klp.plImiesłów – definicja, informacje podstawowe
Dobrze wiedzieć
Imiesłów to utworzona od czasownika forma gramatyczna, używana w funkcji przymiotnika lub przysłówka. Właśnie ze względu na podział na dwie funkcje, wyróżniamy imiesłowy przymiotnikowe oraz imiesłowy przysłówkowe.
Imiesłów to utworzona od czasownika forma gramatyczna, używana w funkcji przymiotnika lub przysłówka. Właśnie ze względu na podział na dwie funkcje, wyróżniamy imiesłowy przymiotnikowe oraz imiesłowy przysłówkowe.
Imiesłów przymiotnikowy
Imiesłów przymiotnikowy powstał na bazie czasownika i jest formą gramatyczną, oznaczającą czynność lub stan, np.:
śpiewająca kobieta,
zabrudzony pędzel,
umyte szyby.
Odpowiada na pytania: Jaki? Jaka? Jakie?
Odmienia się dokładnie tak samo, jak przymiotnik, czyli przez:
- Liczby (pojedyncza i mnoga).
- Rodzaje (męski, żeński, nijaki, męskoosobowy, niemęskoosobowy).
- Przypadki (mianownik, dopełniacz, celownik itd.)
Jak jednak możesz zauważyć na powyższych przykładach, wymienione przez nas imiesłowy nieco się od siebie różnią. Śpiewająca kobieta wydaje się być długotrwałą czynnością, natomiast zabrudzony pędzel – czynnością wykonaną. W języku polskim możemy bowiem wyróżnić dwa rodzaje imiesłowów przymiotnikowych: czynny oraz bierny.
Imiesłów przymiotnikowy czynny
Imiesłów czynny dotyczy wykonawcy czynności w teraźniejszości. Jego podstawą jest czasownik niedokonany wyrażony w czasie teraźniejszym. Tak – wiemy, że w teorii nie brzmi to prosto. Już tłumaczymy, o co chodzi. Kluczowe jest tutaj słowo czynny, które sugeruje, że czynność trwa, trwała lub będzie trwała czynnie.
Imiesłów przymiotnikowy czynny tworzy się przez dodanie jednej z końcówek:
-ący
-ąca
-ące
Skąd masz wiedzieć, którą końcówkę wybrać? Robisz to bardzo naturalnie – intuicyjnie dobierasz końcówkę do rodzaju rzeczownika. Spójrz tylko na przykłady:
śpiewający chłopiec
śpiewająca dziewczynka
śpiewające dziecko
Warto tutaj przyjrzeć się jeszcze odmianie tego rodzaju imiesłowu przez przypadki.
Popatrz tylko na odmianę imiesłowu śpiewający w liczbie pojedynczej oraz mnogiej rodzaju męskiego:
Chłopiec/chłopcy:
Mianownik (Kto? Co?) śpiewający/śpiewający
Dopełniacz (Kogo? Czego?) śpiewającego/śpiewających
Celownik (Komu? Czemu?) śpiewającemu/śpiewającym
Biernik (Kogo? Co?) śpiewającego/śpiewających
Narzędnik (Kim? Czym?) śpiewającym/śpiewającymi
Miejscownik (O kim? O czym?) śpiewającym/śpiewających
Wołacz (o!) śpiewający/śpiewający
A tutaj odmiana imiesłowu śpiewająca w liczbie pojedynczej oraz mnogiej rodzaju żeńskiego:
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -
Autor: