Polska / Polacy w literaturze

„Pan Tadeusz” – Adam Mickiewicz na miejsce swej epopei narodowej wybiera dworek w Soplicowie – „centrum polszczyzny”. Ukazuje świat trwałych wartości i kultywowanych od wieków tradycji szlacheckich. Nie tylko idealizuje dawną Polskę, ale także dokonuje wnikliwego sądu nad krajem. Szlachta zostaje oskarżona o dumę, pychę i wynikające z tego warcholstwo, skłonność do anarchii, lekceważenia praw i obowiązków obywatela. Szlachta ma też rozliczne zalety: umie zrezygnować z zemsty i wybaczać, odpokutować popełnione winy, kocha swój kraj, w obliczu niebezpieczeństwa staje się solidarna. Gdy do Soplicowa, wraz z wojskami Napoleona, docierają wielkie wydarzenia historyczne, pojawiają się wyłącznie nuty optymistyczne. W dziele nie ma słowa o szybko nadchodzącej klęsce Francuzów pod Moskwą. Pozostaje raczej niezmącona wizja, sen o odmienionej, jeszcze piękniejszej, wolnej Polsce.

„Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego” – Adam Mickiewicz kreśli wizję zaborów Polski, jako zamachu na prawdziwie wolny i braterski naród przez „Trójcę szatańską”: Prusy, Rosję i Austrię. Polska spoczywa w grobie, ale zmartwychwstanie, kiedy nadejdzie dzień trzeci (pierwszym było powstanie kościuszkowskie, drugim – listopadowe).

„Kordian” – Juliusz Słowacki ukazuje dojrzewanie i klęskę pokolenia powstania listopadowego. Polacy pogodzili się z niewolą, dlatego walkę z caratem muszą podejmować jednostki, takie jak Kordian.

„Grób Agamemnona” – Juliusz Słowacki nazywa Polskę „krajem smutnych Ilotów”, a Polaków obwinia o marazm, rezygnację i niezdolność do walki o niepodległość, zbytnie przywiązanie do „czerwonego kontusza” i „złotego pasa”. Obwinia szlachtę o doprowadzenie do tego, że Polska „pawiem narodów była i papugą”. Naród nie będzie w stanie odzyskać niepodległości, dopóki „czerep rubaszny” więzić będzie „anielska duszę”.

„Genezis z ducha” - Juliusz Słowacki uważa, ze Polacy wytyczają drogę do doskonałości innym narodom, ponieważ naród polski tworzą najbardziej doskonałe duchy.



strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 - 

  Dowiedz się więcej