Marcin Borowicz i Andrzej Radek – charakterystyka porównawcza

Marcin Borowicz i Andrzej Radek to główni bohaterowie powieści Stefana Żeromskiego „Syzyfowe prace”. Chłopców różni nie tylko pochodzenie, lecz także droga, jaką musieli przebyć, aby dojrzeć do świadomości narodowej, patriotyzmu i walki z uciskiem politycznym. Łączy natomiast miłość do ojczyzny i pragnienie sprzeciwienia się zaborcy, obrony polskości.

Marcin Borowicz jest jedynym synem zubożałych szlachciców. Rozpieszczony przez rodziców nie potrafi być samodzielny. Spełniając pragnienia i nadzieje matki, rozpoczyna naukę w szkole elementarnej w Owczarach. Państwo Borowiczowie robią wszystko, aby kształcić jedynaka, nawet kosztem pożyczek i wielu wyrzeczeń. Chłopiec stara się być pilnym uczniem, choć metody nauczania w gimnazjum sprawiają, że wszystkiego musi uczyć się na pamięć. Po śmierci matki, która zawsze była dla niego wsparciem, znacznie opuszcza się w nauce. Jego sytuacja zmienia się po przedstawieniu amatorskiego teatru rosyjskiego. Staje się ulubieńcem inspektora Zabielskiego i odgrywa znaczącą rolę w klasie. Pozbawiony pozytywnego wpływu domu rodzinnego, z trudem odnajdujący się w szkolnej rzeczywistości, jest wdzięczny Zabielskiemu za okazywane mu zainteresowanie i „dobre serce”. Nieświadomie zaczyna ulegać rusyfikacji, organizuje kółko samokształceniowe, na którym razem z kolegami poznaje literaturę rosyjską. Wobec władz szkolnych przyjmuje postawę lojalną i ugodową, co szczególnie widoczne jest na lekcji historii, kiedy twierdzi, że Kostriulew uczy ich prawidłowo, a materiał nadobowiązkowy, szkalujący dzieje Polski, jest przydatny dla uczniów. Pod wpływem książek, dostarczanych mu przez inspektora, nabiera wstrętu do wszystkiego, co polskie.

Andrzej Radek jest synem biednego fornala ze wsi Pajęczyn Dolny. Urodził się w dworskich czworakach i od najmłodszych lat musiał pracować przy pilnowaniu zwierząt w okólniku. Rodzice nie interesowali się potrzebami syna, ucząc go przede wszystkim uniżoności i pokory w stosunku do dziedziców majątku. Los chłopca odmienia się dzięki inicjatywie korepetytora paniczów, Antoniego Paluszkiewicza. Pewnego dnia mężczyzna zabiera Radka do swojego pokoju i kładzie przed nim atlas zoologiczny. Kolorowe obrazki wzbudzają ciekawość malca. W ciągu kilku miesięcy z łatwością uczy się pisać i czytać, a „Kawka”, zaskoczony pojętnością Jędrka, postanawia umieścić go w progimnazjum. Odbiera go rodzicom i za własne oszczędności umieszcza na stancji oraz opłaca mu naukę.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej