Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl

Balladyna jako tragedia o władzy, etyce i ludzkiej naturze

Czytając Balladynę nie sposób – po pierwsze – uniknąć porównania do Makbeta Szekspira, a po drugie – oprzeć się wyrażeniu, iż jest to dramat o władzy i jej wielkiej sile. O czym traktuje utwór?

Co powinieneś już wiedzieć:
treść Balladyny, zobacz: streszczenieKim... więcej





Wątek baśniowy w Balladynie

Wątek baśniowy w Balladynie reprezentuje cała rzesza magicznych i fantastycznych stworzeń i wydarzeń, które w utworze zamieścił Słowacki.

Elementy baśniowe w Balladynie:
nieustanne mieszanie się światów rzeczywistego i fantastycznego (Goplana "plącząca" ludzkie życie, Pustelnik mający moc ożywienia zmarłej);wprowadzenie fantastycznych postaci (Goplana, Skierka, Chochlik), które mają moc wpływania na ludzkie losy;istnienie... więcej



Świat rzeczywisty i świat fantastyczny w utworze

Oba światy, rzeczywisty i baśniowy, Słowacki misternie ze sobą splótł i połączył w taki sposób, że się ze sobą przenikały, a jeden wpływał na drugi.

Co powinieneś już znać:
treść Balladyny, zobacz: streszczenie szczegółowe

Świat rzeczywisty reprezentowali ludzi, śmiertelnicy: wdowa, Balladyna, Alina,... więcej





Nawiązania w Balladynie (Szekspir, Biblia)

Nawiązania do Szekspira w Balladynie
Słowacki, tak jak większość romantyków, był pod silnym wpływem Szekspira i jego dramatopisarstwa. Na powstanie Balladyny wyraźnie wpłynął zaś jeden z utworów Szekspira – Makbet. Szekspirowski bohater również dążąc do władzy nie wahał się i zabijał, a by ukryć swą zbrodnię i utrzymać władzę zmuszony był zabijać dalej. W końcu zginął... więcej



Ironiczny obraz historii w Balladynie

Słowacki z Balladyny uczynił również ironiczny obraz historii. Po pierwsze, nie wahał się wykpić prac historyków, którzy w bardzo „uczony” sposób starali się tłumaczyć historię i dzieje narodu. W Epilogu do dramatu pojawiła się m.in. aluzja do Joachima Lelewela, zaś Słowacki zawarł jego karykaturę na przykład w słowach o
„uczonych bredniach o okrutnej Balladynie”.
Pokazał też, jak bardzo ten uczony plącze się w swych... więcej



Wątek polityczny Balladyny

Opiera się na problematyce władzy oraz na ukazaniu antyfeudalnych tendencji. Tworzą go natomiast dążenie Popiela III, Balladyny oraz jej kochanka – Kostryna, do władzy. Namiętność, jaką budzi w bohaterach żądza władzy i panowania, jest zasadniczym tematem dramatu, której autor podporządkował inne wątki poboczne.

Ważnym symbolem, który Słowacki umieścił w dramacie, była złota korona Lechitów, przedmiot magiczny i... więcej





Groteska w Balladynie

Słowacki w dwu swych dziełach – w Balladynie oraz w Śnie srebrnym Salomei zastosował zabieg groteski.

Balladyna ma wymiar groteski m.in. poprzez zastosowanie groteskowych fantazji, wzorowanych na szekspirowskim Śnie nocy letniej oraz na Burzy. Elementy groteski pojawiają się zwłaszcza w scenach fantastycznych. Wiele spośród powikłań i tragedii, które Słowacki ukazał w dramacie, wynikają z zachowania Goplany, niestosownego uczucia... więcej



Balladyna dramatem namiętności i zbrodni

Wszyscy znawcy twórczości Słowackiego podkreślają zgodnie, iż Balladyna jest dramatem namiętności i zbrodni. Córka ubogiej wdowy, Balladyna – rywalizowała o rękę możnego księcia – Kirkora ze swa siostrą, której nie zawahała się nawet zabić. I to namiętność i żądza władzy doprowadziła ją do kolejnych zbrodni – zginął mąż, kochanek, wspólnik, matka. Tragicznym losem kierowała kapryśna Goplana – rusałka.... więcej



Interpretacja zakończenia

Balladyna na końcu tragedii ginie – i to od uderzenia pioruna, który zrzuca na nią sam Bóg. Jest to wyraz wiary autora w sprawiedliwość, która winna zawsze zatriumfować. Słowacki zdaje się też wyrażać tu wiarę w słuszność i sprawiedliwość bożych sadów.

Zakończenie to zawiera jednak pewien paradoks – Balladyna po raz pierwszy zachowuje się uczciwie, wydając sprawiedliwy wyrok, siły wyższe zaś wykonują go na... więcej





Balladyna - geneza

Dramat Juliusza Słowackiego „Balladyna” został napisany w 1834 roku, w czasie pobytu poety w Szwajcarii, w Genewie. Wydano go w Paryżu w 1839 roku.

Co zainspirowało Słowackiego? Geneza Balladyny
sytuacja polskiej emigracji po powstaniu listopadowym, Makbet, szczególnie postać Lady Makbet, dawne pieśni i legendy.
Do stworzenia tego dramatu zainspirowała Słowackiego sytuacja polskiej emigracji po... więcej



Balladyna - plan wydarzeń

1. Wizyta Kirkora u Pustelnika – legenda o świętej koronie Lecha.
2. Przebudzenie się Goplany – nimfa zakochana w Grabcu.
3. Podstępny plan goplańskiej wiedźmy.
4. Kirkor w domu Wdowy.
5. Zamiana Grabca w wierzbę.
6. „Malinobranie”.
7. Zabójstwo Aliny.
8. Krwawe znamię na czole Balladyny.
9. Ślub Balladyny z Kirkorem.
10. „Przeprowadzka” Wdowy i Balladyny do zamku.

11. Tajemniczy wyjazd Kirkora.
12. Fon Kostryn „na usługach” Balladyny.
13.... więcej



Czas i miejsce akcji w „Balladynie”

Czas akcji
Legendarny – „mityczny” odwołujący się do mitu o Lechu – założycielu państwa polskiego i dynastii Popiellidów.

Czas akcji w dramacie obejmuje okres czterech dni. Filon zeznając przed sądem, mówi o domniemanym czasie zabójstwa Aliny:
„Trzy razy księżyc i gwiazdy pobladły (Przed Apollinem)”.
Między Aktem I i II upływa noc (wtedy, gdy w chacie Wdowy zatrzymuje się na nocleg Kirkor, tego samego wieczoru... więcej





Krzyżówka z hasłem Balladyna

Pytania do krzyżówki:

1. Komu Goplana pragnie ofiarować cały świat przyrody?
2. Co znajduje się na czole Balladyny po zabiciu Aliny?
3. Co zbierały Balladyna i Alina, konkurując o Kirkora?
4. Kto był pierwszą ofiarą Balladyny?
5. Atrybut władzy królewskiej?
6. Jak Słowacki nazywa matkę Aliny i Balladyny?
7. Kto staje się wspólnikiem zbrodni Balladyny?
8. Co zabija Balladynę?
9. Kto zamienia Grabca w wierzbę?

... więcej



Zaproszenie na spektakl Balladyna (oficjalne i nieoficjalne)

Zaproszenie nieoficjalne

Droga Ciociu,

Serdecznie zapraszam na przedstawienie pt. Balladyna, przygotowane przez naszą klasę z okazji pierwszego dnia wiosny.

Spektakl odbędzie się 21 marca o godz. 16.00, w naszej szkole, w sali gimnastycznej, dokładnie tam, gdzie śpiewałaś ze swoim zespołem.

Mam nadzieję, że nas odwiedzisz i przypomnisz sobie dawne czasy.
Julka

Zaproszenie oficjalne

Szanowny Panie Dyrektorze,

Klasa IIIb serdecznie... więcej



Balladyna - świat przedstawiony

Temat: problematyka władzy, sprawiedliwości, moralności
Czas akcji: dramat obejmuje 4 dni w nieokreślonym roku, w czasach dynastii popielidów (dynastia panująca przed Piastami - znana głównie z legend i opowieści)
Miejsce akcji: Okolice jeziora Gopło, zamek i pola pod zamkiem w Gnieźnie

Bohaterowie pierwszoplanowi: Pustelnik – wygnany Popiel III, Kirkor – pan zamku, Matka – wdowa, Balladyna, Alina – córki Wdowy,... więcej





Balladyna - notatka prasowa o zabójstwie Aliny

Tylko u nas w Głosie Gniezna
Tajemnicza zbrodnia w lesie nad jeziorem Gopło

Dzisiaj rano odnaleziono zwłoki młodej kobiety w lesie nad jeziorem Gopło. Z notatki policyjnej wynika, że młodą kobietą jest, znana okolicznym mieszkańcom z anielskiego serca, Alina. Zginęła od ciosu nożem.

Biegły prokuratury nie stwierdził śladów walki. Śledztwo prowadzone jest w kierunku zabójstwa. Zabezpieczono zeznania świadków zbrodni -... więcej



Droga Balladyny do władzy (w punktach)

Droga Balladyny do władzy rozpoczęła się od, z pozoru, niewinnego zdarzenia. Goplana skierowała Kirkora do domu Balladyny i Aliny, co wywróciło losy wielu bohaterów dramatu. Jakie były ważne stopnie w drodze Balladyny do władzy?

1. splątanie losów Aliny, Balladyny i Kirkora przez Goplanę;
2. konkurs zbierania malin między Aliną i Balladyną;
3. zabójstwo Aliny i ślub z Kirkorem;
4. zabicie Gralona (posłańca Kirkora);
5. uczta - wyrzeczenie... więcej



Kogo, dlaczego i w jaki sposób zabiła Balladyna?

W chwili, gdy Goplana skierowała Kirkora do domu Balladyny i Aliny, nikt nie mógł się spodziewać serii tragicznych wydarzeń, które dotkną bohaterów dramatu. Żądna władzy Balladyna mordowała kolejne osoby, aby zdobyć koronę i zostać królową. Kogo zabiła (lub przyczyniła się do śmierci) Balladyna?

Kogo?Jak?Dlaczego?AlinanożemBalladyna... więcej



Jaką rolę spełniały didaskalia w Balladynie?

Didaskalia to tekst poboczny - wskazówki pisarza dla wystawiających dramat.

W Balladynie:
- doprecyzowują czas i miejsce akcji,
"Słychać dzwony podziemne."
"Ganek przed chatą Wdowy ocieniony lipą. Wdowa i Kirkor siedzą na ławie."
"Poranek na leśnej łące - Skierka i Chochlik"

- opisują zdarzenia między bohaterami:
"Biją się - Balladyna zdejmuje miecz ze ściany i, zachodząc z tyłu, zabija Gralona."
"Piorun spada... więcej



Dlaczego Balladyna to dramat? Wypisz argumenty w punktach.

Balladyna to utwór spełniający wszystkie cechy dramatu:
1. Balladyna jest podzielona na akty i sceny.
2. Balladyna jest przeznaczona do realizacji scenicznej (podział na role).
3. Bohaterów, a także przebieg akcji poznajemy przez dialogi i monologi.
4. Czas i miejsce akcji, wprowadzenie nowych bohaterów / aktorów na scenę i doprecyzowanie przebiegu akcji odbywa się przez didaskalia (tekst poboczny), czyli wskazówki autora dla wystawiających sztukę... więcej



Komizm w Balladynie. Co powoduje śmiech w w dramacie Słowackiego?

Słowacki już we wstępie (Liście dedykacyjnym do Zygmunta Krasińskiego) dał nam pewne wskazówki interpretacyjne. Poeta potwierdził w nim, że skonstruował dramat z „ariostycznym uśmiechem”, czyli taki, w którym wszystko będzie na opak. Rzeczywistość będzie się mieszała ze światem fantazji a patos z ironią.

W Balladynie nie odnajdziemy wątków komediowych, bardziej groteskowe i ironiczne. Trudno bowiem nazwać poważnym... więcej



Historia i znaczenie korony Lecha (Popielów) w Balladynie

Historię świętej korony Lecha - założyciela państwa polskiego - poznajemy już w 1 scenie I aktu. Pustelnik (Popiel III) opowiada Kirkorowi legendę o tym, jak jeden z Trzech Króli (Scyta - Słowianin), wracając z Betlejem, zabłądził na terenie dawnego państwa polskiego.
Popielidzi to legendarna dynastia, która rzekomo panowała przed Piastami. Według legendy ostatniego władcę z tego rodu, Popiela II, zjadły myszy. Popiel III i Popiel... więcej



Cechy dramatu romantycznego na przykładzie Balladyny

Wyobraź sobie scenę teatralną - rycerze, wiedźmy, latające noże. Podczas wizyty Kirkora w domu Wdowy - z głośników gra melodia z Love story, a Goplana, Skierka i Chochlik wjeżdżają na scenę na motorach. Spektakl Balladyna w reż. Adama Hanuszkiewicza wywołał szok w 1974 r. i był rewolucją w teatrze współczesnym. Taką samą rewolucją był również dramat romantyczny w czasach Słowackiego i Mickiewicza.
W artykule:
definicja... więcej



Balladyna - dramat, czy ballada?

Dramat Juliusza Słowackiego rozgrywa się w legendarnych czasach - panowania dynastii Popielów. Tytuł utworu nawiązuje do, popularnego w romantyzmie gatunku literackiego, jakim była ballada. Dwa pierwsze zdania celowo nawiązują do tytułu opracowania. Balladyna, to dramat romantyczny. Z założenia więc może zawierać w sobie inne gatunki literackie.

Balladyna jako dramat:
zamknięta kompozycja - żaden wątek nie pozostaje otwarty;klasyczna... więcej



Balladyna - problematyka

Głównym zagadnieniem Balladyny jest problem winy i kary. Łączy się on z wątkiem zemsty. U bohaterów bowiem chęć ukarania często powodowana jest pragnieniem zemszczenia się za doznane krzywdy. Inne ważne zagadnienie stanowi tajemnica porządku świata. W Balladynie świat realny przeplata... więcej