Syzyfowe prace to pierwsza powieść Stefana Żeromskiego, wydana w 1897 r. pod pseudonimem Maurycy Zych. Książka opowiada o dorastaniu polskiego szlachcica, Marcina Borowicza, w szkole w czasach zaborów. Szkoła, ukazana w tej książce, w niczym nie przypomina dzisiejszych placówek edukacyjnych. W szkole końca XIX wieku brakuje wszystkiego, do czego my współcześni jesteśmy przyzwyczajeni. Brakuje języka polskiego (jako przedmiotu oraz sposobu komunikacji), swobody opinii i poglądów, opieki nauczycieli nad uczniami, swobodnego dostępu do całej literatury i pomocy naukowych, stałej obecności i wsparcia rodziców, bezpiecznego kącika do odrabiania lekcji w rodzinnym domu i wielu podstawowych rzeczy.
Uczniowie gimnazjum w Klerykowie, o których pisze Żeromski, często głodują, nie mają ubrań, książek, muszą dorabiać korepetycjami, aby móc utrzymać się na stancjach. W szkole panuje zupełnie inna atmosfera niż dziś – nauczyciele stosują kary cielesne, uczniowie są zastraszani, obserwowani przez donosicieli, przeszukiwani w swoich stancjach. Wszystko to jest spowodowane rusyfikacją, czyli praktyką władz carskich, mającą na celu wyplenić w narodzie poczucie polskości, stworzyć społeczeństwo ślepo posłuszne carowi. Przygody i losy bohaterów Syzyfowych prac pozwalają na wyciągnięcie ciekawych wniosków dotyczących przeszłości Polski, a także – dzięki porównaniu obu okresów historycznych – aktualnej sytuacji.
Poza poznaniem realiów szkoły z lat 1872-1881 książka Żeromskiego daje nam wiele odpowiedzi na podstawowe pytania związane z dorastaniem. Doświadczenia Marcina Borowicza są pomocne w dojrzewaniu czytelników. Mimo że Marcin, fikcyjna postać z utworu Żeromskiego, przeżywa swoje dzieciństwo i pierwsze lata młodości w innej rzeczywistości, to jest on jednak postacią bliską wszystkim swoim rówieśnikom, niezależnie od czasów, w których żyją. Żeromski dokonał w swej powieści wnikliwego studium dorastania zarówno jednostki, jak i całej młodzieży. Syzyfowe prace to ponadto powieść autobiograficzna, z której dowiadujemy się o ewolucji małego chłopca z biednej rodziny, który po ciężkich perypetiach szkolnych stał się przecież po latach wielkim polskim pisarzem, publicystą i działaczem społecznym, jakim był Stefan Żeromski.
Co powinieneś wiedzieć o Syzyfowych pracach?
Kim byli główni bohaterowie Syzyfowych prac?
Marcin Borowicz, Andrzej Radek, Bernard Sieger (Zygier), Marian Gontala, Anna Stogowska - "Biruta", Antoni Paluszkiewicz - "Kawka", Pani Przepiórkowska "stara Przepiórzyca". Zobacz: Bohaterowie Syzyfowych prac
Jaki był czas i miejsca akcji właściwej Syzyfowych prac?
Okres po upadku powstania styczniowego - lata siedemdziesiąte XIX wieku, zabór rosyjski. Kleryków (prócz szkoły i stancji Stary Browar), a poza tym Owczary, Pajęczyn Dolny, Gawronki. Zobacz: Czas i miejsce akcji
Jaka była geneza Syzyfowych prac?
Na powstanie powieści złożyła się świadomość tradycji narodowowyzwoleńczej Stefana Żeromskiego i jego zainteresowanie problematyką społeczną. Powieść dojrzewała w nim od czasów studiów. Zobacz: Geneza Syzyfowych prac
Jakie jest znaczenie tytułu Syzyfowych prac?
Użyte w tytule utworu wyrażenie syzyfowe prace pochodzi z mitologii greckiej i oznacza pracę daremną, bezcelową, bezowocną, bezsensowną, niemającą końca, zmagania się z czymś. Zobacz: Znaczenie tytułu - Syzyfowe prace
Jakie motywy literackie odnajdziemy w Syzyfowych pracach?
Motyw młodości, ojczyzny, patriotyzmu, przemiany wewnętrznej, rodziny, samotności, ucznia i mistrza, Boga, miłości niespełnionej, syna, miasta, chłopa i wsi. Zobacz: Motywy literackie w Syzyfowych pracach
Jaka była problematyka Syzyfowych prac?
Głównymi problemami poruszanymi przez Żeromskiego w powieści jest rusyfikacja polskiej młodzieży i dorastanie.
Kiedy i gdzie wydano pierwszy raz Syzyfowe prace?
Powieść ukazała się pierwszy raz w odcinkach w dzienniku "Nowa Reforma" od 7 lipca do 24 września 1897. W formie książkowej Żeromski wydał Syzyfowe prace w 1989 r. we Lwowie pod pseudonimem Maurycy Zych. W zaborze rosyjskim pierwsze, ocenzurowane wydanie nastąpiło w 1909 r. - pod tytułem "Andrzej Radek, czyli Syzyfowe prace"
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -