Termin „futuryzm” zaczerpnięto od łacińskiego futurus, oznaczającego „przyszły”.
Czas trwania
Pierwsze oznaki futuryzmu są widoczne na początku XX wieku. W Polsce okres rozkwitu i ekspansji kierunku przypada na lata 1918-23.
Zakres oddziaływania
Ten awangardowy i przeciwny tradycji kierunek w literaturze rozwinął się we Włoszech, skąd rozpowszechnił się na inne państwa Europy, miedzy innymi na Rosję czy Polskę.
Założenia
Założenia futuryzmu opierają się przede wszystkim – jak sama nazwa wskazuje - na skupieniu się na przyszłości, co wiązało się oczywiście z odrzucaniem wszystkiego, co już było, zanegowaniem zdobyczy cywilizacji, kultury, odwróceniem się od tradycji. Ogólnie mówiąc futuryści, prócz tego, że wykazywali zafascynowanie techniką, materią i nowoczesnością, afirmowali przyszłość, pochwalali dynamizm, witalność, wszelką aktywność. Rozpowszechniali nowego bohatera literackiego – anielskiego chama – kierującego się emocjami prymitywa.
Hasła programowe
Do najważniejszych haseł programowych futurystów można zaliczyć:
- Cywilizacja, kultura z ich chorobliwością na śmietnik!
- Ryczący samochód (…) jest piękniejszy od Nike z Samotraki
- Gorąco kawałka żelaza lub drzewa roznamiętnia nas bardziej niż uśmiech czy łzy kobiety!
- Chcemy wielbić ruch agresywny (…) policzkowanie i uderzanie pięścią
- Wojna jako jedyna higiena świata!
- Nonsens jest wspaniały,
- Być rozumiany nie jest wcale rzeczą konieczną!
Geneza futuryzmu
Przełom XIX i XX wieku to okres rozkwitu przemysłu i transportu. Sieci kolejowe zaczęły łączyć małe miasteczka z wielkimi centrami cywilizacyjnymi, a w gazetach czytano o pierwszych próbach skonstruowania samolotu (w 1903 roku na plaży Kitty Hawk w Północnej Karolinie w USA bracia Wilbur i Orville Wrightowie przeprowadzają pierwszą w historii ludzkości próbę wzbicia się w powietrze za pomocą zbudowanego w warsztacie rowerowym samolotu) i samochodu (w 1885 roku Gottlieb Daimler buduje jednocylindrowy silnik spalinowy, by od 1886 wspólnie z Wilhelmem Maybachem wytwarzać samochody osobowe). Ludzi wręcz zasypano wynalazkami. Ich codzienność zrewolucjonizowała elektryczność, komunikację usprawnił telefon, a rozrywki zaczął dostarczać film.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 -