Motywy literackie w "Syzyfowych pracach"

Motyw miasta – Stefan Żeromski na przykładzie mieszkańców Klerykowa ukazał postawę społeczeństwa polskiego wobec rządów zaborcy po upadku powstania styczniowego. Klerykowianie przyjmują stanowisko ugodowe wobec Rosjan, często stają się lojalni, obawiając o własne posady. Są obojętni na metody rusyfikacji przeprowadzane w gimnazjum. Uczestniczą w uroczystościach narodowych ku czci rodziny carskiej. Radca Grzebicki ze wzruszeniem i nostalgią wspomina czasy sprzed roku 1830 i wjazd cara do Warszawy oraz koronację na króla polskiego. Taka postawa wynika z obojętności wobec spraw polskich i przyzwyczajenia do największych dziwactw, wprowadzanych przez Rosjan. W okresie wzmożonej rusyfikacji Kleryków przeżywał epokę imigracji rosyjskiej. Zmieniano nazwy ulic na rosyjskie, zamykano polskie instytucje, a społeczeństwo klerykowskie biernie przyjmowało te zmiany.

Motyw syna – Marcin Borowicz ogromną miłością darzy swoją matkę. Kobieta, rozpieszczająca jedynaka i spełniająca wszystkie jego potrzeby, jest jego powierniczką, pocieszycielką i mobilizacją do osiągania szkolnych sukcesów. Jedną z najpiękniejszych i niezwykle lirycznych scen powieści jest powrót chłopca z panią Heleną do domu na Zielone Świątki. Malec wzruszony bliskością matki, zapytany, czy zawsze będzie kochał mamę, w odpowiedzi wybucha płaczem. W pewnej chwili wyskakuje z bryczki, zrywa pęk kwitnących bzów z pobliskiej kapliczki i składa je na kolanach matki. Po śmierci Borowiczowej chłopiec, będący jeszcze dzieckiem, nie odczuwa początkowo straty. Dopiero później, w chwilach, kiedy nie ma osoby, która zawsze była jego wsparciem, zaczyna rozumieć jak bardzo opustoszał jego świat. Zupełnie inne relacje łączą z rodzicami Andrzeja Radka. Chłopiec wstydzi się swego pochodzenia, życia w czworakach tak bardzo, że woli kłamać, iż jest sierotą niż przyznać się, że jest synem biednych fornali. Rodzice Jędrka nie byli w stanie pomóc mu finansowo i nie rozumieli potrzeby kształcenia się, która zrodziła się w duszy syna pod wpływem Antoniego Paluszkiewicza. Po czterech latach nauki w progimnazjum do Pajęczyna Dolnego wraca obcy im człowiek, z którym wiążą ich jedynie więzy krwi i na którego patrzą ze zdumieniem.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 - 

  Dowiedz się więcej