klp.pl- Fazę trzecią, czyli ekspresjonizm schyłkowy, gdy na pierwszy plan wysunęły się tendencje surrealistyczne.
Założenia
XX-wieczny ekspresjonizm zakłada:
- sprzeciw wobec skupionego na konkretnych punktach programu, realistycznego i przewidywalnego naturalizmu oraz psychologizmu (antypsychologizm ekspresjonizmu) w myśl hasła: Nie sztuka naśladuje życie, lecz życie sztukę!
- przeciwstawienie się modernizmowi, pojmowanemu jako kierunek, który nie sprawdził się w sytuacji wojny,
- opowiadanie się za powrotem do źródeł kultury, czyli moralności, duchowości, próbę odnowienia mistycyzmu, co wynika z reakcji na kryzys polityczno-społeczny,
- rezygnację z mieszczańskiego stylu życia,
- próbę powrotu do tego, co prymitywne i pierwotne, odwieczne,
propagowanie postaw, tez, symboli, stylizacji językowej czy zasad, którymi wypełnione są stronice mitologii greckiej i rzymskiej,
- nadrzędność prawdy wobec estetyki,
- ekspresję „ja”, pojmowaną jako dążenie do przekazywania w dziełach emocji jednostki by zbliżyć się do Absolutu, jako najważniejszy wyznacznik estetyki,
- odwrócenie uwagi artysty od formy dzieła,
- wiarę, że jedynym bytem jest byt duchowy,
- przypisywanie poecie roli wizjonera, czyli profety,
- poetykę nastawioną na dążenie do uogólnień, typizację i symbolizację postaci.
Przejawy w kulturze
Ekspresjonizm „odnalazł” swe miejsce przede wszystkim w lirce, w której twórcy mogli dzielić się z odbiorcami onirycznym, gwałtownymi, niepokojącymi wizjami. Przejawia się w zastosowaniu takich form wyrazu, jak:
- chaos,
- liczne wykrzykniki, pauzy, pocięte, urwane zdania,
- „poetyka krzyku”,
- barbaryzacja języka,
- wizyjność,
- skrót,
- symbol,
- alegoria,
- zdynamizowanie struktury i fabuły dzieła,
Operowanie takimi kategoriami estetycznymi, jak groteska, brzydota, deformacja, kontrast, zniekształcenie, przejaskrawienie, wyolbrzymienie, improwizacja.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -
Autor: