Zbyszko z Bogdańca jest głównym bohaterem powieści Henryka Sienkiewicza: „Krzyżacy”. Wywodzi się ze szlacheckiego rodu herbu „Tępa Podkowa”, zawołania „Grady”. Jego pradziad, Wojciech, zwany Turem, za zasługi w bitwie pod Płowcami, w której polegli niemal wszyscy mężczyźni z rodu, otrzymał od króla Władysława Łokietka herb i ziemię bogdaniecką.
Po śmierci rodziców, Jagienki z Mocarzewa i Jaśka z Bogdańca, trafi na wychowanie do stryja, Maćka. Stary rycerz, zmuszony licznymi niepowodzeniami do zastawienia majątku, wyruszył z dwunastoletnim wówczas bratankiem na wojnę pod dowództwem księcia Witolda.
Czytelnik poznaje Zbyszka w chwili, kiedy wraz ze stryjem po sześciu latach wojennej tułaczki wraca do kraju wraz ze zdobycznym łupem, za który zamierzają wykupić rodowy majątek. Liczy wtedy osiemnaście lat, jest młodzieńcem przystojnym, silnym i zręcznym, zahartowanym dzięki marszom i bitwom, w których brał udział.
Jest wysoki, ma tęgie uda i szerokie piersi. Ma złociste włosy, przycięte równo nad brwiami i puszczone swobodnie na ramiona, a jego twarz jest cudna i zarazem dziecinna.
Na co dzień zakłada kaftan ze skóry łosia, natomiast na wyjątkowe uroczystości przywdziewa białą jakę, haftowaną w złote gryfy i przyozdobioną frędzlami u dołu, pasiaste spodnie i ciżmy z długimi noskami – strój, który zdobył w pojedynku z Fryzami. Wyróżnia się popędliwym i lekkomyślnym charakterem, a jego największym marzeniem jest zdobycie chwały rycerskiej i uczestnictwo w pojedynkach.
Zbyszko lubi wykazywać się siłą, jest energiczny i często kieruje się emocjami, nie zachowując zdrowego rozsądku, co niepokoi szczególnie Maćka. Szczerymi uczuciami darzy stryja, który często stara się hamować jego nieroztropność i gwałtowność.
Młody rycerz stara się żyć zgodnie z zasadami honoru i kodeksu rycerskiego, na które od najmłodszych lat uwrażliwia go opiekun. Nigdy nie wycofuje się z raz danego słowa i woli zginąć niż zostać uznanym za tchórza. Dzięki takiej postawie wyróżnia się odwagą, lojalnością i szlachetnością, co sprawia, że jest powszechnie lubiany i szanowany. Wierność zasadom kodeksu rycerskiego czyni z niego młodzieńca dumnego i dotrzymującego obietnic oraz zobowiązań. Z czasem uczy się również rozwagi i roztropności.
Osiemnastoletni Zbyszko jest młodzianem kochliwym, marzącym o damie serca. Od pierwszego wejrzenia zakochuje się w dwunastoletniej Danusi Jurandównie, zostaje jej rycerzem i składa obietnicę złożenia u jej stóp trzech pawich czubów z krzyżackich hełmów.
Wkrótce przysięga ta staje się przyczyną jego problemów – nierozważnie atakuje brata zakonnego, Kunona Lichtensteina, wyzywając go na pojedynek, nieświadomy, że Krzyżak jest posłem. Zostaje za to skazany na ścięcie, lecz z opresji ratuje go Danusia, która wedle zwyczaju zarzuca na jego głowę biały welon, potwierdzając tym samym, że Zbyszko jest jej narzeczonym. Od tej pory w sercu młodzieńca rodzi się uwielbienie dla ukochanej, której pozostaje wiernym i którą kocha ponad wszystko, chociaż jej ojciec jest przeciwny ich zrękowinom.
strona: - 1 - - 2 -