klp.plEkspresjonizm
Wyjaśnienie terminuTermin „ekspresjonizm” pochodzi z języka łacińskiego, w którym expressio oznacza „wyraz, wyrażenie”. Zaczęto używać go powszechnie na początku XX wieku, gdy narodził się awangardowy, nowoczesny prąd, który zapisał się w historii literatury jako powiew świeżości przynoszący nowe tendencje, formy czy tematy.
Czas trwania
Prąd narodził się na początku XX wieku,... więcej
Futuryzm
Wyjaśnienie terminuTermin „futuryzm” zaczerpnięto od łacińskiego futurus, oznaczającego „przyszły”.
Czas trwania
Pierwsze oznaki futuryzmu są widoczne na początku XX wieku. W Polsce okres rozkwitu i ekspansji kierunku przypada na lata 1918-23.
Zakres oddziaływania
Ten awangardowy i przeciwny tradycji kierunek w literaturze rozwinął się we Włoszech, skąd rozpowszechnił... więcej
Formizm
Wyjaśnienie terminu„Formizm” jest terminem polskim i oznacza skupienie się na zagadnieniu formalnej budowy dzieła.
Czas trwania
Formizm rozwinął się w pierwszej połowie XX wieku, w latach 1917-1922.
Zakres oddziaływania
Formizm, obok unizmu, jest polską formacją awangardową. Rozwinął się w Krakowie i rozszerzył na inne miasta (zwłaszcza Warszawę, Lwów oraz częściowo Poznań).... więcej
Dadaizm
Wyjaśnienie terminuIstnieje kilka wersji genezy terminu dadaizm.
Jedna z nich, najpowszechniejsza głosi, że został wymyślony, a raczej wybrany przez rumuńskiego poetę Tristana Tzarę, który wskazał przypadkowe słowo w Słowniku Larousse'a – a było to słowo „dada” – oznaczające w języku francuskim drewnianą zabawkę, konika lub gaworzenie dziecka.
Ustalenie prawdziwych okoliczności wymyślenia... więcej
Surrealizm (nadrealizm)
Wyjaśnienie terminuNadrealizm lub jak niektórzy wolą – surrealizm, oznacza kierunek w sztuce obejmujący wszystko to, co oderwane od rzeczywistości, nadrealne. Słowo zostało zaczerpnięte z języka francuskiego (surrealisme).
Czas trwania
Kierunek ten powstał w 1924 roku, lecz nazwy pierwszy raz użyto już w 1917 roku. Data końcowa jest umowna, ponieważ grupy surrealistów istnieją po dziś dzień.... więcej
Neoklasycyzm
Wyjaśnienie terminuTermin „neoklasycyzm” oznacza nowe ujęcie tendencji klasycystycznych w sztuce, literaturze (przede wszystkim w poezji), muzyce i architekturze.
Czas trwania
Nurt powstał pod koniec XIX wieku we Francji, gdy Jean Moreas założył w 1891 roku tzw. cole romane.
Zasięg oddziaływania
Początków neoklasycyzmu należy szukać we Francji, Anglii i Rosji. Nurt dobrze zaadaptował się... więcej
Kreacjonizm
Wyjaśnienie terminuNazwa „kreacjonizm” oznacza proces tworzenia.
Ramy czasowe
Kreacjonizm narodził się w XX wieku jako awangardowy nurt w poezji.
Założenia
W myśl założeń kreacjonizmu poeta jest twórcą. Posiada on prawo do subiektywnego przedstawiania rzeczywistości, tworzenia nowego świata od nowa, dlatego też stawia go w opozycji do kategorii artysty w teorii mimesis.
Przedstawiciele... więcej
Psychologizm
Wyjaśnienie terminuTermin „psychologizm” został zaczerpnięty z języka greckiego, a dokładniej ze słowa psyche, oznaczającego „duszę”, „życie”. Określono nim te poglądy z różnych dziedzin nauki (np. pedagogika, teoria literatury, filozofia), w którym uważa, się, że motywacje psychologiczne decydują o każdym aspekcie życia czy sztuki.
Założenia
Ten nurt w... więcej
Realizm magiczny
Czas trwaniaRealizm magiczny narodził się w latach 20. XX wieku jako określenie tendencji w sztukach plastycznych. Szybko jednak przeniósł się do literatury.
Zasięg oddziaływania
Ta tendencja artystyczna narodziła się w Niemczech, szybko adaptując się w hiszpańskim obszarze językowym i stając jednym z głównych nurtów literatury Ameryki Łacińskiej.
Założenia
Realizm magiczny jest reakcją na niemiecki... więcej