Metody rusyfikacji na podstawie Syzyfowych prac

Szkoła elementarna w Owczarach:
- Przed lekcjami dzieci musiały modlić się po rosyjsku.
- Imiona i nazwiska uczniów zmieniane były na rosyjskie.
- Lekcje polegały w dużej mierze na sprawdzaniu, czy dzieci nauczyły się alfabetu; nauczyciel skupiał się głównie na lepszych uczniach.
- Dzieci musiały śpiewać rosyjskie pieśni.
- Materiał był opanowywany pamięciowo.
- Przed wizytacją Jaczmieniewa Wiechowski uczył dzieci sposobem zwanym „na skoro” – pośpiesznie.

Gimnazjum klasyczne w Klerykowie:
- W obrębie szkoły obowiązywał język rosyjski jako urzędowy.
-Rodzice byli przekonywani przez władze szkolne, że dzieci są źle przygotowane do egzaminów wstępnych, mówią po rosyjsku z niewłaściwym akcentem i dlatego należy rozmawiać z nimi w tym języku również w domu.
- Ponownie uczono dzieci metodą pamięciową, bez zrozumienia treści lekcji.
- Lekcje uzupełniane były zajęciami z korepetytorami po szkole, przeprowadzanymi wyłącznie w języku rosyjskim.
- Z języka polskiego nigdy nie zadawano prac domowych.
- Nauczyciele byli bezwzględni wobec uczniów – ośmieszali ich podczas odpytywania.
- Przed nabożeństwem śpiewano hymn ku czci cara – dyrektor szkoły nakazywał, aby śpiewano go w języku rosyjskim, lecz na to nie godził się ksiądz Wargulski.
- Nauczyciele Polacy zobowiązani byli do biegłego mówienia w języku rosyjskim.
- Wykład z historii powszechnej mógł być przeprowadzany wyłącznie przez Rosjan.
- Za rozmowy po polsku na przerwach uczniowie byli surowo karani.
- Literatura polska objęta była cenzurą – uczniowie mieli ograniczony dostęp do książek.
- Język polski był traktowany jako przedmiot nadobowiązkowy.
- Nauczyciele Polacy nie rozmawiali poza murami szkoły z uczniami, a jeśli wymagała tego konieczność odzywali się do nich w języku rosyjskim.
- Na stancjach wyznaczono „starszego”, który miał obowiązek nadzorowania młodszych kolegów.
- Wprowadzono książki wydaleń w mieszkania, do których należało wpisywać każdy krok ucznia, każdą nieobecność na stancji oraz skargi na złe sprawowanie współlokatorów.
- Pomocnicy gospodarzy klas i nauczyciele mieli obowiązek zwiedzania stancji w określonych odstępach czasu, zarówno w czasie dnia, jak i w nocy.
- W pokojach na stancjach odbywały się częste rewizje, przeszukiwano nawet sienniki, podsłuchiwano rozmów uczniów.
- Wprowadzono zakaz posiadania polskich książek na stancjach.
Dyrektor Kriestoobriadnikow i inspektor Zabielskij prowadzili swoistą politykę ugodową w stosunku do gimnazjalistów. Nie prześladowali uczniów, nie wszczynali awantur z rodzicami, wyrozumiale wymierzali kary, a w sporach między chłopcami a nauczycielami Polakami zawsze stawali po stronie ucznia.
- Nigdy nie udzielano zezwoleń na bytność ucznia w teatrze, kiedy wystawiana była sztuka polska.
- Władze szkolne forsowały amatorskie teatry rosyjskie.
- Polacy, którzy byli na rosyjskich sztukach, stawali się ulubieńcami władz szkolnych.
- Uczniowie za namową inspektora organizowali kółka samokształceniowe w celu studiowania literatury rosyjskiej i lepszego pisania ćwiczeń.
- Na spotkaniach kółek uczniowie klas wyższych wygłaszali referaty polityczne. Polacy pisali wypracowania, w których szkalowali Polskę i opisywali dzieje narodu na podstawie książek, dostarczanych im przez kierownika Zabielskiego. Polskę postrzegali jako „dom niewoli, gniazdo rozbestwionej szlachty, mordującej lud ruski”. Niektórzy pisali również odezwy do Polaków i hymny na cześć Rosji.
- Młodzież polska, zniechęcona do rzeczy ojczystych, kultywowała rusofilizm, który uważano za synonim „postępowości, krytycyzmu i tężyzny”.
- Władze szkolne ograniczały dostęp do książek, które mogłyby „myśl uczniów z opłotków nie tylko lojalności, ale czynnego rusofilstwa wyprowadzić na szczere pole samoistnych rozmyślań”.
- Efektem systemu nauczania było to, że uczniowie nie potrafili wyrażać swoich myśli po polsku.
- Nauczyciel historii, Kostriulew, na lekcjach poruszał sprawy bolesne dla Polaków, przynosił rękopiśmienne foliały, które nazywał „dopełnieniem” i wyczytywał z nich różne skandale.

Zapowiedź kolejnych zmian po zakończeniu edukacji przez Marcina Borowicza w gimnazjum:
- Władze rozpoczęły akcję zamykania stancji, prowadzonych przez Polaków. Miały je zastąpić tzw. „Moskiewki”, a później internaty. Chciano w ten sposób zmusić uczniów do mówienia w języku rosyjskim nie tylko w murach szkoły, ale także poza nimi.

  Dowiedz się więcej