Szklane domy - opis i znaczenie metafory z Przedwiośnia

Szklane domy w Przedwiośniu

Motyw szklanych domów pojawił się w opowieści Seweryna Baryki. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku wrócił on do Baku, by odnaleźć rodzinę. Dowiedział się, że jego żona zmarła. Namówił syna – Cezarego – by wyruszył z nim do odrodzonej ojczyzny. By zachęcić chłopaka do wyjazdu, opowiedział mu o szklanych domach, które są budowane w Polsce.


Seweryn w swojej opowieści zapewniał, że widział szklane domy na własne oczy. Były to budowle nowoczesne i funkcjonalne, higieniczne, piękne. Powstawały w ciągu kilku dni, a ich kolor zależał od okolicy, w jakiej się znajdowały. Surowcem używanym do budowy był piasek, który specjalna maszyna zasilana prądami morskimi zmieniała w szkło. Cały proces, dzięki wykorzystaniu naturalnych zasobów, był niezwykle tani.

Kto tworzył szklane domy?

Szklane domy miały powstawać dzięki doktorowi Baryce - miał to być daleki kuzyn rodziny Seweryna. Postać została wymyślona przez ojca Cezarego.

Znaczenie wizji szklanych domów w Przedwiośniu

Szklane domy były symbolem nadziei i marzeń Seweryna Baryki o wolnej i rozwijającej się Polsce.

Rozwój techniczny miał zagwarantować krajowi dobrobyt, był też alternatywą dla haseł komunistycznych. Dzięki niemu miało powstać społeczeństwo równe, sprawiedliwe, bez obszarów nędzy i biedy oraz poniżenia.

Niestety, była to jedynie utopijna wizja schorowanego ojca. Rzeczywistość wyglądała inaczej. Cezary utracił złudzenia zaraz po przekroczeniu polskiej granicy. Ujrzał kraj biedny i zniszczony. Z podzielonym i biednym społeczeństwem.

Szklane domy - współczesne znaczenie

Obecnie w języku polskim wyrażenie „szklane domy” oznacza coś nierealnego, mrzonkę, wytwór fantazji.

Co było inspiracją Żeromskiego?

Wizję szklanych domów Żeromski zaczerpnął z Tygodnika Ilustrowanego, w którym zamieszczono ilustrację budynku ze szkła i stali. Połączył on myśl techniczną z wizją społeczno-polityczną tworząc koncepcję odbudowy Polski na wzór szklanych domów.

  Dowiedz się więcej