Wpływ wydarzeń historycznych na epokę współczesności

Wydarzeniem historycznym, które zapoczątkowało epokę współczesności była druga wojna światowa (według niektórych badaczy jej wybuch w 1939 roku, według innych zakończenie w 1945 roku). Bezsprzecznie przeżycia wojenne na długie lata stanowiły motywacje dla artystów wszystkich dziedzin sztuki. Poczynając od zakończenia wojny aż do chwili obecnej, wydarzenia, jakie rozegrały się między 1939 a 1945 rokiem są trwale obecne w kulturze i ludzkiej świadomości. Dla kultury polskiej innym ważnym okresem historycznym był czas stalinizmu. Polska Rzeczpospolita Ludowa pozostawała pod dyktatorskim reżimem aparatu Józefa Stalina od zakończenia drugiej wojny światowej do 1956 roku (trzy lata po jego śmierci).



Przyjęte przez komunistyczną partię w Moskwie wytyczne realizmu socjalistycznego (socrealizm) całkowicie podporządkowały literaturę i sztukę celom politycznym. IV Walny Zjazd Związku Literatów Polskich w Szczecinie w 1949 roku przyjął uchwałę narzucającą na twórców surowe wymogi socrealizmu. Podobne rezolucje przyjęły związki plastyków i twórców teatralnych. Oznaczało to tworzenie dzieł, które swoją wymową wspierałyby komunistyczną ideologię, filozofię Marksa i Engelsa, a także wywyższały warstwę robotniczą i chłopską jako siłę przewodnią narodu.



Wydarzenia, które zakończyły stalinizm w czystej postaci w Polsce, miały swój początek w Poznaniu. To właśnie w stolicy Wielkopolski w czerwcu 1956 roku rozpoczęła się fala strajków spowodowana ogólnym niezadowoleniem społecznym. Robotnicy zakładów Cegielskiego wyszli na ulicę, a zaraz za nimi inne grupy zawodowe, domagając się chleba i wolności. Lawinowe protesty zmusiły PZPR do podjęcia działań mających na celu naprawę wcześniejszych błędów i wypaczeń oraz znacznej liberalizacji życia politycznego z zachowaniem kierowniczej roli partii. Październikowe VIII Plenum PZPR, na którym na stanowisko I sekretarza wybrano Władysława Gomułkę zapoczątkowało okres tak zwanej „odwilży’56”, która z kolei przerodziła się w „małą stabilizację”.



„Odwilż” wniosła powiew wolności wśród wszystkich grup społecznych. Szczególnie odczuli ją jednak artyści, którzy wreszcie mogli porzucić propagandowe hasła i wymogli socrealizmu i tworzyć według własnego uznania i stylu. „Odwilż” umożliwiła podjęcie wielu zakazanych do tej pory tematów. To wtedy wydana została napisana w 1948 roku powieść Tadeusza Konwickiego Rojsty, ukazały się książki o zagładzie Żydów autorstwa Adolfa Rudnickiego czy Henryka Grynberga, o zmianie, jaka zaszła w ludzkiej psychice wskutek wojennych przeżyć (twórczość Różewicza, Szczepańskiego czy Brandysa), zrelacjonowano czas powstania warszawskiego (Kolumbowie rocznik 20 Romana Bratnego). Poza tym prezentowano niedostrzegane do tej pory środowiska (lumpenproletariackie, przestępcze, marginesu społecznego, ludzi nieprzystosowanych i niepogodzonych z zastaną rzeczywistością (na przykład twórczość Marka Hłaski, Leopolda Tyrmanda czy Marka Nowakowskiego).





strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 

  Dowiedz się więcej