Geneza „Kamieni na szaniec”

„Kamienie na szaniec” są opowieścią opartą na autentycznych wydarzeniach i opisującą wojenne losy prawdziwych ludzi. Aleksander Kamiński już od pierwszych dni okupacji Polski brał czynny udział w działalności konspiracyjnej. Był między innymi twórcą i komendantem organizacji Małego Sabotażu „Wawer”, do której należeli również bohaterowie utworu. Wśród młodzieży szaroszeregowej był osobą popularną i cenioną – znano go jako autora poczytnych książek i publikacji, a Leszek Domański – „Zeus” był jego przyjacielem. Harcerze, znający powieść „Andrzej Małkowski”, pragnęli, aby powstała książka o ich działalności konspiracyjnej.

Naczelnik Szarych Szeregów, Florian Marciniak, zaproponował Kamińskiemu, by napisał utwór o warszawskich harcerzach. Zimą 1941 roku „Kamyk” zasiadł do pracy nad „Wielką grą”, która została uznana za książkę Szkół Bojowych, skupiających młodzież w wieku 16-18 lat. W roku następnym powstał „Przodownik”. Fabułę kolejnego dzieła o działalności Szarych Szeregów podyktowało Kamińskiemu życie znanych mu młodych ludzi i wydarzenia, jakie rozegrały się w marcu 1943 roku. W nocy z 22 na 23 marca tegoż roku gestapo aresztowało hufcowego Hufca Południe, Jana Bytnara – „Rudego”. Wieści o okrutnych torturach, jakich doznawał „Rudy” podczas przesłuchań, ostatecznie wpłynęły na decyzję przyjaciół o odbiciu go z rąk Niemców. Akcja przeprowadzona została 26 marca, pod dowództwem Stanisława Broniewskiego. Pod Arsenałem harcerze zaatakowali niemiecką więźniarkę i uwolnili Janka oraz 25 innych więźniów, przewożonych z alei Szucha do więzienia na Pawiaku. Stan „Rudego” okazał się jednak beznadziejny. Podczas akcji ranny został Aleksy Dawidowski – „Alek”. Obaj zmarli tego samego dnia – 30 marca 1943 roku.
Wydarzenia te przyczyniły się bezpośrednio do powstania „Kamieni na szaniec”. Aleksander Kamiński wykorzystał własne doświadczenia, relacje uczestników akcji pod Arsenałem, przyjaciół „Alka” i „Rudego”, między innymi Barbary Sapińskiej – narzeczonej Dawidowskiego oraz Stanisława Broniewskiego „Orszy”. Źródłem informacji o ostatnich godzinach życia Janka Bytnara stał się pamiętnik najbliższego przyjaciela „Rudego”, Tadeusza Zawadzkiego – „Zośki”, który spisał swe wspomnienia w kilkanaście dni po tragicznych wypadkach.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej