klp.plHipolit był żołnierzem jak się patrzy i co się zowie. Darł buty w pościgu za czerwonymi drapichrustami, żarł razowiec i ciągnął z flachy, spał na ziemi i pocił się w obrotach, jakby wcale nie miał w żyłach nic błękitnego. A siły miał iście końskie, mógł o głodzie wytrzymać pełny pochód, kiedy już wiara nosem się podpierała. Nieraz z Cezarym spali pod jedną derą i dzielili się po bratersku chlebem, solą, słoniną i pluskwami. Toteż zawarli przyjaźń od serca, sztamę d e g r u b i s.
Zupełnie innego Hipolita widzimy już w jego domu, w Nawłoci. Panicz Wielosławaski to sympatyczny hulaka, lubiący zabawę, zbytek, rodzinne biesiady, a nade wszytko konie i szybką jazdę. Hipolit uwielbiał swoją rodzinę, miał dla wszystkich wiele serdeczności. Lubił również czasem się poprzekomarzać z bliskimi, szczególnie z kuzynką Karoliną. Hipolit wdzięczny za uratowanie życia, zaprosił Cezarego do swego domu na odpoczynek. Traktował Barykę jak członka rodziny, okazywał wobec niego hojność (np. zafundował mu piękny frak na bal). Charakterystyczna dla tego bohatera okazała się szlachecka duma, która nie pozwoliła mu początkowo przyjąć Cezarego na posadę w Chłodku.
U nas – tłumaczył – tak nie można, bo to nasi ludzie zaraz wyśmieją. (...) U nas możesz robić wszystko, co ci się żywnie podoba, ale pod jednym warunkiem: nie możesz się ośmieszać. Gdybyś ty coś takiego zrobił, ja bym stał się śmieszny w mojej parafii... Powiedz no, Czaruś: pisarz prowentowy na Chłodku jest moim serdecznym przyjacielem... Do diabła! to pachnie kabaretem... W tym jest nieprawda. My, Polacy, jesteśmy rasą starą, która nie znosi już rosyjskich próbek, ich nieprawdy, ich odkryć i blagi. Tołstojów – tylko w duchu i w prawdzie – wydaliśmy w szesnastym wieku. Przyznajże, braciszku, że nie byłbyś prawdziwym pisarzem prowentowym, który na swój skromny kawałeczek chleba uczciwie i z trudem zarabia, tylko paniczem z miasta, który się zabawia, bałamuci się komunistycznie, przebiera się za pisarza folwarcznego, a w niedzielę bawi się znowu za pan brat z dziećmi dziedziczki, przebiera się za panicza... Nadto – zajmowałbyś miejsce rzeczywistemu pisarzowi, który go może w tej chwili łaknie i pragnie, nie mając z czego żyć. W tym jest śmieszność, Czaruś!...
Jak widać Hipolit hołduje zupełnie innym wartościom niż jego przyjaciel. Dla Hipolita postulat równości klas to czysta abstrakcja, coś niepojętego. Hipolit to człowiek o typowej szlacheckiej mentalności. Mimo że traktuje z serdecznością swoja starą i wierną służbę, to zupełnie nie rozumie potrzeb ludzi z niższych klas. Los chłopów z Chłodka jest mu obojętny.
Prawdziwą troską wykazuje się młodzieniec wobec swojej rodziny i przyjaciół. Przypomnijmy sobie tylko jego reakcję na śmierć Karoliny. Mimo że widział winę Cezarego, to nie opuścił go w potrzebie, jako jedyny czuwał nad losem tego zagubionego buntownika.
Hipolita trudno oceniać, nie został on przez autora powieści postawiony przed szczególnie trudnymi wyborami. Nie jest postacią udramatyzowaną i rozbudowaną na tyle, by czytelnik mógł się z nim utożsamić. Jest to jednak z pewnością bohater o wielu pozytywnych cechach i imponujący swoją wiernością wobec Cezarego.
Autor: 