klp.plLata dwudzieste w amerykańskim kinie to przede wszystkim powstanie Hollywood. Jeszcze w 1919 roku populacja Hollywood (dzielnicy słonecznego Los Angeles) wynosiła około trzydziestu pięciu tysięcy mieszkańców, ale zaledwie dziesięć lat później potroiła się. Aby przypieczętować fakt, iż Hollywood stało się stolicą światowego kina w 1923 roku jego władze umieściły na okolicznych wzgórzach wielki napis HOLLYWOODLAND, który rozciągał się ponad miastem.
Przemysł filmowy w znacznej części skupiał się na zachodnim wybrzeżu USA, chociaż równie prężnie działał w Nowym Jorku. Mniej więcej w połowie dekady kręcenie filmów stało się dochodowym biznesem.
Pod koniec lat dwudziestych na terenie Hollywood działało już dwadzieścia wytwórni (największe z nich to: Warner Brothers założone w 1923 roku przez braci polskiego pochodzenia: Jacka, Harry’ego, Alberta i Sama; Paromount powstałe w 1926 roku w wyniku połączenia dwóch wytwórni: Famous Players Adolpha Zukora i Feature Play Jessego Lasky’ego; RKO Pictures Josepha Kennedy’ego; MGM powstałe w 1924 roku z inicjatywy Richarda Rowlanda, Louisa Mayer’a, Marcusa Loewa i Samuela L. Goldwyna; Fox Film Corporation założone przez Williama Foxa, przekształcone z czasem w 20th-Century Fox).
Właśnie wtedy zaistniało największe zapotrzebowanie na film w historii. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w latach dwudziestych i trzydziestych Hollywood produkowało blisko osiemset filmów rocznie (w dzisiejszych czasach osiągnięcie wyniku pięciuset wydaje się być niemożliwe).
Przez większą część lat dwudziestych dominującym produktem na rynku były filmy nieme, wywodzące się z wodewili. Z czasem dzieła stawały się coraz dłuższe, bardziej kosztowne, lepsze jakościowo. Ich produkcja zaczęła przypominać biznes. Wyspecjalizowały się odrębne gałęzie odpowiedzialne za poszczególne elementy filmu (scenarzyści, kostiumowy, charakteryzatorzy, reżyserzy itp.).
Do największych gwiazd Hollywood lat dwudziestych zaliczają się Harold Lloyd, Gloria Swanson, Tom Mix, Norma Talmadge, Rudolph Valentino, Douglas Fairbanks, Colleen Moore, Norma Shearer, John Barrymore, Greta Garbo, Lon Chaney, Sr., Clara Bow, Mary Pickford, Stan Laurel, Oliver Hardy, Charlie Chaplin i Buster Keaton.
Inaczej wyglądało to w Europie. W powojennych Niemczech niepodzielnie panował ekspresjonizm. Przełożyło się to bezpośrednio na kino określane przez historyków „Kinem Weimarskim”. Ekspresjonizm wyrażał się przede wszystkim w dekoracjach planu (najczęściej malowanych ręcznie na tekturze), ich cieniowaniu, oświetleniu, groteskowych postaciach, mrocznej atmosferze, nietypowych ujęciach i abstrakcyjnych kształtach widzianych w tle. Do czołowych reżyserów niemieckiego ekspresjonizmu zalicza się G.W. Pabsta, P. Leniego, F.W. Murnaua, R. Wiene’go i F. Langa.
Dekada lat trzydziestych to początek „Złotej Ery Hollywood”, która trwała mniej więcej do końca lat czterdziestych. Najważniejszymi wydarzeniami tego okresu były oczywiście wprowadzenie dźwięku i koloru. Definitywnie zakończył się okres kina niemego, a większość jego gwiazd musiała odejść w niepamięć (głównie dlatego, że pochodzili z Europy i ich akcent odstraszał amerykańskich widzów). Lata trzydzieste przyniosły również powstanie nowych gatunków filmowych (kino gangsterskie, musicale, biografie historyczne i wiele innych).
Swoje piętno na kinie odcisnął wielki kryzys gospodarczy lat trzydziestych. Niemal wszystkie hollywoodzkie wytwórnie, za wyjątkiem MGM, znalazły się w trudnej sytuacji finansowej. Odbiło się to również na spadku frekwencji w kinach. Wyjściem z sytuacji okazało się kręcenie filmów, które swoją tematyką miały odwrócić uwagę widza od kryzysu, rozbawić go, aby zapomniał o swoich troskach. Przez niemal cały czas trwania kryzysu Hollywood masowo produkowało komedie i filmy rozrywkowe.
Rok 1939 uważany jest za najlepszy w historii kina. Wówczas to powstało wiele wspaniałych, zróżnicowanych i niedoścignionych dzieł sztuki filmowej. Tylko tego roku Akademia Filmowa zmuszona była zwiększyć liczbę nominowanych filmów do Oskara z pięciu do dziesięciu. Wśród nich znalazły się takie niezapomniane obrazy jak Przeminęło z wiatrem (zwycięzca), Czarnoksiężnik z Krainy Oz, Pan Smith jedzie do Waszyngtonu czy Ninotchka.
Do największych gwiazd dekady zaliczali się: Clark Gable, Vivien Leigh, Paul Muni, Janet Gaynor, Eddie Cantor, Wallace Beery, Mae West, Greta Garbo, Fred Astaire i Ginger Rogers, Claudette Colbert, Joan Crawford, Marie Dressler, James Cagney, Bing Crosby, Barbara Stanwyck, Johnny Weismuller, Gary Cooper, Errol Flynn, Bette Davis, Spencer Tracy, James Stewart, Veronica Lake, Katharine Hepburn, Shirley Temple, Judy Garland, Mickey Rooney.
Nie sposób nie wspomnieć chociażby o kinie polskim okresu międzywojnia. Jeśli chodzi o kino nieme, to najczęściej poruszało ono tematy historyczne, o czym świadczą takie tytuły jak chociażby Cud nad Wisłą. Równie wielką popularnością cieszyły się ekranizacje rodzimej literatury (m.in. Przedwiośnie, Ziemia obiecana, Pan Tadeusz). Wraz dźwiękiem, w latach trzydziestych, do Polski przywędrowała z Hollywood moda na melodramaty i komedie. Największymi gwiazdami polskiej kinematografii międzywojennej byli: Egeniusz Bodo, Hanka Ordonówna, Adolf Dymsza i Mieczysława Ćwieklińska.
Autor: