klp.plTerminem „neoromantyzm” określano nowatorskie tendencje w literaturze przełomu XIX i XX wieku. Była to również jedna z nazw Młodej Polski, wprowadzona przez E. Porębowicza. Neoromantyzm podkreślał związki tego okresu w dziejach literatury polskiej z romantyzmem, wskazując na liczne pokrewieństwa i analogie w dziełach obu epok.
„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego można określić mianem dramatu neoromantycznego. Autor wykorzystał nowe tendencje, charakterystyczne dla sztuki modernistycznej, takie jak symbolizm i ekspresjonizm, łącząc je z romantyczną ideologią i poetyką. Poza cechami, specyficznymi dla romantycznej dramaturgii, można odnaleźć w dziele bezpośrednie nawiązania do konkretnych utworów wielkich romantyków. Literackim pierwowzorem postaci Hetmana jest widmo Złego Pana z II części „Dziadów” oraz widmo Doktora z III części „Dziadów” Adama Mickiewicza. Z kolei kreację postaci Wernyhory można uznać za poetycką kontynuację postaci wieszcza ze „Snu srebrnego Salomei” Juliusza Słowackiego.
Dramat Wyspiańskiego, podobnie jak dzieła polskich romantyków, nasycony jest treściami patriotycznymi. Wzywa do walki narodowowyzwoleńczej, do podjęcia czynu zbrojnego. W utworze stanowi to bardzo istotny i zarazem trudny do rozwiązania problem, ponieważ żadna z przedstawionych grup społecznych nie jest zdolna do podjęcia się roli przewodzenia narodowi. Z literatury romantycznej wywodzi się także pragnienie znalezienia odpowiedniego miejsca w społeczeństwie dla artysty i inteligenta, którzy mogli spełniać funkcję duchowego przewodnika narodu.
Z dramatu romantycznego Wyspiański zaczerpnął konstrukcję świata przedstawionego, w którym sceny realistyczne przeplatają się z fantastycznymi. Osobom rzeczywistym ukazują się różnorakie zjawy ze świata nadprzyrodzonego, a różany chochoł nabiera cech ludzkich. Także sceny wizyjne, występujące w „Weselu”, są charakterystyczne dla twórczości romantycznej.
Swoistą cechą literatury doby romantyzmu był zwrot ku ludowości, co można również odnaleźć w dziele Wyspiańskiego. Ponadto ludowość w epoce Młodej Polski była także modą na „ludomanię” i wiązała się z fascynacją malowniczością wsi, jej zwyczajami i strojami. Przejawem chłopomanii w „Weselu” jest małżeństwo Pana Młodego z córką gospodarza oraz jego zachwyt nad prostolinijnym życiem z dala od miasta.
Stanisław Wyspiański, uważany za jednego z czołowych reformatorów teatru, stworzył w „Weselu” nowatorską wizję teatru, łącząc wzorce romantyczne ze współczesnymi mu tendencjami w dramaturgii. Sięgnął również do antyku, zachowując zasadę trzech jedności: miejsca, czasu i akcji. W twórczości polskich romantyków dostrzegał niewyczerpane źródło inspiracji i nowych pomysłów. W swym dziele poruszył istotną dla czasów, w których żył, problematykę narodowowyzwoleńczą, polemizując jednocześnie z pewnymi cechami i poglądami romantycznymi. Podjął ważny temat roli artysty w społeczeństwie, problem wolności osobistej i całego narodu oraz ocenę zróżnicowanego społeczeństwa.
Autor: 