Podział chronologiczny epoki

Europa: 1850-1880
Polska: 1864-1890

Pozytywizm, nazywany przez niektórych „wiekiem powieści”, w Polsce rozpoczął się wraz z klęską powstania styczniowego (1864), a zakończył na początku ostatniego dziesięciolecia XIX wieku (traktowanego jako umowna data początku Młodej Polski, gdy swój debiut miało wielu modernistów).

Niektórzy badacze literatury uważają, że pozytywizm zakończył się około 1895 roku. Wystarczy przywołać choćby pogląd Henryka Markiewicza, który przyjmuje, że rokiem kończącym epokę w Polsce był 1894. Autor wielu opracowań epoki twierdzi ponadto, że około 1880 roku wewnątrz środowiska artystycznego nastąpił przełom dotyczący ideologii pozytywistycznej.

Początek pozytywizmu w Europie określa się na połowę XIX wieku, gdy pojawiły się jasne sygnały nadejścia nowych idei. Opublikowano wówczas wiele ważnych dzieł, wśród których wyróżnić można Wykłady filozofii pozytywnej (1830-1842), Rozprawę o duchu filozofii pozytywnej (1844) oraz Katechizm pozytywisty (1852) Augusta Comte’a, dzieła Henry’ego Thomasa Buckle’a, Herberta Spencera, Hippolyt’a Taine’a, Johna Stuarta Milla.



Rozkwit epoki w Europie nastąpił w latach 70. i 80., gdy nauka, filozofia, kultura i sztuka zaczęły stymulować coraz większy rozwój cywilizacyjny. W tym czasie swe tryumfy święcili najwięksi naukowcy XIX wieku. Alfred Nobel wynalazł dynamit (1866), Dmitrij Mendelejew przedstawił układ pierwiastków (1869), a Karol Darwin teorię ewolucji (1871). To właśnie wynalazkom epoki pozytywizmu zawdzięczamy istnienie telefonu (Aleksander Graham Bell wynalazł go w 1876 roku), odkrycie prątków gruźlicy (Robert Koch) czy zastosowanie szczepionki Pasteura. Ponadto w 1885 roku krąg ulepszeń powiększył silnik samochodowy (wynalazek Daimlera i Benza).



Pod koniec lat 80. Anglia, Francja i Niemcy były zaliczane do europejskich potęg kolonialnych. Przyczyniło się do tego między innymi wybudowanie Kanału Sueskiego (1869) oraz znaczące odkrycia i inicjatywy kulturalne (w 1870 roku H. Schliemann odkopał mityczną Troję, a w Paryżu założono teatr A. Antoine’a, który dał początek nowym koncepcjom teatralnym; zbudowano również wieżę Eiffla).
W epoce rozkwitu europejskiego realizmu ukazało się wiele wybitnych dzieł, będących po dziś dzień doskonałą wizytówką epoki. Czytelnicy mogli zapoznać się z powieściami Fiodora Dostojewskiego (Zbrodnia i kara, Idiota, Biesy, Bracia Karamazow), Lwa Tołstoja (Anna Karenina), Emila Zoli (Ziemia, Nana, O powieści eksperymentalnej) czy niezwykłymi Przygodami Sherlocka Holmesa niezapomnianego Artura Conan-Doyle’a.





strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej