klp.plMotyw przemiany wewnętrznej – przemiana wewnętrzna zachodzi w świadomości uczniów gimnazjum w Klerykowie. Poddawani wieloletniej rusyfikacji, nauczani w języku rosyjskim zaczynają myśleć w tym języku i ślepo wierzą w to, co przekazują im nauczyciele. W rzeczywistości nie znają prawdy o swojej ojczyźnie, nabierają wstrętu do wszystkiego, co polskie. Zmiana w ich pojęciu patriotyzmu zachodzi podczas lekcji języka polskiego, na której przybysz z Warszawy, uczestnik tajnych kółek samokształceniowych i przede wszystkim młodzieniec czujący się Polakiem, Bernard Zygier recytuje „Redutę Ordona”. Pod wpływem Zygiera młodzi chłopcy zaczynają chętniej czytać polską literaturę i pragną poznać prawdziwe dzieje swojego narodu. Zaczynają być świadomi dalszej drogi, jaką powinni podjąć, drogi wiodącej do wolnej Polski. Głęboka przemiana wewnętrzna zachodzi w głównym bohaterze „Syzyfowych prac” – Marcinie Borowiczu. Wrażliwy i osamotniony chłopak, pozbawiony pozytywnego wpływu domu rodzinnego, staje się łatwym celem dla rusyfikatorów. Pod wpływem inspektora Zabielskiego Marcin staje się zagorzałym rusofilem, zakłada kółko samokształceniowe, zachęcając kolegów do poznawania literatury rosyjskiej. Dzięki książkom, dostarczanym mu przez Rosjanina, z niechęcią odnosi się do wszystkiego, co kojarzy mu się z Polską. Wstrząsem staje się dla niego wysłuchana recytacja wiersza Mickiewicza, pod wpływem której przypomina sobie opowieść o zabitym przez Moskali powstańcu. Na lekcji języka polskiego Borowicz odkrywa swoją ojczyznę i zaczyna rozumieć, że jest Polakiem, który powinien walczyć o swoją narodowość. Dzieła polskich romantyków stają się dla niego swoistym katharsis – dzięki nim zaczyna rozumieć swoje błędy i utwierdza się w przekonaniu, że musi oprzeć się rusyfikacji.
Motyw rodziny – rodzina dla każdego młodego człowieka jest częścią świata, z którą powinien się utożsamiać i która powinna wpływać na ukształtowanie jego świadomości. Tego dobroczynnego wpływu rodziny są pozbawieni dwaj bohaterowie „Syzyfowych prac” – Marcin Borowicz i Andrzej Radek. Mały Borowicz, niezwykle zżyty z rodzicami, którzy dla jedynaka są zdolni do największych wyrzeczeń, traci kontakt z domem rodzinnym po śmierci matki. Pani Helena zawsze była wsparciem dla chłopca, jego pocieszycielką i ucieczką w trudnych chwilach. Po stracie matki chłopiec nie ma takiego wsparcia ze strony ojca, zapracowanego i troszczącego się wyłącznie o to, aby miał za co opłacić dalszą naukę syna. Zagubiony i osamotniony Marcin próbuje odnaleźć się w szkolnej rzeczywistości, nie radzi sobie z problemami w nauce. Jędrek Radek, syn biednych fornali z dworskich czworaków, nigdy nie mógł oczekiwać pomocy od rodziców. Niewykształceni chłopi nie rozumieli jego potrzeby uczenia się, zmuszali go do pracy od najmłodszych lat. Nie potrafił wybaczyć kar, które mu wymierzali za nieposłuszeństwo. Poniżany przez kolegów, którzy szydzili z jego biedy, chłopskiej gwary z czasem zaczyna wstydzić się własnych rodziców i wie, że musi się uczyć, żeby nie podzielić losu ojca i matki.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -
Autor: 