Z kolejnej literackiej próby poznawczej wypłynęła teza o istnieniu „linii, która rozdziela świat na jeden i drugi”, najpełniej artystycznie wyrażona w „Granicy” (1935). Powieść ta uwieńczyła dotychczasowy dorobek literacki pisarki, zespalając w sobie wszystkie motywy jej twórczości i poszukiwań myślowych. Ostatnim, wydanym przed wybuchem wojny dziełem Nałkowskiej, byli „Niecierpliwi” (1938). Pisarka usiłowała w utworze wskazać na powinowactwo powieści z pewnymi wątkami myślowymi filozofii egzystencjalnej oraz podkreślała nowatorstwo formatu powieści jako gatunku, zrywając z chronologicznym układem fabuły poprzez wykorzystanie czasu psychologicznego. Utwór okazał się jednym z najwybitniejszych dzieł w nurcie polskiej prozy psychologicznej. W początkach 1939 roku Nałkowska rozpoczęła pracę nad „Dziećmi Agaty”, z których później, po przeżytych doświadczeniach drugiej wojny światowej, powstały „Węzły życia”.
Wybuch drugiej wojny światowej zastał Zofię Nałkowską w Warszawie, skąd 6 września z Bogusławem Kuczyńskim (ostatnim towarzyszem życia), Polą Gojawczyńską i jej córką uciekła w kierunku Lublina. Po miesiącu wróciła do zajętej przez Niemców stolicy i wraz z siostrą otworzyła sklep tytoniowy. Czasami opuszczała miasto, korzystając z gościnności przyjaciół Zofii i Gustawa Zahrtów z Adamowizny koło Grodziska Mazowieckiego. Poczucie wspólnoty z losami i tragedią całego narodu pogłębiały osobiste dramaty: rozstanie z Kuczyńskim, śmierć matki w 1942 roku, utrzymywanie w tajemnicy przed siostrą wiadomości o śmierci jej męża, trudy i niedostatki dnia codziennego. Pisarka brała również czynny udział w konspiracyjnym życiu kulturalno-literackim okupowanej Warszawy, czytała dzieła filozoficzne i pisma ulubionych moralistów francuskich. Nie zrezygnowała z pracy twórczej, kontynuując rozpoczęte przed wojną „Węzły życia” i zbierając materiały do książki, poświęconej ojcu – „Życia wznowione”.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -