Polski pozytywizm na pierwszy plan wysuwał program społeczny, odznaczający się szczególnym praktycyzmem. Pozytywiści pragnęli budować dojrzałe społeczeństwo i nowoczesne państwo, które edukacja miało objąć warstwę najuboższych i umocnić klasę średnią, zapewniając jej wpływ na rozwój kraju. Główną siłą mieli być inteligenci, przedsiębiorcy i kapitaliści, nie zaś ludzie dobrze urodzeni.
Pozytywiści zamierzali kształtować i organizować na nowych zasadach ówczesne społeczeństwo. Kładli nacisk na pedagogikę i dydaktykę, pragnęli wytworzyć właściwe postawy w społeczeństwie. Do nich należało umiłowanie pracy, chęć bezinteresownego czynu, racjonalnego altruizmu. Głosili skrajny utylitaryzm. Interes jednostki i społeczeństwa był tożsamy. Celem życia ludzkiego miało być szczęście, zaś społeczeństwa – zapewnienie godnej egzystencji poszczególnym jednostkom. Nacisk kładziono na wychowanie młodego pokolenia, przy tym dbano także o wychowanie fizyczne, higienę i zdrowy sposób życia. Pragnęli unowocześnienia szkoły. Nacisk kładziono na sprawę kobiecą i wyrwanie jej z niezależnego poniżającego życia.