Pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości to dla pisarki czas wytężonej pracy literackiej i społecznej. W lutym 1945 roku przeniosła się do Łodzi. Została wówczas członkiem Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, powołanej uchwałą Prezydium KRN z dnia 29 marca 1945. Wkrótce stanęła na czele Wojewódzkiej Komisji w Łodzi. Nałkowska uczestniczyła w rozprawach sądowych i wizjach lokalnych, między innymi na warszawskim Pawiaku, w Gdańsku-Wrzeszczu i w obozie zagłady w Chełmnie. Zdobyte w ten sposób materiały faktograficzne oraz własne doświadczenia z lat wojny wykorzystała podczas pisania „Medalionów”. W tym samym czasie weszła w skład pierwszego zespołu redakcyjnego „Kuźnicy”, ogłaszając na łamach czasopisma artykuł „Nowe żądania” – postulowała w nim intelektualizację prozy i równouprawnienie dla różnorakich technik artystycznych. Brała również czynny udział jako członek KRN (do 1947), a następnie jako posłanka na Sejm w obu kadencjach, była członkiem sejmowej Komisji Kultury i Sztuki oraz Komisji Upowszechnienia Książki przy Ministerstwie Oświaty.
Na polu kulturowym obejmowała prezesurę Towarzystwa Przyjaźni Polsko – Francuskiej. Zabiegała przede wszystkim o nawiązanie ściślejszej współpracy intelektualnej i kulturalnej z Francją. Kontynuowała również działalność w Związku Literatów Polskich jako przewodnicząca Sekcji Prozy i Pen-Clubu. Ponadto pełniła funkcję wiceprezesa Komitetu Obrońców Pokoju i Ligi Walki z Rasizmem.
W roku 1950 Zofia Nałkowska wróciła na stałe do Warszawy. U schyłku życia została wyróżniona licznymi odznaczeniami i nagrodami: Złotym Krzyżem Zasługi (1946), Sztandarem Pracy I Klasy (1949), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odznaczenia Polski oraz Nagrodą Państwową. 4 czerwca 1952 roku uroczyście obchodziła jubileusz pięćdziesięciolecia pracy twórczej. Rok później ukazała się nowa, rozszerzona wersja „Węzłów życia” oraz książeczka „Mój ojciec”, która powstała z fragmentów nieukończonej pracy o Wacławie Nałkowskim. W ostatnich latach życia ukazała się zbiorowa edycja „Pism wybranych” oraz przygotowany przez pisarkę zbiór esejów, szkiców krytycznych i recenzji, reportaży, wypowiedzi publicystycznych i wywiadów: „Widzenia bliskie i dalekie”, które ukazały się dopiero po śmierci Nałkowskiej w 1957 roku.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -