliły błyskawice, druga odebrała życie swojemu synowi, a trzecia popełniła samobójstwo.

Te tragedie były przyciągane przez przeklęty naszyjnik, który był dziełem Hefajstosa, a Kadmos ofiarował go Harmonii w prezencie ślubnym. Małżonkowie nie wiedzieli, iż naszyjnik będzie przynosił nieszczęście.

Po latach okazało się, że zabity przez władcę smok był poświęcony Aresowi. Kiedy bóg wojny dowiedział się, kto pokonał bestię, ze złości przemienił Kadmosa i Harmonię w węże.

Władzę po Kadmosie przejął Likos i jego okrutna żona Dirke. Małżeństwo pozbyło się swojej krewnej, która była matką Amfiona oraz Zetosa. Kiedy chłopcy dorośli, postanowili się zemścić. Zabili parę królewską i zdobyli miasto. Ponadto z pomocą zaczarowanej harfy otoczyli Teby potężnym murem. Amfion poślubił Niobe i miał z nią czternaścioro dzieci. Kobieta przesadnie chwaliła się swoim potomstwem, czym uraziła boginię Latonę.

Bogowie za karę odebrali jej wszystkie dzieci. Niobe z żalu opuściła Teby i opłakiwała utracone potomstwo tak długo, aż bogowie zamienili ja w kamień.

Mit rodu Labdakidów

Kolejnym królem Teb został Labdakos. Następnie władzę po ojcu przejął Lajos. Jego małżonką była Jokasta. Lajos zakochał się w Chryzypie, synu króla Elidy - Pelopsa. Porwał młodzieńca, by później porzucić go, doprowadzając do samobójstwa młodzieńca. Zrozpaczony po śmierci syna Pelops przeklął władcę Teb.

Wyrocznia delficka przepowiedziała Lajosowi, że zabije go jego syn, który później poślubi własną matkę. Chcąc uniknąć nieszczęścia, para królewska, po narodzinach potomka, rozkazała przebić chłopcu stopy i porzucić go w górach.

Sługa nie był w stanie zostawić niemowlęcia na pewną śmierć, więc oddał je pasterzowi, a ten oddał dziecko parze królewskiej z Koryntu - Polibosowi i Merope. Chłopiec otrzymał imię Edyp przez wzgląd na swoje spuchnięte stopy.

Edyp dorósł i udał się do Delf, gdzie wyrocznia oznajmiła mu, iż zamorduje swojego ojca, a następnie poślubi matkę. Przerażony Edyp, który nie zdawał sobie sprawy z tego, iż jest przybranym dzieckiem, opuścił Korynt.

Podczas wędrówki przez Grecję spotkał Lajosa i w wyniku sprzeczki zabił go. Nie wiedział, iż właśnie zrealizował pierwszą część przepowiedni. W końcu dotarł w pobliże Teb. Miasto było dręczone przez Sfinksa. Potwór zadawał przechodzącym ludziom zagadkę, a karą za jej nierozwiązanie była śmierć.



Edyp podał prawidłową odpowiedź - człowiek, dzięki czemu uwolnił Teby od Sfinksa. Nagrodą było małżeństwo z królową Jokastą, a co za tym idzie - objęcie władzy w Tebach. Tym sposobem mężczyzna zrealizował całą przepowiednię.

Edyp i Jokasta doczekali się dwóch synów, Eteoklesa i Polinika, oraz dwóch córek, Antygony i Ismeny. Początkowo nic nie zakłócało panowania Edypa, ale po kilku latach Teby zaczęły nękać liczne nieszczęścia.

Edyp, chcąc dowiedzieć się, czym są spowodowane, zaczął prowadzić śledztwo. Odkrył, że Lajos był jego ojcem, a Jokasta - matką. Po poznaniu prawdy Jokasta odebrała sobie życie. Edyp wydłubał sobie oczy, a jego synowie wygnali go z miasta. Podczas tułaczki towarzyszyła mu Antygona. Młoda kobieta powróciła do Teb dopiero po śmierci ojca.

Synowie Edypa nie potrafili podzielić się władzą. Eteokles wygnał Polinika z miasta. Polinik udał się do Argos, gdzie poślubił córkę króla i zyskał sprzymierzeńców. Chciał odzyskać władzę, zatem zorganizował zbroją wyprawę siedmiu przeciw Tebom.

Polinik i Eteokles zginęli w bratobójczym pojedynku. Przy życiu pozostały ich siostry - Antygona i Ismena. Władzę w Tebach przejął Kreon, brat Jokasty. Antygona skupia się na ostatnim dniu życia Antygony, która walczy o prawo do pochowania Polinika zgodnie z nakazami boskimi.

Kilka lat po wydarzeniach z Antygony Teby zostały zrównane z ziemią. Dokonali tego synowie wodzów pokonanych pod Tebami. Większości mieszkańców miasta udało się uciec dzięki radom wieszcza Tyrezjasza.

  Dowiedz się więcej