Renesans jako epoka odkryć

Astronomia późnego średniowiecza opierała się na modelu geocentrycznym opracowanym przez Klaudiusza Ptolemeusza jeszcze w czasach starożytnych (I wiek). Prawdopodobnie niewielu praktykujących astronomów i astrologów w ogóle czytało najważniejsze dzieło Ptolemeusza „Almagest”. W większości polegali oni na wstępie do systemu wielkiego poprzednika opracowanym przez Johannesa de Sacrobosco a także serii podręczników zatytułowanych „Theorica planetarum”. Niewielu uczonych zdawało sobie sprawę z faktu, iż książki te nie odzwierciedlały najlepiej teorii Ptolemeusza.

Około 1450 roku austriacki i matematyk Georg Purbach (żyjący w latach 1423-1461) zapoczątkował wykładnie astronomii na Uniwersytecie Wiedeńskim. Jeden z jego studentów, Regiomontanus, zebrał wykłady Purbacha i opublikował pod tytułem „Theoricae nova planetarium” w 1470 roku. Nowa teoria zastąpiła obowiązujące ówcześnie podręczniki astronomiczne. Purbach pracował także nad opracowaniem „Almagesta” Ptolemeusza, jednak zmarł nie kończąc dzieła. O kontynuację dzieła wykładowcy ponownie zadbał Regiomontanus, pracując nad greckim rękopisem przywiezionym do Wiednia z Konstantynopola. Publikacja wspólnego dzieła Purbacha i jego studenta w 1469 roku sprawiła, że myśl Ptolemeusza trafiła w swojej najczystszej postaci do astronomów ówczesnej Europy po raz pierwszy od setek lat.

Jednak za największe osiągnięcie renesansowej astronomii uważa się naukowy dorobek Mikołaja Kopernika. Żyjący w latach 1473-1543 najsłynniejszy polski naukowiec, należał do pierwszego pokolenia astronomów korzystających z podręczników opracowanych przez Purbacha i Regiomontanusa. Około roku 1514 Kopernik rozpoczął studiowanie szokującej w ówczesnej Europie tezy, iż to Ziemia obraca się wokół Słońca, a nie odwrotnie. Całe swoje życie poświęcił udowodnieniu w sposób matematyczny teorii heliocentrycznej. Kiedy wreszcie w 1543 roku opublikowano „O obrotach sfer niebieskich” Kopernik znajdował się już na łożu śmierci. Renesans w astronomii został zwieńczony wielkimi dziełami Jana Keplera i Galileusza, którzy dowiedli, że Kopernik rzeczywiście miał rację.
Podobnie jak w przypadku astronomii, w geografii uczonych obowiązywał podręcznik autorstwa Ptolemeusza. Pochodząca z drugiego wieku grecka „Geografia” została na początku wieku piętnastego przetłumaczona na język łaciński, co w połączeniu z zastosowaniem druku ułatwiło rozprzestrzenienie się książki po ośrodkach uniwersyteckich. Jednak z czasem okazało się, że twierdzenia Ptolemeusza mijają się z prawdą.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 - 

  Dowiedz się więcej