Za wydarzenie, które zapoczątkowało polski romantyzm uważa się publikację Ballad i romansów Adama Mickiewicza, co miało miejsce w 1822 roku. Siedem lat wcześniej, podczas kongresu wiedeńskiego mocarstwa europejskie ustaliły, że z większości ziem Księstwa Warszawskiego powstanie Królestwo Polskie (w personalnej unii z Rosją), popularnie nazywanego Kongresówką. Do Prus trafiła wówczas Wielkopolska, Toruń i Gdańsk, Austrii przyznano obwód tarnowski, a także kopalnię soli w Wieliczce. Kraków ogłoszono wolnym miastem (Rzeczpospolita Krakowska), aczkolwiek pozostawał on pod protektoratem wszystkich trzech zaborców.
Najważniejszymi wydarzeniami historycznymi okresu romantyzmu były powstania niepodległościowe. Dwa wielkie zrywy na zawsze zapisały się w dziejach naszego narodu jako ważne, romantyczne i piękne, lecz przegrane.
Powstanie listopadowe wybuchło w nocy 29 XI 1830 roku. Było ono reakcją na łamanie konstytucji Królestwa przez carat. Rosjanie uznali działalność polskiej opozycji za nielegalną i stanowczo ją zwalczali. W 1820 roku car zawiesił obrady polskiego sejmu, a wobec posłów kazał zastosować areszt domowy.
Wśród młodzieży coraz większą popularność zyskiwały wówczas związki o charakterze samokształceniowym, zajmujące się przede wszystkim dyskusjami na tematy literackie. W Wilnie powstało Towarzystwo Filomatów (należał do niego między innymi Adam Mickiewicz), Towarzystwo Przyjaciół Pożytecznej Zabawy „Promieniści” oraz Zgromadzenie Filaretów. W Warszawie działały wówczas Związek Przyjaciół „Panta Koina” i Związek Wolnych Polaków. Dekret carski z 1822 roku zakazujący organizacji tajnych związków przyczynił się do masowych aresztowań wśród młodzieży.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -