Polska w I połowie XIX wieku

Powstanie listopadowe zakończyło się klęską z wielu przyczyn. Przede wszystkim zbyt wielka była dysproporcja pomiędzy siłami polskimi a carskimi. Poza tym powstanie było nieprzygotowane, źle koordynowane, a kolejni wodzowie nie wierzyli w jego powodzenie i woleli dogadać się z carem. Za inne przyczyny upadku zrywu można uznać fakt, iż nie poproszono o pomoc chłopów, ani mocarstw zachodnich.

Po upadku powstania ziemie polskie opuściło około dziesięć tysięcy osób. Zjawisko to w historii naszego narodu nazywa się Wielką Emigracją. Większość z wyjeżdżających Polaków trafiło do Francji, w dalszej kolejności do Anglii, Hiszpanii, USA i Turcji.
Na obczyźnie powstawały liczne organizacje polityczne. Do najważniejszych z nich zalicza się:
- Komitet Narodowy Polski – założony w grudniu 1831 roku w Paryżu przez Joachima Lelewela. Naczelnym założeniem programowym Komitetu była próba zjednoczenia emigracji i próba zorganizowania kolejnego powstania niepodległościowego na ziemiach polskich. Rok po powstaniu Komitetu władze Paryża nakazały jego członkom opuszczenie stolicy Francji.
- Towarzystwo Demokratyczne Polskie „Mały Manifest” – powstało w 1832 roku w Paryżu. Jego przywódcami byli Tadeusz Krępowiecki, Aleksander Pułaski, Jan Nepomucen Janowski. Głosili oni program rewolucji i równości. Ich założenia były czysto utopijne, dlatego część działaczy odeszła do innych ugrupowań.
- Towarzystwo Demokratyczne Polskie „Duży Manifest” – istniało w latach 1836-1862. Jego założycielami byli Wiktor Hetman i Wojciech Darasz. Głosili oni konieczność walki o niepodległą Polskę w kształcie sprzed rozbiorów o ustroju republiki. Wierzyli, że odzyskanie wolności jest możliwe tylko w porozumieniu z chłopami, a na jego czele musi stanąć świadoma szlachta.
- Gromady Ludu Polskiego – założone przez Stanisława Worcella, Tadeusza Krępowieckiego i Zenona Świętochowskiego działało głównie w Londynie. Postulowali oni odzyskanie niepodległości przez powstanie ludowe, poza tym głosili oni hasła utopijne (równość, zniesienie własności prywatnej itp.).
- „Hotel Lambert” – obóz założony przez księcia Adama Czartoryskiego w Paryżu. Orientacja ta wierzyła, że Polska odzyska niepodległość wtedy, gdy pomiędzy zaborcami wybuchnie spór. Planowali oni, że wolna ojczyzna będzie monarchią konstytucyjną. Opowiedzieli się również za zniesieniem pańszczyzny i stopniowym uwłaszczeniem chłopów. „Hotel Lambert” objął swoim mecenatem wielu polskich artystów będących na emigracji. Obóz ten założył też i prowadził naukową Bibliotekę Polską w Paryżu.



strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 - 

  Dowiedz się więcej