Zofia Nałkowska - biografia

Równolegle z prozą powieściową pisarka zajmowała się małymi formami: opowiadaniami i nowelami, które zostały zebrane w dwóch tomach: „Koteczka, czyli białe tulipany” (1909) oraz „Lustra” (1913). W odróżnieniu od powieści charakteryzowały się one zwartą kompozycją oraz klasyczną konstrukcją, odwołującą się do tradycji gatunku. W opowiadaniach i nowelach Nałkowska poruszała kwestie samookreślenia się kobiety i jej psychiki, rozpatrywanej przez pryzmat płci, a także sprawa wyboru między rewolucyjnym czynem a dekadencką postawą bierności i estetyzowania.

W małych formach prozatorskich wyraźniej uwidaczniały się wpływy filozofów i pisarzy, którzy patronowali literackiemu debiutowi pisarki: Schopenhauera, Nietzschego, Bergsona, Stirnera, Ibsena, Ruskina, Wilde’a, Maeterlincka, Żeromskiego, Micińskiego, Brzozowskiego i Irzykowskiego. Krytycy, współcześni Nałkowskiej, z uwagą doszukiwali się wszelkich zapożyczeń w jej tekstach, niektórzy uważali, że twórczość pisarki z pierwszego okresu można określić jako „wpływologię”, główną bowiem właściwością wczesnego pisarstwa autorki „Granicy” było scalanie zapożyczonych poetyk różnych mistrzów.

W 1909 roku Zofia Nałkowska wraz z ojcem zeznawała jako świadek obrony w rozprawie sądu partyjnego przeciwko Stanisławowi Brzozowskiemu. Poznała wówczas Edmunda Szalita, z którym nawiązała krótkotrwały i platoniczny związek. Znajomość zakończyła, nie chcąc burzyć rodzinnego szczęścia mężczyzny. 29 stycznia 1911 roku zmarł Wacław Nałkowski, a pisarka podjęła decyzję o definitywnym zakończeniu małżeństwa z Leonem Rygierem. Formalny rozwód nastąpił kilka lat później.
W 1913 roku ukazała się kolejna powieść Nałkowskiej „Węże i róże”, przedstawiająca obraz życia inteligencko-burżuazyjnej małomiasteczkowej elity, której członkowie są połączeni licznymi więzami towarzyskimi, rodzinnymi i erotycznymi. Dzieło to zamykało pierwszy okres twórczości Zofii Nałkowskiej. W autobiografii, napisanej w 1929 roku, pisarka cały swój dorobek literacki czasów przedwojennych, zamykający się liczbą pięciu powieści i dwóch tomów opowiadań, podsumowała następująco:

„W pierwszym okresie mego pisania miałam oczy obrócone w głąb siebie – z surowym badaniem i jednocześnie z podziwem. (…) Byłam sama dla siebie miarą rzeczy, wystarczającym kryterium sądu o świecie. W książkach swych pisałam o miłości i myślałam, że każdy ma do niej prawo. Pisałam też o sztuce, o piękności filozoficznego myślenia: „Kobiety”, „Książę”, „Koteczka”, „Rówieśnice”, „Węże i róże”, „Lustra” – te książki należą do mojej tamtej przeszłości i dzisiaj są mi obce. To się zmieniło, gdy wybuchła wojna. Świat okręcił się w swych posadach. Ujrzałam wtedy, czym jest drugi człowiek, czym są ludzie.”

.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 - 

  Dowiedz się więcej