Słowniczek terminów związanych z „Kamieniami na szaniec”

Szare Szeregi – kryptonim harcerstwa męskiego, które walczyło w konspiracji w latach 1939 – 1944. Szare Szeregi zostały powołane decyzją Rady Naczelnej Harcerstwa 27 września 1939 roku i weszły w skład Armii Krajowej. Podzielone były na trzy grupy: Grupy Szturmowe (GS), które tworzyli harcerze najstarsi służbą i wiekiem; Bojowa Szkoła (BS) – harcerze w wieku 16-18 lat, pełniący służbę wojskową oraz Zawisza – chłopcy w wieku 12-15 lat, przygotowaniu do pełnienia służby pomocniczej.

Wawer – konspiracyjna organizacja z lat 1940-1944, działająca na terenie Warszawy, której głównym celem były akcje Małego Sabotażu.

Buki – fikcyjna nazwa, którą Aleksander Kamiński nadał w „Kamieniach na szaniec” 23 Warszawskiej Drużynie Harcerzy, utworzonej przy gimnazjum i liceum imienia Stefana Batorego. W rzeczywistości drużynę określano mianem „Pomarańczarni” – od koloru, który został wybrany na barwę drużyny. Do drużyny Buków należeli młodzi ludzie, którzy w roku 1939 ukończyli szkołę egzaminem maturalnym i tworzyli niezwykle zwartą i zaprzyjaźnioną ze sobą grupę.

PLAN – Polska Ludowa Akcja Niepodległościowa – tajna lewicowa organizacja, utworzona 15 października 1939 roku w Warszawie. Założycielami była grupa młodzieży demokratycznej. PLAN wydawał pismo konspiracyjne: „Polska Ludowa”. Został rozbity przez Niemców 15 stycznia 1940 roku.

Kotwica – symbol Polski Walczącej, który tworzyły dwie litery „P” i „W”, połączone ze sobą na kształt kotwicy, malowane na murach w okresie okupacji przez członków Małego Sabotażu.

Mały Sabotaż – nazwa akcji konspiracyjnych, podejmowanych w okresie okupacji niemieckiej, polegających przede wszystkim na wypisywaniu haseł antyhitlerowskich na murach Warszawy, ośmieszaniu zarządzeń okupanta i dezorganizowaniu propagandy niemieckiej.

Pawiak – więzienie, zbudowane w Warszawie w latach 1829 -1835 przez Rosjan, mieszczące się między ulicą Dzielną i Pawią. W okresie okupacji niemieckiej umieszczano w nim osoby zatrzymane w łapankach, członków ruchu oporu i więźniów politycznych. Pawiak był jednym z głównych więzień śledczych okupacyjnej policji bezpieczeństwa w Generalnej Guberni. Więźniowie byli przetrzymywaniu w ciężkich warunkach i torturowani podczas przesłuchań. 21 sierpnia 1944 roku, na rozkaz Gestapo, budynek został wysadzony w powietrze.

Szaniec – ziemna fortyfikacja polowa, służąca do osłony stanowisk artyleryjskich.

Ruch egzekucyjny – egzekucje, wykonywane na Niemcach, którzy wykazywali się szczególnym okrucieństwem podczas przesłuchań, wykonywane przez członków batalionów na mocy wyroków sądu podziemnego.

  Dowiedz się więcej