Balladyna jest tytułową bohaterką dramatu Juliusza Słowackiego. Mieszka z młodszą siostrą Aliną oraz ich matką wdową w skromnej chacie nad jeziorem Gopło. Poznaj Balladynę:
Krótka charakterystyka Balladyny
Dziewczyna jest młoda i wyróżnia się urodą. Ma nieskazitelną, alabastrową cerę oraz ciemne oczy. W przeciwieństwie do Aliny Balladyna należy do osób próżnych, egoistycznych, wyrachowanych i impulsywnych. Od samego początku widzimy w niej dziewczynę, która pragnie realizować swoje ambicje bez względu na innych.
Porywczość, żądza władzy i społecznego awansu prowadzą Balladynę do morderstwa. Zabija Alinę, aby zostać żoną księcia Kirkora. Kolejnych zbrodni dokonuje albo w strachu, że ktoś wyda jej tajemnicę, albo w celu zdobycia tronu i, ostatecznie, niepodzielnej władzy.
Pomimo dokonywanych morderstw, knucia intryg i kłamstw, Balladyna pozostaje bohaterką tragiczną. Jej życiorys nie jest jednoznacznie życiorysem bezdusznego, cynicznego kata.
Dziewczynę, od momentu zabójstwa Aliny, dręczą wyrzuty sumienia. Wielokrotnie znajduje się na granicy obłędu. Balladyna nie potrafi poradzić sobie z ciężarem dokonanych zbrodni. Chociaż do samego końca udaje jej się tuszować popełniane czyny i zachować w tajemnicy całą krwawą przeszłość – świadomie wydaje na siebie wyrok. Tym samym zgadza się na karę wymierzoną przez Boga. Ginie rażona piorunem.
2. Charakterystyka Balladyny – rozbudowana
Pochodzenie Balladyny
Balladyna mieszka wraz z młodszą siostrą Aliną i ich matką wdową w wiosce nad jeziorem Gopło. Rodzina należy do niższych warstw społecznych. Kobiety mieszkają w schludnej, ale bardzo skromnej chacie. Żyją w bliżej nieokreślonym, legendarnym czasie. Słowacki wspomina o Popielu III oraz Popielu IV, skąd można wywnioskować, że mowa o okresie poprzedzającym uformowanie się państwa Polan.
Wygląd Balladyny
Z dramatu dowiadujemy się, że Balladyna jest niezwykle urodziwą („piękna jak dziewanna”), młodą dziewczyną. Słowacki nie zdradza, ile dokładnie ma lat, ale wiemy, że jest w idealnym wieku do zamążpójścia. Balladyna ma jasną, nieskazitelną skórę („ta z alabastrów”) i ciemne oczy („ma pod rzęsą węgle”).
Cechy charakteru Balladyny
Balladynę można opisać jako:
- sprytną, przebiegłą,
- wyrachowaną,
- bezwzględną, autorytarną,
- próżną,
- zazdrosną,
- egoistyczną, interesowną,
- niespokojną, impulsywną,
- nieufną,
- zachłanną.
Trzeba pamiętać jednak, że Balladyna jest postacią niezwykle dynamiczną. Kolejne wydarzenia z dramatu odsłaniają jej różne, czasem sprzeczne, oblicza.
Postępowanie Balladyny
Balladynę poznajemy najpierw w jej rodzinnym domu. Jest dziewczyną zapatrzoną w siebie i bezczelną. Unika obowiązków domowych, z pogardą traktuje starą matkę i siostrę.
Kiedy Balladyna morduje Alinę i zostaje żoną księcia Kirkora oraz panią na zamku, wypiera się rodziny oraz znajomych. Bez skrupułów zamyka matkę w wieży, przepędza odwiedzających ją sąsiadów. Balladyna wstydzi się chłopskiego pochodzenia i robi wszystko, aby nikt z dworu nie kojarzył jej z ludem. Ukrywa swoją prawdziwą tożsamość, podając się za księżniczkę Trebizondy.
Grę pozorów Balladyna kontynuuje także z samym małżonkiem, Kirkorem. Właściwie od pierwszych scen rozgrywających się między dziewczyną a księciem odnosimy wrażenie, że jej deklaracje miłości i oddania są tylko pustymi frazesami, sprytną manipulacją. Kirkor stanowi bowiem dla niej jedyną szansę na zdobycie upragnionego awansu społecznego.
Morderstwa dokonane przez Balladynę są różnie motywowane. Bohaterka pozbywa się wszystkich, którzy mogą przeszkodzić jej w objęciu tronu, a więc w zdobyciu władzy absolutnej. Zabija też tych, którzy są świadkami jej wcześniejszych zbrodni. Wszystkie zabójstwa zdają się podszyte strachem. Są też paniczną ucieczką przed przeszłością.
Stosunek otoczenia (także przyrody) do Balladyny
Można odnieść wrażenie, że obok Balladyny trudno było przejść obojętnie. Była piękną, ale i wyrachowaną dziewczyną, która doskonale potrafiła wykorzystać siłę własnych urody i sprytu, aby osiągnąć wyznaczony cel. Bohaterowie dramatu dają się jej uwieść (jak np. Grabiec, Kirkor, Kostryn), czują przed nią respekt (np. dwór, siostra), są w nią ślepo zapatrzeni (np. matka).
Z utworu dowiadujemy się, że Balladyna nie tylko nie miała przyjaciół, ale i nie cieszyła się sympatią wśród mieszkańców wioski. Padają takie określenia, jak: „a mówiłam, że oni z biednych chłopków szydzą”, „a ta panna młoda to zadzierała nosa”.
Zdaje się, że jedynie Pustelnik odporny jest na urok czy manipulacje Balladyny. Szybko dostrzega w niej morderczynię i oszustkę.
Balladyna wywiera silne wrażenie także na otaczającej ją przyrodzie i bohaterach fantastycznych. Jaskółki milkły i chowały się, gdy przechodziła. Goplana zaś od początku rozpoznaje w Balladynie „złe serce”. Zupełnie inaczej natura reagowała natomiast na Alinę. Jak zauważa matka: „gdyby zaś Alina wracała z gaju, tobyś to, mój panie, usłyszał w belkach szum i świergotanie, jedna za drugą (…) lecą z gniazdek do tej dziewczynki i nad nią się kręcą”.
Balladyna, gdy uwiodła Grabca, była też w stanie wyprowadzić z równowagi Goplanę – nimfę, która miała być wcieleniem harmonii i nadprzyrodzonego spokoju. To w końcu jej podległy był cały świat przyrody.
Dlaczego Balladyna jest postacią tragiczną?
1. Jej los po części zdeterminowany był czarami Skierki – Kirkor przybył do domu wdowy i zapragnął obu córek nie z własnej woli, ani też nie za sprawą samych dziewcząt. To Skierka, na zlecenie Goplany, rzucił na księcia urok.
2. Balladynę trawią wyrzuty sumienia, nawet jeśli stara się je tłumić. Działa z premedytacją, ale nie jest pozbawiona moralnego osądu. Żądza władzy i absolutnego uwielbienia zdaje się bardziej jej ciążyć, niż dawać wyzwalającą satysfakcję.
3. Bohaterka nie potrafi odnaleźć równowagi i właściwiej drogi w swoim życiu – jest rozdarta między pożądaniem bogactwa i władzy a chęcią wyznania grzechów i byciem sprawiedliwą królową.
4. Balladyna zdaje się nie mieć obok siebie nikogo zaufanego. Przedstawiona jest jako zupełnie samotna osoba.
5. Bohaterka nie otrzymuje szansy na zadośćuczynienie i urodzenie dziecka, które nosi pod sercem – ginie od uderzenia piorunem.
Balladyna – ocena postaci
Wraz z rozwojem akcji dramatu poznajemy rożne oblicza Balladyny. Od gnuśnej, bezczelnej dziewczyny, przez szaloną morderczynię i wyrachowaną królową, aż po kobietę udręczoną wyrzutami sumienia. To dlatego tak trudno jednoznacznie ocenić, czy była osobą dobrą czy złą.
Bohaterka należała do kobiet bezwzględnych, które po trupach dążyły do celu. Pragnęła władzy, całkowitego posłuszeństwa i oddania. Dodatkowo Balladyna była bardzo porywcza i pełna namiętności. Owa zapalczywość połączona z chciwością stanowiły mieszankę wybuchową. Bez wątpienia na charakter bohaterki wpłynęło wychowanie nadopiekuńczej matki oraz kompleks niskiego urodzenia.
Jednak ani relacje rodzinne, ani pochodzenie, ani nawet magiczna ingerencja w życiorys obu córek nie mogą całkowicie usprawiedliwić czynów Balladyny. Siostra Aliny jest raczej przykładem anty-bohaterki – nie posiada cech uznanych za szlachetne i godne podziwu. Przez cały utwór działa na niekorzyść nie tylko innych, ale i samej siebie.
Jednocześnie brak szans na zadośćuczynienie oraz dotkliwe wyrzuty sumienia, z którymi nie potrafi sobie poradzić, stawia Balladynę w szeregu postaci tragicznych.
klp.pl
Autor: 