Wpływ wydarzeń historycznych na epokę współczesności

Niestety okres względnej swobody trwał zaledwie rok, ponieważ już w październiku 1957 roku Gomułka nakazał zamknięcie pisma „Po prostu”, a protestujących przeciwko temu młodych warszawiaków brutalnie spacyfikowano. „Mała stabilizacja” trwała od 1959 do 1970 roku, kiedy to władzę w partii przejął Edward Gierek. Termin ten, choć wydaje się mieć pozytywne znaczenie, w rzeczywistości oznaczał jednak umocnienie socjalistycznych władz.

W czasie „małej stabilizacji” zaszły również widoczne zmiany w polskim społeczeństwie. Wówczas mogliśmy się pochwalić największym przyrostem naturalnym w Europie, a także niską średnią wieku, która wynosiła 26 lat. Polska była społeczeństwem młodym i prężnym (przyrost gospodarczy był wyraźnie odczuwalny przez obywateli) jednak partyjni notable wciąż hamowali rozwój kulturalny państwa. W czasie „małej stabilizacji” ukształtowało się pokolenie ludzi godzących się na jawne nadużycia władzy i mediów. Sprzeciwiali się temu jednak artyści, zwłaszcza ci tworzący za granicą, gdzie nie sięgała ręka komunistycznej cenzury.



Jednym z najważniejszych wydarzeń okresu „małej stabilizacji” była premiera Dziadów Mickiewicza w warszawskim Teatrze Narodowym. Reżyserowana przez Kazimierza Dejmka sztuka została zdjęta z afisza po tym, jak władza dopatrzyła się w niej antyrosyjskiej wymowy i elementów prokatolickich. Wobec tej decyzji masowo sprzeciwili się studenci Uniwersytetu Warszawskiego. Po licznych aresztowaniach i wciąż nie opadających bojowych nastrojach młodzieży władze wprowadziły w życie plan czystki na uczelniach wyższych. Wydarzenia, które przeszły do historii jako „Marzec’68” (zwalnianie profesorów, usuwanie studentów, represje antysemickie) uświadomiły Polakom, że żyją w systemie totalitarnym. Wyraźnie odbiło się to w sztuce, czego przykładem może być powieść Początek Andrzeja Szczypiorskiego czy film Indeks Janusza Kijowskiego.



Fale strajków z lat siedemdziesiątych doprowadziły do powstania Komitetu Obrony Robotników, którego założycielami byli Adam Michnik i Jacek Kuroń. Wydarzenie to zapoczątkowało okres kształtowania się w PRL prawdziwej opozycji politycznej, która w 1980 roku zaowocował zalegalizowaniem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte zmusiły twórców, którzy sprzeciwiali się panującej władzy, do tworzenia w tak zwanym podziemiu. Wówczas życie literackie funkcjonowało w tak zwanym „drugim obiegu”.





strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej