Motywy literackie w "Syzyfowych pracach"

Motyw młodości – bohaterami powieści Stefana Żeromskiego są przede wszystkim ludzie młodzi, uczniowie gimnazjum w Klerykowie. Chłopcy od najmłodszych lat muszą uczyć się samodzielności, poznają smak pierwszych smutków i radości, przeżywają chwile strachu i wzruszenia. Dojrzewają emocjonalnie popełniając błędy, które stanowią dla nich osobistą lekcję życia. Gimnazjaliści dorastają w latach szczególnie trudnych dla Polaków – po upadku powstania styczniowego. Muszą zmagać się z nałożonym im systemem nauczania, wzmożoną rusyfikacją. Ich czas w dużej mierze wypełnia szkoła. Główni bohaterowie „Syzyfowych prac” – Marcin Borowicz i Andrzej Radek przebywają długą i ciężką drogę, aby w końcu stać się prawdziwymi patriotami. Borowicz początkowo ulega rusyfikacji i przyjmuje postawę ugodową w stosunku do władz szkolnych. Dopiero lekcja języka polskiego sprawia, że chłopiec zaczyna czuć się Polakiem i pragnie poznać dzieje swojej ojczyzny. Andrzej Radek, syn biednego fornala, za swój życiowy cel stawia zdobywanie wiedzy, którą umożliwia mu korepetytor z dworu. W samotności uczy się patriotyzmu i jest świadomy swojej polskości. Młodość klerykowskich gimnazjalistów jest właśnie taką drogą do poznania i odnalezienia ojczyzny, którą muszą odkrywać na własną rękę, podczas tajnych spotkań i czytania zakazanych przez cenzurę szkolną książek.

Motyw ojczyzny – ojczyzna dla bohaterów powieści Stefana Żeromskiego jest czymś nieistotnym, nieznanym i niezrozumiałym. Gimnazjaliści, poddawani rusyfikacji, poznają Polskę przez pryzmat sfabrykowanych podręczników historii. Zmuszani do mówienia i myślenia po rosyjsku powoli zapominają o swoim pochodzeniu. Dopiero lekcja języka polskiego i śmiałe wystąpienie Bernarda Zygiera zmienia nastawienie polskiej młodzieży do pojęcia ojczyzny. Zaczynają poznawać historię i literaturę własnego narodu, dojrzewają do stawienia oporu uciskowi politycznemu i walki o wolność Polski.

Motyw patriotyzmu – bohaterowie „Syzyfowych prac” nie znają pojęcia patriotyzmu, ponieważ nie miał ich kto nauczyć, co oznacza miłość do ojczyzny, która znajduje się pod zaborami. Osamotnieni w szkole, odizolowani od wpływu domu rodzinnego nie potrafią utożsamiać się ze swoim narodem. Dopiero świadomość narodowa, którą budzi w sercach chłopców recytacja „Reduty Ordona”, uczy ich, z czym się wiąże patriotyzm.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 - 

  Dowiedz się więcej